نسخه Pdf
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
فریبا و ورمرزیار در گفت وگو با «ایران» با برشمردن 3 دلیل موفقیت آبیها مطرح کردند
استقلال به معنای واقعی«تیم» است
ایراد قانونی به فعالیت سرپرست موقت فدراسیون فوتبال
در صفحههای ورزشی بخوانید
وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد
واکسیناسیون کامل ۷۶ درصد دانشآموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله
وزارت آموزش و پرورش آخرین آمار از واکسیناسیون در نظام آموزشی کشور (برمبنای سامانه سیب وزارت بهداشت) را اعلام کرد که براساس آن تاکنون ۸۶ درصد دانشآموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله دوز اول واکسن کرونا و ۷۶ درصد دوز دوم واکسن خود را نیز دریافت کردهاند.
به گزارش ایسنا، طبق اطلاعات اعلامی از شبکه شاد - کانال اطلاعرسانی مراقبین سلامت مدارس- جمعیت کل دانشآموزان مشمول ۱۲ تا ۱۸ ساله (پایه هفتم تا دوازدهم)، شش میلیون و ۵۰۳ هزار و ۲۵۸ نفر است. تا روز ۲۷ بهمن ماه سالجاری پوشش نوبت اول در کل جمعیت ۸۶ درصد و پوشش کامل واکسیناسیون و دریافت دو نوبت واکسن، در کل جمعیت ۷۶ درصد است. بر این اساس تعداد تزریق دوز اول واکسن در جمعیت دانشآموزی پنج میلیون و ۵۹۱ هزار و ۱۷۹ مورد و تعداد تزریق دوز دوم، چهار میلیون و ۹۳۲ هزار و ۸۵ مورد است. مطابق میزان پوشش واکسیناسیون دانشآموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله، تا ۲۷ بهمن ماه، استان مازندران با ۸۶ درصد بیشترین پوشش و استان قم با ۴۹ درصد کمترین پوشش دوز دوم را دارند. همچنین در جمعیت معلمان مدارس غیردولتی تاکنون ۹۵ درصد دوز اول واکسن، ۹۰ درصد دوز دوم و ۴۸ درصد دوز سوم واکسن خود را دریافت کردهاند. در میان معلمان مدارس غیردولتی، ۹۳ درصد دوز اول، ۹۰ درصد دوز دوم و ۴۹ درصد دوز سوم و در میان معلمان حقالتدریسی و سرباز معلم نیز ۹۴ درصد دوز اول، ۸۸ درصد دوز دوم و ۳۸ درصد دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کردهاند.
به گزارش ایسنا، طبق اطلاعات اعلامی از شبکه شاد - کانال اطلاعرسانی مراقبین سلامت مدارس- جمعیت کل دانشآموزان مشمول ۱۲ تا ۱۸ ساله (پایه هفتم تا دوازدهم)، شش میلیون و ۵۰۳ هزار و ۲۵۸ نفر است. تا روز ۲۷ بهمن ماه سالجاری پوشش نوبت اول در کل جمعیت ۸۶ درصد و پوشش کامل واکسیناسیون و دریافت دو نوبت واکسن، در کل جمعیت ۷۶ درصد است. بر این اساس تعداد تزریق دوز اول واکسن در جمعیت دانشآموزی پنج میلیون و ۵۹۱ هزار و ۱۷۹ مورد و تعداد تزریق دوز دوم، چهار میلیون و ۹۳۲ هزار و ۸۵ مورد است. مطابق میزان پوشش واکسیناسیون دانشآموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله، تا ۲۷ بهمن ماه، استان مازندران با ۸۶ درصد بیشترین پوشش و استان قم با ۴۹ درصد کمترین پوشش دوز دوم را دارند. همچنین در جمعیت معلمان مدارس غیردولتی تاکنون ۹۵ درصد دوز اول واکسن، ۹۰ درصد دوز دوم و ۴۸ درصد دوز سوم واکسن خود را دریافت کردهاند. در میان معلمان مدارس غیردولتی، ۹۳ درصد دوز اول، ۹۰ درصد دوز دوم و ۴۹ درصد دوز سوم و در میان معلمان حقالتدریسی و سرباز معلم نیز ۹۴ درصد دوز اول، ۸۸ درصد دوز دوم و ۳۸ درصد دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کردهاند.
رئیس جمهور با تأکید بر اینکه هنر باید در راستای هویت و ارزشهای ملت باشد، عنوان کرد
حمایت دولت از تولیدات فاخر هنری
آیت الله رئیسی : معتقدیم که خطای آشکار یک فرد نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: فضای عفیفانه جشنواره امسال که با همکاری هنرمندان حاکم شده بود بهخوبی منتقل نشد
رئیس جمهور روز گذشته در جلسه هیأت دولت، با تشکر از همه سازمانهای دولتی، نیروهای مسلح، صدا و سیما، خبرگزاریهای ملی و محلی و استانداران استانهای ساحلی برای پیگیری و اجرای دستور آزادسازی حریم دریاها، گفت: باید با طراحی صحیح، بستر مناسبی برای تفریح سالم و نشاط مردم در سواحل ایجاد شود.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، آیتالله سیدابراهیم رئیسی افزود: اولویت دولت مردمی در عرصه فرهنگ، حمایت از تولیدات فاخری است که عناصر هویتی و ارزشی ملت، یعنی اسلام، ایران، خانواده، مقاومت و ایستادگی، عدالت خواهی، مسئولیتپذیری و فسادستیزی را تقویت کند. رئیس جمهور ادامه داد: البته در حاشیه جشنواره سینمایی فجر، اظهارنظر غلطی انجام شد که با وجود عذرخواهی مکرر گوینده آن، وزارت ارشاد نیز آن سخنان را رد و محکوم کرد. آیتالله رئیسی ضمن تشکر از حساسیت و غیرت دینی در مقابل این قضیه، افزود: معتقدیم که خطای آشکار فردی نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود. رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ در صحن مجلس شورای اسلامی، اظهار کرد: لایحه بودجه ۱۴۰۱ در تعامل و همکاری مشترک دولت و مجلس میتواند یک سند مالی خوب و متوازن برای رفع مشکلات کشور باشد. همچنین در جلسه هیأت دولت وزیر کشور در مورد آزادسازی سواحل گزارشی ارائه و بر اجرای دقیق دستور رئیس جمهور در این زمینه تأکید کرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گزارشی از روند اجرا و برگزاری جشنواره فیلم فجر ارائه کرد.
دستور رئیس جمهور برای ارزیابی عملکرد مدیران
سخنگو و رئیس شورای اطلاعرسانی دولت خبرداد که مطابق دستور رئیس جمهور به معاون اول و وزیر کشور، عملکرد مدیران ملی و استانی باید ارزیابی شود. به گزارش «ایران» علی بهادری جهرمی در «توئیتر» نوشت: «آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و احمد وحیدی وزیر کشور دستور داد عملکرد مدیران ملی و استانی را ارزیابی کنند تا نقاط ضعف، کاستیها و نقاط قوت آشکار شود.»
انتصاب محمدحسن نامی به ریاست سازمان مدیریت بحران کشور
در جلسه هیأت دولت که عصر دیروز به ریاست آیتالله رئیسی برگزار شد، محمدحسن نامی به عنوان رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تعیین شد. از جمله مهمترین سوابق مدیریتی و اجرایی نامی میتوان به فعالیت وی به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت دهم، معاون ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران، معاون وزیر دفاع و رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در شرق آسیا اشاره کرد.
دولت همچنین با توجه به وقوع بلایای طبیعی و بحران خیز بودن کشور، مصوب کرد ماشینآلات سنگین و نیمه سنگین دپو شده در سازمان اموال تملیکی به عنوان کالاهای متروکه، برای مدیریت بحران در اختیار وزارت کشور قرار داده شود تا بین شهرداریهای کشور توزیع شود.
«شورای سینما» تشکیل میشود
در راستای پاسخ به نیاز بیش از پیش سینمای کشور به ارتقای نگاه و احساس مسئولیت، هیأت وزیران با هدف مصونسازی، ساماندهی، شکوفایی و هدایت سینمای کشور به سمت ارزشها و اهداف انقلاب اسلامی، با تشکیل «شورای سینما» موافقت کرد. اعضای «شورای سینما» عبارتند از: معاون اول رئیس جمهور (رئیس)، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (نایب رئیس)، دو نفر از وزرا به انتخاب معاون اول رئیس جمهور، رئیس سازمان امور سینمایی و سمعی بصری (دبیر)، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، هفت نفر از سینماگران و نمایندگان اصناف و تشکلهای حوزه سینما به انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که حداقل دو نفر آنها از بانوان خواهند بود، رئیس مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و رئیس یکی از دانشگاههای دولتی هنر به انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
گفتوگوی تلفنی با رئیسجمهور صربستان و دیدار با معاون نخستوزیر ازبکستان
آیتالله رئیسی و رئیسجمهور صربستان در مکالمه تلفنی با اشاره به ظرفیتهای متنوع توسعه همکاریهای تهران - بلگراد، بر استفاده از ظرفیتهای موجود در راستای تحکیم هرچه بیشتر روابط دو کشور بویژه در حوزههای اقتصادی و تجاری تأکید کردند.
رئیس جمهور همچنین عصر دیروز در دیدار «سردار عمر زاق اف» معاون نخستوزیر و وزیر سرمایهگذاری و تجارت خارجی ازبکستان، ظرفیتهای گسترده همکاری بین دو کشور در حوزههای مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی، صنعت، حملونقل، انرژی و گردشگری را مورد اشاره قرار داد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: فضای عفیفانه جشنواره امسال که با همکاری هنرمندان حاکم شده بود بهخوبی منتقل نشد
رئیس جمهور روز گذشته در جلسه هیأت دولت، با تشکر از همه سازمانهای دولتی، نیروهای مسلح، صدا و سیما، خبرگزاریهای ملی و محلی و استانداران استانهای ساحلی برای پیگیری و اجرای دستور آزادسازی حریم دریاها، گفت: باید با طراحی صحیح، بستر مناسبی برای تفریح سالم و نشاط مردم در سواحل ایجاد شود.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، آیتالله سیدابراهیم رئیسی افزود: اولویت دولت مردمی در عرصه فرهنگ، حمایت از تولیدات فاخری است که عناصر هویتی و ارزشی ملت، یعنی اسلام، ایران، خانواده، مقاومت و ایستادگی، عدالت خواهی، مسئولیتپذیری و فسادستیزی را تقویت کند. رئیس جمهور ادامه داد: البته در حاشیه جشنواره سینمایی فجر، اظهارنظر غلطی انجام شد که با وجود عذرخواهی مکرر گوینده آن، وزارت ارشاد نیز آن سخنان را رد و محکوم کرد. آیتالله رئیسی ضمن تشکر از حساسیت و غیرت دینی در مقابل این قضیه، افزود: معتقدیم که خطای آشکار فردی نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود. رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ در صحن مجلس شورای اسلامی، اظهار کرد: لایحه بودجه ۱۴۰۱ در تعامل و همکاری مشترک دولت و مجلس میتواند یک سند مالی خوب و متوازن برای رفع مشکلات کشور باشد. همچنین در جلسه هیأت دولت وزیر کشور در مورد آزادسازی سواحل گزارشی ارائه و بر اجرای دقیق دستور رئیس جمهور در این زمینه تأکید کرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گزارشی از روند اجرا و برگزاری جشنواره فیلم فجر ارائه کرد.
دستور رئیس جمهور برای ارزیابی عملکرد مدیران
سخنگو و رئیس شورای اطلاعرسانی دولت خبرداد که مطابق دستور رئیس جمهور به معاون اول و وزیر کشور، عملکرد مدیران ملی و استانی باید ارزیابی شود. به گزارش «ایران» علی بهادری جهرمی در «توئیتر» نوشت: «آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و احمد وحیدی وزیر کشور دستور داد عملکرد مدیران ملی و استانی را ارزیابی کنند تا نقاط ضعف، کاستیها و نقاط قوت آشکار شود.»
انتصاب محمدحسن نامی به ریاست سازمان مدیریت بحران کشور
در جلسه هیأت دولت که عصر دیروز به ریاست آیتالله رئیسی برگزار شد، محمدحسن نامی به عنوان رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تعیین شد. از جمله مهمترین سوابق مدیریتی و اجرایی نامی میتوان به فعالیت وی به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت دهم، معاون ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران، معاون وزیر دفاع و رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در شرق آسیا اشاره کرد.
دولت همچنین با توجه به وقوع بلایای طبیعی و بحران خیز بودن کشور، مصوب کرد ماشینآلات سنگین و نیمه سنگین دپو شده در سازمان اموال تملیکی به عنوان کالاهای متروکه، برای مدیریت بحران در اختیار وزارت کشور قرار داده شود تا بین شهرداریهای کشور توزیع شود.
«شورای سینما» تشکیل میشود
در راستای پاسخ به نیاز بیش از پیش سینمای کشور به ارتقای نگاه و احساس مسئولیت، هیأت وزیران با هدف مصونسازی، ساماندهی، شکوفایی و هدایت سینمای کشور به سمت ارزشها و اهداف انقلاب اسلامی، با تشکیل «شورای سینما» موافقت کرد. اعضای «شورای سینما» عبارتند از: معاون اول رئیس جمهور (رئیس)، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (نایب رئیس)، دو نفر از وزرا به انتخاب معاون اول رئیس جمهور، رئیس سازمان امور سینمایی و سمعی بصری (دبیر)، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، هفت نفر از سینماگران و نمایندگان اصناف و تشکلهای حوزه سینما به انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که حداقل دو نفر آنها از بانوان خواهند بود، رئیس مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و رئیس یکی از دانشگاههای دولتی هنر به انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
گفتوگوی تلفنی با رئیسجمهور صربستان و دیدار با معاون نخستوزیر ازبکستان
آیتالله رئیسی و رئیسجمهور صربستان در مکالمه تلفنی با اشاره به ظرفیتهای متنوع توسعه همکاریهای تهران - بلگراد، بر استفاده از ظرفیتهای موجود در راستای تحکیم هرچه بیشتر روابط دو کشور بویژه در حوزههای اقتصادی و تجاری تأکید کردند.
رئیس جمهور همچنین عصر دیروز در دیدار «سردار عمر زاق اف» معاون نخستوزیر و وزیر سرمایهگذاری و تجارت خارجی ازبکستان، ظرفیتهای گسترده همکاری بین دو کشور در حوزههای مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی، صنعت، حملونقل، انرژی و گردشگری را مورد اشاره قرار داد.
250 نماینده مجلس در بیانیهای با حمایت از مشی دولت در مذاکرات وین شروط ششگانه برای موافقت با توافق احتمالی را اعلام کردند
توافق بدون تضمین معتبر ممنوع
مقامات دیپلماتیک ایران اعلام کردنداکنون نوبت امریکا است تا اراده واقعی برای دستیابی به توافق را نشان دهد
مذاکرات در مرحله پایانی
گروه سیاسی/ ناظرانی که از هفتههای گذشته به هتل «کوبورگ» وین توجه دارند، نظارهگر میدانی دیپلماتیک بودهاند که در آن، ایران به پشتوانه ابتکار عمل خود افق روشنی را با هدف رفع تحریمها و احیای برجام به تصویر کشیده است. روزهای گذشته اما این روند آهسته و پیوسته وارد عرصهای شده است که بر مبنای آن طرفهای مذاکرهکننده بویژه امریکا میکوشند بار ناکامی در اجرای طرحهای بیحاصل خود در وین را بر دوش ایران بگذارند. گفتوگوی شنبه شب رئیس جمهور کشورمان با «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه ناظر به چنین واقعیاتی است که همزمان با مذاکرات احیای برجام در حال رخ دادن است؛ جایی که رئیسی ادعاهای سیاسی طرفهای مذاکراتی ایران را از جمله اقداماتی دانست که با هدف حفظ اهرم فشار بر ملت ایران مطرح شده و چشمانداز حصول توافق را تضعیف میکند.
هدف «تأمین منافع» است، نه صرف توافق
رئیس جمهور کشورمان با تأکید بر اینکه هرگونه توافقی باید شامل «لغو تحریمها»، «ارائه تضمین معتبر» و بسته شدن مسائل و ادعاهای سیاسی گردد، یادآور شد که دولت ایران همچون مذاکرات گذشته برجامی، برای رسیدن به یک توافق شتابزده در تنگنا قرار نخواهد گرفت. شتابی که در خلال سالهای اخیر هزینههای گزافی را بر مبنای یک محاسبه اشتباه از میدان تقابل دیپلماتیک با قدرتهای بزرگ جهان و نادیدهانگاری واقعیتهای موجود در عرصه سیاست خارجی به کشور تحمیل کرد و آن را به پذیرش توافقی واداشت که به رغم پایبندی تام و تمام به تعهدات هستهایاش با کمترین گشایش محسوسی در عرصه اقتصادی روبهرو نشود.
عبرت از واقعیتهای سیاست خارجی
این در حالی بود که روند مذاکرات منجر به برجام مغایر توصیههایی بود که مقام معظم رهبری به فراخور موضوعات پیش آمده، در فرازهای مختلف خطاب به دیپلماتها مطرح میکردند. اما اصرار به پیگیری روندی شتابزده از سوی دولت پیشین که کار را به امضای برجام رساند و در نهایت با بدعهدی قابل پیشبینی امریکا روبهرو شد، این واقعیت را پدیدار کرد که ضمانت موفقیت سیاست خارجی در انجام رفتارهای ضربتی نیست و هر دولتی برای تحصیل منافع ملت و کشور ناگزیر از بهکارگیری اصولی است که سبب تحقق منافع ملیاش در صحنه عمل باشد و نه صرفاً روی کاغذ. اینچنین است که وجه اصلی موضعگیریهای ایران بر این رویکرد اصولی تأکید دارد که تهران خود را در چرخه معیوب برای رسیدن به یک توافق شتابزده گرفتار نمیکند. توافقی که دست بر قضا این بار تحولات جاری نشان میدهد، میتوان چالشهای فراروی آن را به صرف اراده طرفهای غربی بویژه امریکا منحصر دانست. اظهارات عجولانه و تلاش مسئولان کشورهای غربی برای کاستن از بهره برجام برای ایران نیز امر جدیدی نیست و این را میتوان در نتیجه گرفتار شدن در تنگنای گریزناپذیری دانست که این دسته از کشورها در مواجهه با شکست سیاستها و راهبرد تحریمی خود علیه ایران و همچنین درایت دیپلماتیک دولت سیزدهم در روند مذاکرات جاری با آن روبهرو شدهاند.
هشدار از مونیخ
انجام چند دور مذاکره در بازه زمانی کمتر از چهار ماه که از آغاز مذاکرات وین در دولت سیزدهم میگذرد، نشان میدهد که هیأت ایرانی به ازای هر نشستی که بعد از یک وقفه کوتاه از سر گرفته شده، پیشنهاداتی مدون و قابل اجرا را در برنامه کاری داشته است. تلاشی در راستای در دست گرفتن فضای مذاکراتی که سبب پیشرفت زودهنگام مذاکرات شده و کشورهای طرف مذاکره را در موقعیتی قرار داده که باید پیرامون موضوعات در دستور کار تصمیمگیری کنند. چنانچه خواسته ایران مبنی بر لغو تحریمها، ارائه تضمین معتبر و ممانعت از طرح مسائل و ادعاهای سیاسی با هدف فضاسازی که برآمده از تجربه سالهای گذشته و خروج یکجانبه امریکا از برجام است، مورد نظر جدی طرفهای مقابل قرار گرفته باشد، رسیدن به تفاهم بیش از هر وقت دیگری نزدیک است. دور هشتم گفتوگوی احیای برجام در حالی در وین در جریان است و با بالاترین حجم رایزنی هیأتهای دیپلماتیک همراه شده که وزیر خارجه ایران در دیدار روز گذشتهاش با «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه نشست امنیتی مونیخ با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تمامی ابتکارات و پیشنهادات ممکن را ارائه کرده است، اعلام کرد که اکنون وقت آن رسیده است که امریکا و سه کشور اروپایی نیز با اخذ تصمیمهای سیاسی لازم، نشان دهند اراده واقعی برای رسیدن به توافق در کمترین زمان را دارند. به گفته امیرعبداللهیان اگر ابتکارات ایران نبود، تا این حد به توافق نزدیک نبودیم، ولی طرف مقابل باید بداند تهران خطوط قرمز خود را نادیده نخواهد گرفت. وزیر امور خارجه اما در گفتوگو با رسانه امریکایی «سیانان» دلیل خوشبینی خود نسبت به نزدیک بودن توافق را معطوف به اراده جدی دولت رئیسی دانست و با بیان اینکه رئیس جمهور ایران علاقهمند است که یک توافق خوب و فوری محقق شود، هشدار داد: «چنانچه در این لحظات حساس و شرایط حساس مذاکرات وین، امریکا و طرف غربی واقعگرایانه برخورد نکنند، حتماً مسئول شکست احتمالی مذاکرات خواهند بود.»
دفاع مجلس از مشی دولت در حمایت از حقوق ملی
بیانیه روز گذشته 250 نماینده مجلس شورای اسلامی که خطاب به رئیس جمهور منتشر شد، نیز ناظر به لحاظ کردن خطوط قرمز اشاره شده در مواضع وزیر امور خارجه بود. قانونگذاران مجلس با اعلام اینکه «بدون اخذ تضامین لازم متعهد به هیچ توافقی با بدعهدان نشوید» ضمن اعلام تأکید بهارستان بر صیانت از حقوق هستهای و اقتصادی کشور، هوشیاری خود را برخلاف آنچه در مجلس نهم و تصویب 20 دقیقهای برجام رخ داد، نشان دادند . امری که نشان از آن دارد که مواضع عملیاتی ایران در مذاکرات و وفاق داخلی آن به منظور تحقق تام و تمام منافع اقتصادی ایران در چهارچوب مذاکرات اعلام شده است.
نگاه نگران تلآویو به وین
چنانکه انتظار میرفت، با بالا گرفتن احتمال دستیابی به تفاهم، نگاه نگران مقامهای صهیونیستی به وین دوخته شود. «نفتالی بنت»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در جلسه روز گذشته کابینه این رژیم گفت که مذاکرات جاری در وین ممکن است بزودی با توافقی به پایان برسد که به اندازه کافی در قبال ایران سختگیرانه نیست. از سوی دیگر «بنی گانتس»، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در دیدار با «کامالا هریس»، معاون رئیس جمهور امریکا مدعی شد که هر توافقی با ایران باید شامل نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد. این مواضع ادعایی پس از آن مطرح شده که مقامهای تلآویو پیش از این نیز مدعی شده بودند که خود را به توافق احتمالی در وین پایبند نخواهند کرد.
شروط ششگانه بهارستان برای توافق در وین
نمایندگان مجلس روز گذشته خطاب به رئیسجمهور تأکید کردند که با خط قرمز قرار دادن منافع ملت ایران بدون اخذ تضامین لازم، متعهد به هیچ توافقی نشود. به گزارش ایرنا،۲۵۰ نماینده مجلس در نشست علنی روز گذشته در بیانیهای ضمن تقدیر از دیپلماسی فعال وعزتمندانه دولت سیزدهم و اعلام اینکه مذاکرات ایران در مورد رفع تحریمهای ظالمانه علیه ملت ایران به نقطه حساسی رسیده است، نکاتی را به شرحی که در ادامه میآید، یادآور شدند:
1 دولت ظالم و تروریست امریکا و نیز دنبالهروان ضعیف و ذلیل امریکا یعنی سه کشور اروپایی در طول هشت سال گذشته نشان دادند که به هیچ تعهدی پایبند نبوده و از هر وسیله ممکن جهت ضربه وارد کردن به منافع ملت ایران استفاده و حتی برخلاف تمام قوانین دنیا، دارو را نیز علیه ملت ایران تحریم کردند و بر این اساس باید از تجربیات سابق درس عبرت بگیریم و با خط قرمز قرار دادن منافع ملت ایران بدون اخذ تضامین لازم، متعهد به هیچ توافقی با بدعهدان نگردیم.
2 دولت تروریست امریکا و سایر کشورهای عهدشکن غربی باید تضمین دهند که از برجام خارج نمیشوند.
3 رژیم امریکا و سایر کشورهای طرف برجام باید تعهد دهند که از مکانیزم ماشه استفاده نخواهند کرد.
4 رژیم امریکا و سه کشور اروپایی باید به ملت ایران تعهد دهند که تحریمها علیه ملت ایران به بهانههای واهی هستهای، تروریسم، موشکی و حقوقبشر را لغو کنند از جمله باید تحریمهای کاتسا، کاتسا یوترن و آیسا حذف شوند.
5 در مقام اجرا باید ابتدا امریکا و سایر بدعهدان برجام به تعهدات خود در قبال تحریمها عمل کنند و بعد از راستیآزمایی، ایران سراغ انجام تعهدات خود رفته و آن را انجام دهد.
6 مطابق ماده ۷ قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است انجام تعهدات طرف غربی در لغو تحریمها بویژه تحریمهای نفتی، بانکی و بازگشت پول صادرات به صورت بانکی و بدون هیچ مشکلی را به مجلس شورای اسلامی گزارش کند و در صورت تأیید و تصویب مجلس، دولت میتواند نسبت به گامهای کاهشی در زمینه هستهای اقدام نماید.
هدف «تأمین منافع» است، نه صرف توافق
رئیس جمهور کشورمان با تأکید بر اینکه هرگونه توافقی باید شامل «لغو تحریمها»، «ارائه تضمین معتبر» و بسته شدن مسائل و ادعاهای سیاسی گردد، یادآور شد که دولت ایران همچون مذاکرات گذشته برجامی، برای رسیدن به یک توافق شتابزده در تنگنا قرار نخواهد گرفت. شتابی که در خلال سالهای اخیر هزینههای گزافی را بر مبنای یک محاسبه اشتباه از میدان تقابل دیپلماتیک با قدرتهای بزرگ جهان و نادیدهانگاری واقعیتهای موجود در عرصه سیاست خارجی به کشور تحمیل کرد و آن را به پذیرش توافقی واداشت که به رغم پایبندی تام و تمام به تعهدات هستهایاش با کمترین گشایش محسوسی در عرصه اقتصادی روبهرو نشود.
عبرت از واقعیتهای سیاست خارجی
این در حالی بود که روند مذاکرات منجر به برجام مغایر توصیههایی بود که مقام معظم رهبری به فراخور موضوعات پیش آمده، در فرازهای مختلف خطاب به دیپلماتها مطرح میکردند. اما اصرار به پیگیری روندی شتابزده از سوی دولت پیشین که کار را به امضای برجام رساند و در نهایت با بدعهدی قابل پیشبینی امریکا روبهرو شد، این واقعیت را پدیدار کرد که ضمانت موفقیت سیاست خارجی در انجام رفتارهای ضربتی نیست و هر دولتی برای تحصیل منافع ملت و کشور ناگزیر از بهکارگیری اصولی است که سبب تحقق منافع ملیاش در صحنه عمل باشد و نه صرفاً روی کاغذ. اینچنین است که وجه اصلی موضعگیریهای ایران بر این رویکرد اصولی تأکید دارد که تهران خود را در چرخه معیوب برای رسیدن به یک توافق شتابزده گرفتار نمیکند. توافقی که دست بر قضا این بار تحولات جاری نشان میدهد، میتوان چالشهای فراروی آن را به صرف اراده طرفهای غربی بویژه امریکا منحصر دانست. اظهارات عجولانه و تلاش مسئولان کشورهای غربی برای کاستن از بهره برجام برای ایران نیز امر جدیدی نیست و این را میتوان در نتیجه گرفتار شدن در تنگنای گریزناپذیری دانست که این دسته از کشورها در مواجهه با شکست سیاستها و راهبرد تحریمی خود علیه ایران و همچنین درایت دیپلماتیک دولت سیزدهم در روند مذاکرات جاری با آن روبهرو شدهاند.
هشدار از مونیخ
انجام چند دور مذاکره در بازه زمانی کمتر از چهار ماه که از آغاز مذاکرات وین در دولت سیزدهم میگذرد، نشان میدهد که هیأت ایرانی به ازای هر نشستی که بعد از یک وقفه کوتاه از سر گرفته شده، پیشنهاداتی مدون و قابل اجرا را در برنامه کاری داشته است. تلاشی در راستای در دست گرفتن فضای مذاکراتی که سبب پیشرفت زودهنگام مذاکرات شده و کشورهای طرف مذاکره را در موقعیتی قرار داده که باید پیرامون موضوعات در دستور کار تصمیمگیری کنند. چنانچه خواسته ایران مبنی بر لغو تحریمها، ارائه تضمین معتبر و ممانعت از طرح مسائل و ادعاهای سیاسی با هدف فضاسازی که برآمده از تجربه سالهای گذشته و خروج یکجانبه امریکا از برجام است، مورد نظر جدی طرفهای مقابل قرار گرفته باشد، رسیدن به تفاهم بیش از هر وقت دیگری نزدیک است. دور هشتم گفتوگوی احیای برجام در حالی در وین در جریان است و با بالاترین حجم رایزنی هیأتهای دیپلماتیک همراه شده که وزیر خارجه ایران در دیدار روز گذشتهاش با «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه نشست امنیتی مونیخ با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تمامی ابتکارات و پیشنهادات ممکن را ارائه کرده است، اعلام کرد که اکنون وقت آن رسیده است که امریکا و سه کشور اروپایی نیز با اخذ تصمیمهای سیاسی لازم، نشان دهند اراده واقعی برای رسیدن به توافق در کمترین زمان را دارند. به گفته امیرعبداللهیان اگر ابتکارات ایران نبود، تا این حد به توافق نزدیک نبودیم، ولی طرف مقابل باید بداند تهران خطوط قرمز خود را نادیده نخواهد گرفت. وزیر امور خارجه اما در گفتوگو با رسانه امریکایی «سیانان» دلیل خوشبینی خود نسبت به نزدیک بودن توافق را معطوف به اراده جدی دولت رئیسی دانست و با بیان اینکه رئیس جمهور ایران علاقهمند است که یک توافق خوب و فوری محقق شود، هشدار داد: «چنانچه در این لحظات حساس و شرایط حساس مذاکرات وین، امریکا و طرف غربی واقعگرایانه برخورد نکنند، حتماً مسئول شکست احتمالی مذاکرات خواهند بود.»
دفاع مجلس از مشی دولت در حمایت از حقوق ملی
بیانیه روز گذشته 250 نماینده مجلس شورای اسلامی که خطاب به رئیس جمهور منتشر شد، نیز ناظر به لحاظ کردن خطوط قرمز اشاره شده در مواضع وزیر امور خارجه بود. قانونگذاران مجلس با اعلام اینکه «بدون اخذ تضامین لازم متعهد به هیچ توافقی با بدعهدان نشوید» ضمن اعلام تأکید بهارستان بر صیانت از حقوق هستهای و اقتصادی کشور، هوشیاری خود را برخلاف آنچه در مجلس نهم و تصویب 20 دقیقهای برجام رخ داد، نشان دادند . امری که نشان از آن دارد که مواضع عملیاتی ایران در مذاکرات و وفاق داخلی آن به منظور تحقق تام و تمام منافع اقتصادی ایران در چهارچوب مذاکرات اعلام شده است.
نگاه نگران تلآویو به وین
چنانکه انتظار میرفت، با بالا گرفتن احتمال دستیابی به تفاهم، نگاه نگران مقامهای صهیونیستی به وین دوخته شود. «نفتالی بنت»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در جلسه روز گذشته کابینه این رژیم گفت که مذاکرات جاری در وین ممکن است بزودی با توافقی به پایان برسد که به اندازه کافی در قبال ایران سختگیرانه نیست. از سوی دیگر «بنی گانتس»، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در دیدار با «کامالا هریس»، معاون رئیس جمهور امریکا مدعی شد که هر توافقی با ایران باید شامل نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد. این مواضع ادعایی پس از آن مطرح شده که مقامهای تلآویو پیش از این نیز مدعی شده بودند که خود را به توافق احتمالی در وین پایبند نخواهند کرد.
شروط ششگانه بهارستان برای توافق در وین
نمایندگان مجلس روز گذشته خطاب به رئیسجمهور تأکید کردند که با خط قرمز قرار دادن منافع ملت ایران بدون اخذ تضامین لازم، متعهد به هیچ توافقی نشود. به گزارش ایرنا،۲۵۰ نماینده مجلس در نشست علنی روز گذشته در بیانیهای ضمن تقدیر از دیپلماسی فعال وعزتمندانه دولت سیزدهم و اعلام اینکه مذاکرات ایران در مورد رفع تحریمهای ظالمانه علیه ملت ایران به نقطه حساسی رسیده است، نکاتی را به شرحی که در ادامه میآید، یادآور شدند:
1 دولت ظالم و تروریست امریکا و نیز دنبالهروان ضعیف و ذلیل امریکا یعنی سه کشور اروپایی در طول هشت سال گذشته نشان دادند که به هیچ تعهدی پایبند نبوده و از هر وسیله ممکن جهت ضربه وارد کردن به منافع ملت ایران استفاده و حتی برخلاف تمام قوانین دنیا، دارو را نیز علیه ملت ایران تحریم کردند و بر این اساس باید از تجربیات سابق درس عبرت بگیریم و با خط قرمز قرار دادن منافع ملت ایران بدون اخذ تضامین لازم، متعهد به هیچ توافقی با بدعهدان نگردیم.
2 دولت تروریست امریکا و سایر کشورهای عهدشکن غربی باید تضمین دهند که از برجام خارج نمیشوند.
3 رژیم امریکا و سایر کشورهای طرف برجام باید تعهد دهند که از مکانیزم ماشه استفاده نخواهند کرد.
4 رژیم امریکا و سه کشور اروپایی باید به ملت ایران تعهد دهند که تحریمها علیه ملت ایران به بهانههای واهی هستهای، تروریسم، موشکی و حقوقبشر را لغو کنند از جمله باید تحریمهای کاتسا، کاتسا یوترن و آیسا حذف شوند.
5 در مقام اجرا باید ابتدا امریکا و سایر بدعهدان برجام به تعهدات خود در قبال تحریمها عمل کنند و بعد از راستیآزمایی، ایران سراغ انجام تعهدات خود رفته و آن را انجام دهد.
6 مطابق ماده ۷ قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی، دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است انجام تعهدات طرف غربی در لغو تحریمها بویژه تحریمهای نفتی، بانکی و بازگشت پول صادرات به صورت بانکی و بدون هیچ مشکلی را به مجلس شورای اسلامی گزارش کند و در صورت تأیید و تصویب مجلس، دولت میتواند نسبت به گامهای کاهشی در زمینه هستهای اقدام نماید.
تورم سالانه در بهمن ماه به 4/ 41 درصد رسید
کاهش 8 درصدی تورم نقطهای
خانوارهای کشور به طور میانگین4/ 35 درصد بیشتر از بهمن ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند که در شهریور امسال این آمار 7/ 43 درصد بوده است
درحالی که نرخ تورم در دی ماه امسال پس از سه ماه نزولی، افزایشی شده بود، تازهترین گزارش مرکزآمار ایران حاکی از بازگشت روند نزولی شاخص تورم دربهمن ماه است. دریازدهمین ماه سال جاری، هر سه شاخص تورم یعنای ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه با کاهش مواجه شد. برپایه اعداد و ارقام مرکز آمار ایران، درحالی که نرخ تورم نقطه به نقطه (نسبت به ماه مشابه سال قبل) در شهریورماه سال جاری به عنوان نخستین ماه فعالیت رسمی دولت سیزدهم 43.7 درصد بوده است این نرخ در بهمن ماه به 35.4 درصد رسیده که حاکی از کاهش 8.3 درصدی این شاخص است. در تورم سالانه نیز تورم 45.8 درصدی شهریورماه به 41.4 درصد در بهمن رسیده یعنی در این مدت تورم سالانه 4.4 درصد کمتر شده است.
کاهش نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور
براساس این گزارش، نرخ تورم ماهانه بهمن به ٢,١ درصد رسیده که درمقایسه با ماه قبل، ٠.٣ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروههای عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٣.٩ درصد و ١.١ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٢,٠ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٥ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٢.٧ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٨ واحد درصد افزایش داشته است.
کاهش نرخ تورم نقطهای خانوارهای کشور
همچنین نرخ تورم نقطهای در بهمن ماه به عدد ٣٥,٤ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ٣٥.٤ درصد بیشتر از بهمن ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند. نرخ تورم نقطهای بهمن ماه در مقایسه با ماه قبل ٠,٥ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطهای گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» با کاهش ١,٩ واحد درصدی به ٤٠.٧ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ٠.١ واحد درصدی به ٣٢.٥ درصد رسیده است. نرخ تورم نقطهای برای خانوارهای شهری ٣٥,٣ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠,٥ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٣٥,٨ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠,٧ واحد درصد کاهش داشته است.
تورم سالانه 41.4 درصد شد
براساس اعلام مرکزآمار ایران، نرخ تورم سالانه بهمن ماه برای خانوارهای کشور به ٤١,٤ درصد رسیده که نسبت به دی ماه یک واحد درصد کاهش نشان میدهد. براین اساس نرخ تورم سالانه خوراکیها نیز از 56 درصد در دی ماه به 53.7 درصد رسیده که نشان دهنده افت 2.3 درصدی این شاخص است. برای گروه کالاهای غیرخوراکی نیز تورم بهمن ماه 6 دهم درصد کاهش یافته است. درحالی که در دی ماه نرخ تورم این گروه 35.9 درصد بوده در بهمن به 35.3 درصد رسیده است. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٠,٨ درصد و ٤٤.٢ درصد است که برای خانوارهای شهری ١,٠ واحد درصد کاهش و برای خانوارهای روستایی ١.٦ واحد درصد کاهش داشته است.
تغییرات قیمتها در ماه جاری
در گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (سیب زمینی، کدو سبز و بادمجان)، گروه «نان و غلات» (انواع برنج ایرانی) و گروه «قند و شکر و شیرینی» (قند، شکر و نبات) میباشد. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» گروه «هتل و رستوران» (هزینه اقامت در هتل و مسافرخانه)، گروه «پوشاک و کفش» (انواع پوشاک) و گروه «تفریح و فرهنگ» (روزنامه، مجله و گل طبیعی) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشتهاند. همچنین در ماه جاری متوسط قیمت یک مترمکعب گاز مصرفی خانوار نسبت به ماه گذشته کاهش قیمت داشته است.
درصد تغییرات شاخص قیمت در دهکهای هزینهای کل کشور در ماه جاری
دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در بهمن ماه ١٤٠٠ برای دهکهای مختلف هزینهای از ٤٠,٤ درصد برای دهک نهم تا ٤٤.٠ درصد برای دهک اول است.
درحالی که نرخ تورم در دی ماه امسال پس از سه ماه نزولی، افزایشی شده بود، تازهترین گزارش مرکزآمار ایران حاکی از بازگشت روند نزولی شاخص تورم دربهمن ماه است. دریازدهمین ماه سال جاری، هر سه شاخص تورم یعنای ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه با کاهش مواجه شد. برپایه اعداد و ارقام مرکز آمار ایران، درحالی که نرخ تورم نقطه به نقطه (نسبت به ماه مشابه سال قبل) در شهریورماه سال جاری به عنوان نخستین ماه فعالیت رسمی دولت سیزدهم 43.7 درصد بوده است این نرخ در بهمن ماه به 35.4 درصد رسیده که حاکی از کاهش 8.3 درصدی این شاخص است. در تورم سالانه نیز تورم 45.8 درصدی شهریورماه به 41.4 درصد در بهمن رسیده یعنی در این مدت تورم سالانه 4.4 درصد کمتر شده است.
کاهش نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور
براساس این گزارش، نرخ تورم ماهانه بهمن به ٢,١ درصد رسیده که درمقایسه با ماه قبل، ٠.٣ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروههای عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٣.٩ درصد و ١.١ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٢,٠ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٥ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٢.٧ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٨ واحد درصد افزایش داشته است.
کاهش نرخ تورم نقطهای خانوارهای کشور
همچنین نرخ تورم نقطهای در بهمن ماه به عدد ٣٥,٤ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ٣٥.٤ درصد بیشتر از بهمن ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند. نرخ تورم نقطهای بهمن ماه در مقایسه با ماه قبل ٠,٥ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطهای گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» با کاهش ١,٩ واحد درصدی به ٤٠.٧ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ٠.١ واحد درصدی به ٣٢.٥ درصد رسیده است. نرخ تورم نقطهای برای خانوارهای شهری ٣٥,٣ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠,٥ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٣٥,٨ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠,٧ واحد درصد کاهش داشته است.
تورم سالانه 41.4 درصد شد
براساس اعلام مرکزآمار ایران، نرخ تورم سالانه بهمن ماه برای خانوارهای کشور به ٤١,٤ درصد رسیده که نسبت به دی ماه یک واحد درصد کاهش نشان میدهد. براین اساس نرخ تورم سالانه خوراکیها نیز از 56 درصد در دی ماه به 53.7 درصد رسیده که نشان دهنده افت 2.3 درصدی این شاخص است. برای گروه کالاهای غیرخوراکی نیز تورم بهمن ماه 6 دهم درصد کاهش یافته است. درحالی که در دی ماه نرخ تورم این گروه 35.9 درصد بوده در بهمن به 35.3 درصد رسیده است. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٠,٨ درصد و ٤٤.٢ درصد است که برای خانوارهای شهری ١,٠ واحد درصد کاهش و برای خانوارهای روستایی ١.٦ واحد درصد کاهش داشته است.
تغییرات قیمتها در ماه جاری
در گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (سیب زمینی، کدو سبز و بادمجان)، گروه «نان و غلات» (انواع برنج ایرانی) و گروه «قند و شکر و شیرینی» (قند، شکر و نبات) میباشد. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» گروه «هتل و رستوران» (هزینه اقامت در هتل و مسافرخانه)، گروه «پوشاک و کفش» (انواع پوشاک) و گروه «تفریح و فرهنگ» (روزنامه، مجله و گل طبیعی) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشتهاند. همچنین در ماه جاری متوسط قیمت یک مترمکعب گاز مصرفی خانوار نسبت به ماه گذشته کاهش قیمت داشته است.
درصد تغییرات شاخص قیمت در دهکهای هزینهای کل کشور در ماه جاری
دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در بهمن ماه ١٤٠٠ برای دهکهای مختلف هزینهای از ٤٠,٤ درصد برای دهک نهم تا ٤٤.٠ درصد برای دهک اول است.
اُمیکرون در اوج
۲۴۲ نفر دیگر قربانی کرونا شدند
پس از فروکش کردن موج پنجم با کرونای دلتا و کاهش آمار مبتلایان و مرگ و میر روزانه این بیماری در کشور و همچنین بهدنبال شیوع کرونای اُمیکرون، دیروز بعد از ۱۲۹ روز آمار فوتیهای روزانه کرونا در کشور به بیش از ۲۰۰ نفر رسید. آخرین بار ۲۲ مهر امسال، شمار جانباختگان روزانه کرونا در کشور بالای ۲۰۰ مورد گزارش شده بود. بنابر اعلام وزارت بهداشت، از ظهر روز 30 بهمن تا ظهر یک اسفندماه ۱۴۰۰ و براساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۶ هزار و ۹۶۷ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که دوهزار و ۳۱۵ نفر از آنها بستری شدند. متأسفانه در طول این بازه زمانی، ۲۴۲ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۱۳۵ هزار و ۴۰ نفر رسید.
۴ هزار و ۵۳ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در بخشهای مراقبتهای ویژه بیمارستانها تحت مراقبت قرار دارند. در حال حاضر ۳۳۷ شهرستان در وضعیت قرمز، ۶۴ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۴۷ شهرستان در وضعیت زرد و صفر شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.
همچنین تاکنون ۶۲ میلیون و ۱۵۱ هزار و ۶۷۸ نفر دوز اول، ۵۵ میلیون و ۱۰۰ هزار و ۶۹۷ نفر دوز دوم و ۲۲ میلیون و ۲۱۴ هزار و ۶۷۹ نفر نیز دوز سوم واکسن کرونا را در کشور تزریق کردهاند.
۴ هزار و ۵۳ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در بخشهای مراقبتهای ویژه بیمارستانها تحت مراقبت قرار دارند. در حال حاضر ۳۳۷ شهرستان در وضعیت قرمز، ۶۴ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۴۷ شهرستان در وضعیت زرد و صفر شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.
همچنین تاکنون ۶۲ میلیون و ۱۵۱ هزار و ۶۷۸ نفر دوز اول، ۵۵ میلیون و ۱۰۰ هزار و ۶۹۷ نفر دوز دوم و ۲۲ میلیون و ۲۱۴ هزار و ۶۷۹ نفر نیز دوز سوم واکسن کرونا را در کشور تزریق کردهاند.
بررسی اجلاس کشورهای تولید کننده گاز در گفتوگوی «ایران» با رئیس دفتر مطالعات انرژی وین
قطر می تواند سکوی ترانزیت گاز مایع ایران باشد
عطیه لباف
خبرنگار
ششمین نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جیئیسیاف) فردا (سوم اسفندماه) در دوحه قطر برگزار میشود و قرار است ایران در بالاترین سطح در این نشست شرکت کند. به طوری که امروز رئیس جمهور عازم قطر است و فردا در دومین روز سفر خود در ششمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت و سخنرانی خواهد کرد. وزیر نفت نیز بهمنظور همراهی رئیسجمهور برای شرکت در ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز و همینطور مذاکرات در حوزه انرژی شنبه (۳۰ بهمنماه) وارد دوحه شده است.
در یک نگاه تاریخی اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز نخستین بار در ۱۹ آوریل ۲۰۱۰ (۳۰ فروردین ۱۳۸۹) به مذاکره درباره امکان برگزاری نشست سران جیئیسیاف پرداختند و سپس در یازدهمین نشست وزارتی در دوم دسامبر ۲۰۱۰ (۱۱ آذر ۱۳۸۹) در دوحه قطر تصمیم برگزاری نشست سران جیئیسیاف را نهایی کردند. از زمان تأسیس این مجمع تاکنون ۲۳ نشست در سطح وزیران و پنج نشست در سطح سران برگزار شده است.
برای ششمین نشست سران این مجمع نیز مقامات آگاه در دبیرخانه GECF به خبرنگار «ایران» اطلاع دادهاند که «حدود ۱۴ وزیر از مجموع ۱۸ کشور عضو اعلام کردهاند که حضوری در این نشست شرکت میکنند. البته ممکن است این آمار تا روز نشست بیشتر نیز شود. در خصوص حضور سران کشورها نیز تاکنون ۵ کشور به صورت رسمی اعلام حضور کردهاند که به قطر خواهند رفت. البته این آمار نیز ممکن است به سبب شرایط بیماری کرونا تغییر کند. چراکه اجلاس بخاطر وضعیت بیماری کرونا بهصورت هیبرید (حضوری و مجازی) برگزار میشود و برخی از سران کشورها مثل روسیه بهصورت مجازی در این اجلاس حاضر خواهند بود.»
اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایعشده (الانجی) را در اختیار دارند. کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، ١۱ عضو اصلی جیئیسیاف هستند و مالزی، نروژ، عراق، پرو و آذربایجان و امارات بهعنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت میکنند.
نشستی مهم تر از اجلاس اوپک
کارشناسان بر این باورند که این نشست و این مجمع حتی اکنون از اجلاس اوپک و خود اوپک نیز مهمتر است. مجمعی که اردیبهشتماه سال ۱۳۸۰ در تهران متولد شد و در ایده تأسیس و تنظیم اساسنامه آن، فریدون برکشلی، رئیس اسبق امور اوپک و رئیس دفتر مطالعات انرژی وین نقش مؤثری داشت. به همین سبب تاریخ این سازمان، انتظارات از ششمین نشست و آینده جهان گاز را در گفتوگو با برکشلی بررسی کردهایم.
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین میگوید: «ششمین اجلاس سران کشورهای عضو مجمع صادرکنندگان گاز در تاریخ ۲۰-۲۲ فوریه ۲۰۲۲ در دوحه پایتخت قطر و مقر دبیرخانه مجمع برگزار خواهد شد. هیأت بلند پایه جمهوری اسلامی ایران به ریاست آیتالله سید ابراهیم رئیسی در اجلاس مجمع صادرکنندگان گاز شرکت خواهد کرد. در این اجلاس ۱۰ عضو اصلی، ۷ عضو ناظر و ۳ کشور میهمان حضور خواهند یافت. از آنجایی که بیشتر کشورهای شرکت کننده در اجلاس دوحه، عضو سازمان اوپک هم هستند، در واقع میتوان این اجلاس را به نحوی یک اجلاس سران اوپک هم تلقی کرد.»
او ادامه میدهد: «به این ترتیب مجمع صادرکنندگان گاز در طول حیات خود، شش اجلاس سران برگزار کرده، حال آنکه سازمان اوپک در طول فعالیت خود از سال ۱۹۶۰ میلادی تاکنون فقط پنج اجلاس سران داشته است. البته نفت و گاز دو مقوله متفاوت هستند. نفت با ابعاد سیاسی و ژئوپلیتیک و در شرایط متفاوت و در بازههای زمانی دهههایی که پشتسر گذاشتیم، موجب میشد که اجلاس اوپک در برهههای بحرانی در بازار جهانی نفت و روابط میان کشورهای مهم عضو اوپک، شکل بگیرد. حال آنکه اجلاس سران کشورهای عمده تولیدکننده گاز، تاکنون، در ظاهر تحت شرایط عادی و بر پایه اساسنامه برگزار میشود.»
تشکیل مجمع صادرکنندگان گاز
برکشلی با اشاره به اینکه اولین بار ایده ایجاد یک سازمان ناظر بر بازار جهانی گاز توسط رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیدار یک هیأت بلند پایه از مقامات شورایعالی امنیت ملی روسیه در تهران مطرح شد؛ توضیح میدهد: «روسیه استقبال کرد ولی تمهیدات عملی به تعویق افتاد. تا اینکه در سال ۲۰۰۱ میلادی با تلاش جمهوری اسلامی اولین اجلاس وزرا و نمایندگان چند کشور تولیدکننده و صادرکننده گاز در تهران برگزار شد. کشورها عزم خود را برای ایجاد یک سازمان بینالدولی برای رایزنی و مشاوره مورد تأکید قرار دادند. اجلاس تصمیم گرفت که دبیرخانه ثابتی نداشته باشد و کشورها بر اساس حروف الفبا، جلسات سالیانه در پایتختهای خود داشته باشند.»
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین ادامه میدهد: «در مقطع مورد بحث، یعنی دهه ۲۰۰۰ میلادی، سازمان اوپک و نفت، تحت فشارهای بینالمللی بویژه از سوی امریکا قرار داشت. اوپک را فقط با عنوان کارتل، نام میبردند و تعدادی پرونده قضایی علیه سازمان اوپک در دادگاههای امریکا در جریان بود. از همین روی، جمع جهانی صادرکنندگان گاز با احتیاط حرکت میکرد و حتی از نام برده شدن به عنوان یک سازمان، اجتناب ورزید. انتخاب عنوان مجمع هم توسط ایران بر اساس پرهیز از حساسیتهای جهانی بود. البته در عین حال گاز هم برخلاف نفت هنوز قیمتهای مأخذ نداشت و فقط ال. ان. جی (گاز طبیعی مایع شده) در لندن قیمتگذاری میشد.»
ایران و مجمع صادرکنندگان گاز
رئیس اسبق امور اوپک اذعان میکند: «در مقطعی که ایران مصرانه طرح تأسیس یک نهاد بینالمللی ناظر بر برنامهریزی تولید، صادرات و قیمتگذاری گاز را دنبال میکرد، دنیا ایران را به عنوان یک منبع عظیم گاز طبیعی میدید. بدیهی است که چنین نگرشی در ایران به مراتب قویتر وجود داشت. ایران برای تبدیل به یک کریدور گازی و انرژی بین قارهای و در کانون اوراسیا برنامهریزی میکرد. لذا برای اتاقهای فکر ایران و سیاستگذاران تأسیس چنین مجمعی جنبه استراتژیک داشت. در حقیقت در ایران همواره از این مجمع به عنوان اوپک گازی نام برده میشد. اولین اجلاس وزارتی اوپک گازی در تهران در ۲۰۰۱ مهمترین تحول در صنعت گاز جهان در طول یک قرن گذشته ارزیابی شده است. البته همانطور که پیشتر عنوان شد، مجمع صادرکنندگان چند سالی را بدون دبیرخانه و تشکیلات رسمی پشت سر گذاشت. در نهایت در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ مجمع صادرکنندگان گاز، دبیرخانه و تشکیلات رسمی و ساز و کار اجرایی برای فعالیتهای خود را آغاز کرد. دوحه، به عنوان دبیرخانه دائم با دبیرکلی از روسیه کار خود را رسماً آغاز کرد. در همان مقطع هم بحث برتر جایگاه ایران به عنوان زادگاه مجمع صادرکنندگان گاز مطرح شد، اما نقش خاصی در اختیار ایران قرار نگرفت.»
او ادامه میدهد: «همانگونه که در دنیای نفت، قدرت در بشکههای نفت، معنا میشود، در گاز هم کشورها به اندازه قدرت صادرات و تأثیرگذاری بر بازارهای منطقهای و جهانی، اعمال قدرت میکنند. ایران ذخایر عظیم گازی و تولید بالنسبه بالایی دارد، اما در بازار گاز نقش چندان مؤثری ندارد. این وضعیت خصوصاً در مقایسه با روسیه و قطر مشهود است. در حقیقت تفوق مصرف داخلی بر صادرات در دو دهه گذشته ایران را از دستیابی به قدرت چانهزنی در مجمع صادرکنندگان گاز، محروم ساخته است. در حقیقت در دهه ۲۰۰۰ میلادی، مجمع صادرکنندگان گاز ابزاری برای تحقق جاهطلبیها و اراده ایران برای تأثیرگذاریهای منطقهای محسوب میشد. مجمع برای روسیه، وسیله بود ولی برای ایران یک هدف هم به حساب میآمد.»
گاز به کجا میرود؟
برکشلی با تأکید بر اینکه گاز منبع انرژی مهمی است؛ اگرچه برای سالیان طولانی، از گاز به عنوان یک انرژی مطلوب، اما زمینگیر نام برده میشد، اظهار میکند: «توسعه گاز مدیون توسعه خطوط لوله است. هماکنون هم بخش اعظم حمل و نقل بینالمللی گاز توسط خطوط لوله انجام میشود. گاز برای بازشناسی جایگاه خود، چندین دهه انتظار کشید. کشورهای غربی، گاز را یک منبع انرژی انتقالی ارزیابی میکنند. یکی از سه سوخت فسیلی یعنی نفت، گاز و زغال سنگ که طی سه دهه آینده، دیگر نقشی در سبد انرژی دنیا نخواهند داشت. ایران، روسیه و قطر به همراه الجزایر، گاز را در آغاز راه میبینند. گاز انرژی دورانگذار نیست. گاز دارای هویت مستقل و پابرجایی است.»
او ادامه میدهد: «رشد جهانی مصرف گاز در ۲۰۲۰ معادل 2.9 درصد، رشد مصرف نفت ۱/۱ درصد و رشد مصرف زغال سنگ 0.9 درصد بود. یکی از اهداف و خاستگاههای تأسیس مجمع صادرکنندگان گاز، رهاسازی و استقلال نظام قیمتگذاری گاز از نفت بود. قیمت گاز همیشه بر پایه برابری ارزش حرارتی گاز نسبت به نفت (BTU) ارزشگذاری شده است. امروز در واقع، قیمت بالای گاز است که قیمت نفت را بالا میبرد. قیمت نفت، دنباله رو قیمت گاز شده است. در هفتههای گذشته کشمکشهای روسیه و غرب بر سر اوکراین و خط لوله نورداستریم حاوی 2 پیام مهم است که گاز در آینده سبد انرژی اروپا و نقشآفرینی مسکو در معادلات ژئواستراتژیک از چه اهمیتی برخوردار است. آلمان با انگیزههای سیاسی 12 نیروگاه تولید انرژی خود را تعطیل کرد و حالا بین امریکا و روسیه برای تأمین گاز گرفتار آمده است. بقیه اتحادیه اروپا هم وضعیت چندان بهتری ندارند. گاز کلیدواژه انرژی و ژئواستراتژی جهان در طول دو دهه آینده خواهد بود. در ۲۰۱۹ حجم سرمایهگذاریهای جهانی روی توسعه گاز 2.7 برابر نفت بود.»
سفر رئیس جمهور ایران به دوحه
اما آنطور که مشخص است سفر رئیس جمهور به دوحه تنها برای شرکت در این نشست نیست. بهطوری که برکشلی نیز میگوید: «در پارهای از محافل گازی در مورد جایگاه ایران در معادلات گازی منطقهای بحث میشود. بحران اوکراین در حال فروکش کردن است. امریکا با اعمال تحریمهای انرژی علیه جمهوری اسلامی ایران، جهان را از منابع عظیم و مهمی محروم ساخته است. این چیزی نیست که اروپاییها ندانند. همین مسأله در ارتباط با نفت هم صادق است. کاخ سفید و آژانس بینالمللی انرژی دائماً بر اوپک و غیر اوپک فشار میآورند تا تولیدشان را بالا ببرند. همه هم میدانند که امروز اوپک اصلاً سقف و سهمیهای ندارد. ظرفیت مازادی برای عرضه نیست.»
او در پایان توضیح میدهد: «اروپا هم مقصر است و در مقابل اعمال تحریمهای امریکا در سالهای اخیر مقاومت نکرد. اما حالا شرایط برای اروپا بحرانی است. حتی با راهاندازی و رفع تحریم نورد استریم ۲ هم آلمان و اروپا میدانند که باید مسیرهای باز دسترسی به گاز را برای خودشان هموار کنند. محتملترین گزینه توسعه منابع گازی ایران است. در محافلی گفته میشود که قطر با جمهوری اسلامی ایران توافق کند تا مقادیری از گاز میادین مشترک با ایران –پارس جنوبی- را در ازای پرداخت قیمت و هزینه، به صورت ال.ان.جی به آلمان و اتحادیه اروپا صادر کند. این یکی از مباحثی است که احتمالاً رئیس جمهور ایران با مقامات قطری مورد بررسی و مذاکره قرار دهد.»
در صورت موفقیت مذاکرات در این سفر باب جدیدی از تعاملات گازی برای ایران گشوده خواهد شد. به عبارتی، گاز ایران برای اولین بار به اروپا خواهد رسید. در سال 2021 روند تقاضا در بازار گاز تعیین کننده قیمت نفت شد و پیشبینی میشود که از این پس استفاده از گاز حتی جدیتر از گذشته مطرح شود. چراکه جهان در حال حرکت به سمت استفاده از این سوخت پاکتر از نفت و زغال سنگ است و از اینروست که گفته میشود مجمع کشورهای صادرکننده گاز به مرور مهم تر از سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام خواهد شد.
خبرنگار
ششمین نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جیئیسیاف) فردا (سوم اسفندماه) در دوحه قطر برگزار میشود و قرار است ایران در بالاترین سطح در این نشست شرکت کند. به طوری که امروز رئیس جمهور عازم قطر است و فردا در دومین روز سفر خود در ششمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت و سخنرانی خواهد کرد. وزیر نفت نیز بهمنظور همراهی رئیسجمهور برای شرکت در ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز و همینطور مذاکرات در حوزه انرژی شنبه (۳۰ بهمنماه) وارد دوحه شده است.
در یک نگاه تاریخی اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز نخستین بار در ۱۹ آوریل ۲۰۱۰ (۳۰ فروردین ۱۳۸۹) به مذاکره درباره امکان برگزاری نشست سران جیئیسیاف پرداختند و سپس در یازدهمین نشست وزارتی در دوم دسامبر ۲۰۱۰ (۱۱ آذر ۱۳۸۹) در دوحه قطر تصمیم برگزاری نشست سران جیئیسیاف را نهایی کردند. از زمان تأسیس این مجمع تاکنون ۲۳ نشست در سطح وزیران و پنج نشست در سطح سران برگزار شده است.
برای ششمین نشست سران این مجمع نیز مقامات آگاه در دبیرخانه GECF به خبرنگار «ایران» اطلاع دادهاند که «حدود ۱۴ وزیر از مجموع ۱۸ کشور عضو اعلام کردهاند که حضوری در این نشست شرکت میکنند. البته ممکن است این آمار تا روز نشست بیشتر نیز شود. در خصوص حضور سران کشورها نیز تاکنون ۵ کشور به صورت رسمی اعلام حضور کردهاند که به قطر خواهند رفت. البته این آمار نیز ممکن است به سبب شرایط بیماری کرونا تغییر کند. چراکه اجلاس بخاطر وضعیت بیماری کرونا بهصورت هیبرید (حضوری و مجازی) برگزار میشود و برخی از سران کشورها مثل روسیه بهصورت مجازی در این اجلاس حاضر خواهند بود.»
اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایعشده (الانجی) را در اختیار دارند. کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، ١۱ عضو اصلی جیئیسیاف هستند و مالزی، نروژ، عراق، پرو و آذربایجان و امارات بهعنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت میکنند.
نشستی مهم تر از اجلاس اوپک
کارشناسان بر این باورند که این نشست و این مجمع حتی اکنون از اجلاس اوپک و خود اوپک نیز مهمتر است. مجمعی که اردیبهشتماه سال ۱۳۸۰ در تهران متولد شد و در ایده تأسیس و تنظیم اساسنامه آن، فریدون برکشلی، رئیس اسبق امور اوپک و رئیس دفتر مطالعات انرژی وین نقش مؤثری داشت. به همین سبب تاریخ این سازمان، انتظارات از ششمین نشست و آینده جهان گاز را در گفتوگو با برکشلی بررسی کردهایم.
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین میگوید: «ششمین اجلاس سران کشورهای عضو مجمع صادرکنندگان گاز در تاریخ ۲۰-۲۲ فوریه ۲۰۲۲ در دوحه پایتخت قطر و مقر دبیرخانه مجمع برگزار خواهد شد. هیأت بلند پایه جمهوری اسلامی ایران به ریاست آیتالله سید ابراهیم رئیسی در اجلاس مجمع صادرکنندگان گاز شرکت خواهد کرد. در این اجلاس ۱۰ عضو اصلی، ۷ عضو ناظر و ۳ کشور میهمان حضور خواهند یافت. از آنجایی که بیشتر کشورهای شرکت کننده در اجلاس دوحه، عضو سازمان اوپک هم هستند، در واقع میتوان این اجلاس را به نحوی یک اجلاس سران اوپک هم تلقی کرد.»
او ادامه میدهد: «به این ترتیب مجمع صادرکنندگان گاز در طول حیات خود، شش اجلاس سران برگزار کرده، حال آنکه سازمان اوپک در طول فعالیت خود از سال ۱۹۶۰ میلادی تاکنون فقط پنج اجلاس سران داشته است. البته نفت و گاز دو مقوله متفاوت هستند. نفت با ابعاد سیاسی و ژئوپلیتیک و در شرایط متفاوت و در بازههای زمانی دهههایی که پشتسر گذاشتیم، موجب میشد که اجلاس اوپک در برهههای بحرانی در بازار جهانی نفت و روابط میان کشورهای مهم عضو اوپک، شکل بگیرد. حال آنکه اجلاس سران کشورهای عمده تولیدکننده گاز، تاکنون، در ظاهر تحت شرایط عادی و بر پایه اساسنامه برگزار میشود.»
تشکیل مجمع صادرکنندگان گاز
برکشلی با اشاره به اینکه اولین بار ایده ایجاد یک سازمان ناظر بر بازار جهانی گاز توسط رهبر جمهوری اسلامی ایران در دیدار یک هیأت بلند پایه از مقامات شورایعالی امنیت ملی روسیه در تهران مطرح شد؛ توضیح میدهد: «روسیه استقبال کرد ولی تمهیدات عملی به تعویق افتاد. تا اینکه در سال ۲۰۰۱ میلادی با تلاش جمهوری اسلامی اولین اجلاس وزرا و نمایندگان چند کشور تولیدکننده و صادرکننده گاز در تهران برگزار شد. کشورها عزم خود را برای ایجاد یک سازمان بینالدولی برای رایزنی و مشاوره مورد تأکید قرار دادند. اجلاس تصمیم گرفت که دبیرخانه ثابتی نداشته باشد و کشورها بر اساس حروف الفبا، جلسات سالیانه در پایتختهای خود داشته باشند.»
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین ادامه میدهد: «در مقطع مورد بحث، یعنی دهه ۲۰۰۰ میلادی، سازمان اوپک و نفت، تحت فشارهای بینالمللی بویژه از سوی امریکا قرار داشت. اوپک را فقط با عنوان کارتل، نام میبردند و تعدادی پرونده قضایی علیه سازمان اوپک در دادگاههای امریکا در جریان بود. از همین روی، جمع جهانی صادرکنندگان گاز با احتیاط حرکت میکرد و حتی از نام برده شدن به عنوان یک سازمان، اجتناب ورزید. انتخاب عنوان مجمع هم توسط ایران بر اساس پرهیز از حساسیتهای جهانی بود. البته در عین حال گاز هم برخلاف نفت هنوز قیمتهای مأخذ نداشت و فقط ال. ان. جی (گاز طبیعی مایع شده) در لندن قیمتگذاری میشد.»
ایران و مجمع صادرکنندگان گاز
رئیس اسبق امور اوپک اذعان میکند: «در مقطعی که ایران مصرانه طرح تأسیس یک نهاد بینالمللی ناظر بر برنامهریزی تولید، صادرات و قیمتگذاری گاز را دنبال میکرد، دنیا ایران را به عنوان یک منبع عظیم گاز طبیعی میدید. بدیهی است که چنین نگرشی در ایران به مراتب قویتر وجود داشت. ایران برای تبدیل به یک کریدور گازی و انرژی بین قارهای و در کانون اوراسیا برنامهریزی میکرد. لذا برای اتاقهای فکر ایران و سیاستگذاران تأسیس چنین مجمعی جنبه استراتژیک داشت. در حقیقت در ایران همواره از این مجمع به عنوان اوپک گازی نام برده میشد. اولین اجلاس وزارتی اوپک گازی در تهران در ۲۰۰۱ مهمترین تحول در صنعت گاز جهان در طول یک قرن گذشته ارزیابی شده است. البته همانطور که پیشتر عنوان شد، مجمع صادرکنندگان چند سالی را بدون دبیرخانه و تشکیلات رسمی پشت سر گذاشت. در نهایت در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ مجمع صادرکنندگان گاز، دبیرخانه و تشکیلات رسمی و ساز و کار اجرایی برای فعالیتهای خود را آغاز کرد. دوحه، به عنوان دبیرخانه دائم با دبیرکلی از روسیه کار خود را رسماً آغاز کرد. در همان مقطع هم بحث برتر جایگاه ایران به عنوان زادگاه مجمع صادرکنندگان گاز مطرح شد، اما نقش خاصی در اختیار ایران قرار نگرفت.»
او ادامه میدهد: «همانگونه که در دنیای نفت، قدرت در بشکههای نفت، معنا میشود، در گاز هم کشورها به اندازه قدرت صادرات و تأثیرگذاری بر بازارهای منطقهای و جهانی، اعمال قدرت میکنند. ایران ذخایر عظیم گازی و تولید بالنسبه بالایی دارد، اما در بازار گاز نقش چندان مؤثری ندارد. این وضعیت خصوصاً در مقایسه با روسیه و قطر مشهود است. در حقیقت تفوق مصرف داخلی بر صادرات در دو دهه گذشته ایران را از دستیابی به قدرت چانهزنی در مجمع صادرکنندگان گاز، محروم ساخته است. در حقیقت در دهه ۲۰۰۰ میلادی، مجمع صادرکنندگان گاز ابزاری برای تحقق جاهطلبیها و اراده ایران برای تأثیرگذاریهای منطقهای محسوب میشد. مجمع برای روسیه، وسیله بود ولی برای ایران یک هدف هم به حساب میآمد.»
گاز به کجا میرود؟
برکشلی با تأکید بر اینکه گاز منبع انرژی مهمی است؛ اگرچه برای سالیان طولانی، از گاز به عنوان یک انرژی مطلوب، اما زمینگیر نام برده میشد، اظهار میکند: «توسعه گاز مدیون توسعه خطوط لوله است. هماکنون هم بخش اعظم حمل و نقل بینالمللی گاز توسط خطوط لوله انجام میشود. گاز برای بازشناسی جایگاه خود، چندین دهه انتظار کشید. کشورهای غربی، گاز را یک منبع انرژی انتقالی ارزیابی میکنند. یکی از سه سوخت فسیلی یعنی نفت، گاز و زغال سنگ که طی سه دهه آینده، دیگر نقشی در سبد انرژی دنیا نخواهند داشت. ایران، روسیه و قطر به همراه الجزایر، گاز را در آغاز راه میبینند. گاز انرژی دورانگذار نیست. گاز دارای هویت مستقل و پابرجایی است.»
او ادامه میدهد: «رشد جهانی مصرف گاز در ۲۰۲۰ معادل 2.9 درصد، رشد مصرف نفت ۱/۱ درصد و رشد مصرف زغال سنگ 0.9 درصد بود. یکی از اهداف و خاستگاههای تأسیس مجمع صادرکنندگان گاز، رهاسازی و استقلال نظام قیمتگذاری گاز از نفت بود. قیمت گاز همیشه بر پایه برابری ارزش حرارتی گاز نسبت به نفت (BTU) ارزشگذاری شده است. امروز در واقع، قیمت بالای گاز است که قیمت نفت را بالا میبرد. قیمت نفت، دنباله رو قیمت گاز شده است. در هفتههای گذشته کشمکشهای روسیه و غرب بر سر اوکراین و خط لوله نورداستریم حاوی 2 پیام مهم است که گاز در آینده سبد انرژی اروپا و نقشآفرینی مسکو در معادلات ژئواستراتژیک از چه اهمیتی برخوردار است. آلمان با انگیزههای سیاسی 12 نیروگاه تولید انرژی خود را تعطیل کرد و حالا بین امریکا و روسیه برای تأمین گاز گرفتار آمده است. بقیه اتحادیه اروپا هم وضعیت چندان بهتری ندارند. گاز کلیدواژه انرژی و ژئواستراتژی جهان در طول دو دهه آینده خواهد بود. در ۲۰۱۹ حجم سرمایهگذاریهای جهانی روی توسعه گاز 2.7 برابر نفت بود.»
سفر رئیس جمهور ایران به دوحه
اما آنطور که مشخص است سفر رئیس جمهور به دوحه تنها برای شرکت در این نشست نیست. بهطوری که برکشلی نیز میگوید: «در پارهای از محافل گازی در مورد جایگاه ایران در معادلات گازی منطقهای بحث میشود. بحران اوکراین در حال فروکش کردن است. امریکا با اعمال تحریمهای انرژی علیه جمهوری اسلامی ایران، جهان را از منابع عظیم و مهمی محروم ساخته است. این چیزی نیست که اروپاییها ندانند. همین مسأله در ارتباط با نفت هم صادق است. کاخ سفید و آژانس بینالمللی انرژی دائماً بر اوپک و غیر اوپک فشار میآورند تا تولیدشان را بالا ببرند. همه هم میدانند که امروز اوپک اصلاً سقف و سهمیهای ندارد. ظرفیت مازادی برای عرضه نیست.»
او در پایان توضیح میدهد: «اروپا هم مقصر است و در مقابل اعمال تحریمهای امریکا در سالهای اخیر مقاومت نکرد. اما حالا شرایط برای اروپا بحرانی است. حتی با راهاندازی و رفع تحریم نورد استریم ۲ هم آلمان و اروپا میدانند که باید مسیرهای باز دسترسی به گاز را برای خودشان هموار کنند. محتملترین گزینه توسعه منابع گازی ایران است. در محافلی گفته میشود که قطر با جمهوری اسلامی ایران توافق کند تا مقادیری از گاز میادین مشترک با ایران –پارس جنوبی- را در ازای پرداخت قیمت و هزینه، به صورت ال.ان.جی به آلمان و اتحادیه اروپا صادر کند. این یکی از مباحثی است که احتمالاً رئیس جمهور ایران با مقامات قطری مورد بررسی و مذاکره قرار دهد.»
در صورت موفقیت مذاکرات در این سفر باب جدیدی از تعاملات گازی برای ایران گشوده خواهد شد. به عبارتی، گاز ایران برای اولین بار به اروپا خواهد رسید. در سال 2021 روند تقاضا در بازار گاز تعیین کننده قیمت نفت شد و پیشبینی میشود که از این پس استفاده از گاز حتی جدیتر از گذشته مطرح شود. چراکه جهان در حال حرکت به سمت استفاده از این سوخت پاکتر از نفت و زغال سنگ است و از اینروست که گفته میشود مجمع کشورهای صادرکننده گاز به مرور مهم تر از سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام خواهد شد.
پس از توافق با قطر صورت گرفت
برقراری خط دریاییمسافری قبل از جام جهانی
برهان محمودی
خبرنگار
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: با افزایش کانتینرهای یخچالی، بخشی از مشکلات مربوط به صادرات کالاهای غذایی به قطر رفع شده است و برای رشد مبادلات، شناورهای سنتی نوسازی میشود.
سفر امروز رئیس جمهوری به قطر، زمینه گسترش مبادلات سیاسی و اقتصادی با این کشور را فراهم میکند. با توجه به اینکه مرز میان ایران و قطر مرز آبی است، مهمترین زمینه رشد تبادلات اقتصادی با قطر از مسیر دریا است. حمل و نقل دریایی ما با قطر در حال حاضر بهصورت سنتی و با شناورهای قدیمی است، این در حالی است که توسعه زیرساختها و نوسازی تجهیزات حمل و نقلی بستری مناسب برای رشد تجارت میان ایران و قطر را ایجاد میکند. در این خصوص حسین عباسنژاد، سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی اظهار کرد: روابط حمل و نقل دریایی ایران و قطر سابقه دیرینه دارد و به همین چند سال اخیر برنمی گردد و اتفاقات از پشتوانه خوبی هم برخوردار است.
وی افزود: حتی در دوران تحریم قطر و مشکلاتی که برای این کشور از سوی برخی کشورهای عربی خلیج فارس ایجاد شد، این قرابت ایران و قطر و همچنین تبادلات دریایی دو کشور افزایش یافت.
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: اما نکتهای که در این میان وجود دارد این است که روابط دریایی ما با قطریها در حد شناورهای محلی است؛ لذا به دلیل سنتی بودن این تبادل کالا از یکسو و شیوع کرونا از سوی دیگر، مشکلاتی برای لنجها و ناوگان سنتی ما ایجاد کرد و میزان مبادلات کالاهای ایران به قطر که عمدتاً میوه و تره بار بود، کاهش یافت. عباسنژاد ادامه داد: در حال حاضر توانستیم راه حلهایی برای این مشکل پیدا کنیم و با کانتینرهای یخچالی این کالاها صادر میشود با این حال هنوز هم محدودیتهایی هست؛ بخصوص که بندر حمد دوحه به سمت مدرنیزه شدن رفته و از تردد شناورهای سنتی تا حدودی ممانعت میشود.
افزایش تبادلات تجاری
وی تأکید کرد: بخشی از این مشکلات به ما برمی گردد که باید با یک برنامهریزی، اقدام به نوسازی شناورهای سنتی کنیم.
این مقام مسئول ارشد صنعت دریانوردی یادآور شد: بنادر دو کشور تبادلاتی دارند ولی حجم آنها عمدتاً نشاندهنده کوچک بودن و سنتی و محلی بودن جابهجایی محموله هاست؛ شناوررهای منطقهای الزاماً به معنای سنتی بودن نیست بلکه شناورهای کوچکتر را شامل میشود که تردد آنها در زمان تحریم قطر از سوی کشورهای منطقه، بیشتر شد.
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: اگرچه بخش مهمی از این شناورهای منطقهای به سمت مجهز شدن به کانتینر یخچالی رفتهاند اما غیر از آن، روابط سیاسی و اقتصادی ما و قطر پتانسیل زیادی برای گسترش تبادلات دریایی دارد؛ چه به صورت تردد مستقیم کشتیها و شناورها و چه به صورت توسعه روابط فنی در حوزه حمل و نقل دریایی از جمله تعمیرات کشتیها.
وی ایران را از کشورهای مهم آیاماو (سازمان جهانی دریانوردی) دانست و افزود: قطر هم از کشورها اثرگذار بر آیام او است و امسال هم توانست در شورای راهبری IMO وارد شود و تلاش میکنند نفش مهمتری در حمل و نقل دریایی ایجاد کند. عباسنژاد تأکید کرد: تجربیاتی که ایران در سالهای تحریم کسب کرد سبب شد پتانسیلهای خوبی از نظر مؤسسات رده بندی، بیمه کشتیرانی و سایر بخشها ایجاد کند؛ میتوانیم این موارد را به قطریها معرفی کنیم و با توجه به روابط خوب دو کشور، این ظرفیت را به قطر و دیگر کشورهای منطقه ارائه کنیم تا موقعیت شرکتهای بیمه حمل و نقل دریایی و مؤسسات ردهبندی ایرانی را ارتقا دهیم.
وی خاطرنشان کرد: از دیگر موارد همکاری با قطریها میتواند در حوزه کشتیسازی و تعمیرات کشتی باشد.
عضو هیأت عامل سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص بانکرینگ (ارائه سوخت به کشتیها) گفت: امکان همکاری با قطریها را در زمینه بانکرینگ را داریم و روابط خوب دو کشور شرایط این همکاری را فراهم کرده است بخصوص مشترکات زیادی که ایرانیها با قطریها در زمینه نفت و گاز دارند که زمینه خوبی برای همکاری در خصوص بانکرینگ است، ما هم این موضوع را در دستور کار داریم.
حمل و نقل مسافری
وی درباره تردد شناورهای مسافری میان بنادر ایران و قطر بیان کرد: به دلیل روابط اجتماعی دو کشور و حضور ایرانیها در قطر، پتانسیل برقراری سفرهای دریایی وجود دارد، برخی استانهای جنوبی کشور با قطر رفت و آمد دارند؛ اما چند مشکل هست که باید رفع شوند.
عباسنژاد درباره علت منتفی شدن اعزام شناور مسافری ایران به قطر در سال ۱۳۹۸ اظهار کرد: در آن زمان قرار شد اول پایانه مسافری بندر حمد دوحه بازسازی شود و سپس شناور ایرانی به این کشور برود؛ بعد از آن هم کرونا شایع شد که مشکلاتی برای دنیا در حوزه گردشگری ایجاد کرد و امکان سفر کشتیهای مسافری به دیگر کشورها نبود.
وی تأکید کرد: برگزاری جام جهانی قطر، فرصت مناسبی ایجاد کرده تا بتوانیم ترددهای مسافری میان ایران و قطر را توسعه دهیم بخصوص تردد میان بنادر بوشهر و کیش و قشم با بندر دوحه؛ حتی امکان انتقال گردشگران خارجی از قطر به شهرهای بوشهر و شیراز و همچنین جزایر ایرانی کیش و قشم وجود دارد.
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: طرفین این آمادگی را دارند تا خط دریایی مسافری برقرار شود ولی مسألهای که در این میان وجود دارد، بالا بودن حمل مسافر با کشتی به دلیل محاسبه نرخ سوخت کشتیها در مسیرهای بینالمللی از سوی وزارت نفت است؛ وقتی هزینه سفرهای دریایی به هوایی نزدیک شود، استقبال مسافر و گردشگر هم از دریا کاهش یافته و خود به خود به سمت حمل و نقل هوایی میرود.
وی ادامه داد: برای ایجاد فضای رقابتی به سود حمل دریایی مسافر، باید هزینه سوخت کشتیها را که حدوداً ۴۰ تا ۴۵ درصد هزینه جابهجایی یک کشتی را تشکیل میدهد، کاهش داد؛ وقتی وزارت نفت سوخت را به شناورها به نرخ بانکرینگ خلیج فارس میدهد که احتمالاً تُنی ۶۰۰ تا ۷۰۰ دلار است، عملاً امکان جذب مسافر دریایی نیست.
این مقام مسئول در وزارت راه گفت: با وزارت نفت مذاکراتی داشتهایم و امیدواریم وزارت نفت در خصوص محاسبه سوخت کشتیهای مسافری به مقاصد بنادر کشورهای خلیج فارس به نرخ یارانهای، همکاری کند. بخصوص که کشتیهایی که از بنادر ایران به بنادر منطقه میروند حداکثر ۱۰ تا ۱۲ فروند است و در مقابل هزینهای که دولت برای تخصیص سوخت یارانهای به دیگر بخش های حمل و نقلی میکند، رقم ناچیزی است.
عباسنژاد اضافه کرد: اتصال جزایر و قلمرو خودمان به قطر در دوره برگزاری جام جهانی با استفاده از خطوط مسافری دریایی، آورده زیادی نصیب کشور خواهد کرد و به رونق گردشگری میانجامد.
ولی اظهار داشت: ما حتی امکان ایجاد تور گردشگری میان بنادر جنوبی و جزایر ایرانی خلیج فارس داریم اما به دلیل بالا بودن هزینه سوخت، ایجاد چنین مسیری، هزینه بسیار بالایی در پی دارد و گردشگران استقبال نمیکنند؛ کما اینکه در حال حاضر هم گردشگران به دلیل ارزانتر بودن، به ترکیه میروند.
عباسنژاد خاطرنشان کرد: امیدواریم بتوانیم با وزارت نفت تعامل کنیم و سوخت با نرخ یارانهای تا ۸۰ درصد نرخ منطقه در اختیار شناورها قرار گیرد تا به صرفه باشد.
وی تأکید کرد: خطوط چابهار-مسقط، بندرعباس-دوبی و بوشهر-دوحه از خطوطی هستند که قطعاً با استقبال خوب مسافران مواجه خواهند شد.
خبرنگار
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: با افزایش کانتینرهای یخچالی، بخشی از مشکلات مربوط به صادرات کالاهای غذایی به قطر رفع شده است و برای رشد مبادلات، شناورهای سنتی نوسازی میشود.
سفر امروز رئیس جمهوری به قطر، زمینه گسترش مبادلات سیاسی و اقتصادی با این کشور را فراهم میکند. با توجه به اینکه مرز میان ایران و قطر مرز آبی است، مهمترین زمینه رشد تبادلات اقتصادی با قطر از مسیر دریا است. حمل و نقل دریایی ما با قطر در حال حاضر بهصورت سنتی و با شناورهای قدیمی است، این در حالی است که توسعه زیرساختها و نوسازی تجهیزات حمل و نقلی بستری مناسب برای رشد تجارت میان ایران و قطر را ایجاد میکند. در این خصوص حسین عباسنژاد، سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی اظهار کرد: روابط حمل و نقل دریایی ایران و قطر سابقه دیرینه دارد و به همین چند سال اخیر برنمی گردد و اتفاقات از پشتوانه خوبی هم برخوردار است.
وی افزود: حتی در دوران تحریم قطر و مشکلاتی که برای این کشور از سوی برخی کشورهای عربی خلیج فارس ایجاد شد، این قرابت ایران و قطر و همچنین تبادلات دریایی دو کشور افزایش یافت.
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: اما نکتهای که در این میان وجود دارد این است که روابط دریایی ما با قطریها در حد شناورهای محلی است؛ لذا به دلیل سنتی بودن این تبادل کالا از یکسو و شیوع کرونا از سوی دیگر، مشکلاتی برای لنجها و ناوگان سنتی ما ایجاد کرد و میزان مبادلات کالاهای ایران به قطر که عمدتاً میوه و تره بار بود، کاهش یافت. عباسنژاد ادامه داد: در حال حاضر توانستیم راه حلهایی برای این مشکل پیدا کنیم و با کانتینرهای یخچالی این کالاها صادر میشود با این حال هنوز هم محدودیتهایی هست؛ بخصوص که بندر حمد دوحه به سمت مدرنیزه شدن رفته و از تردد شناورهای سنتی تا حدودی ممانعت میشود.
افزایش تبادلات تجاری
وی تأکید کرد: بخشی از این مشکلات به ما برمی گردد که باید با یک برنامهریزی، اقدام به نوسازی شناورهای سنتی کنیم.
این مقام مسئول ارشد صنعت دریانوردی یادآور شد: بنادر دو کشور تبادلاتی دارند ولی حجم آنها عمدتاً نشاندهنده کوچک بودن و سنتی و محلی بودن جابهجایی محموله هاست؛ شناوررهای منطقهای الزاماً به معنای سنتی بودن نیست بلکه شناورهای کوچکتر را شامل میشود که تردد آنها در زمان تحریم قطر از سوی کشورهای منطقه، بیشتر شد.
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: اگرچه بخش مهمی از این شناورهای منطقهای به سمت مجهز شدن به کانتینر یخچالی رفتهاند اما غیر از آن، روابط سیاسی و اقتصادی ما و قطر پتانسیل زیادی برای گسترش تبادلات دریایی دارد؛ چه به صورت تردد مستقیم کشتیها و شناورها و چه به صورت توسعه روابط فنی در حوزه حمل و نقل دریایی از جمله تعمیرات کشتیها.
وی ایران را از کشورهای مهم آیاماو (سازمان جهانی دریانوردی) دانست و افزود: قطر هم از کشورها اثرگذار بر آیام او است و امسال هم توانست در شورای راهبری IMO وارد شود و تلاش میکنند نفش مهمتری در حمل و نقل دریایی ایجاد کند. عباسنژاد تأکید کرد: تجربیاتی که ایران در سالهای تحریم کسب کرد سبب شد پتانسیلهای خوبی از نظر مؤسسات رده بندی، بیمه کشتیرانی و سایر بخشها ایجاد کند؛ میتوانیم این موارد را به قطریها معرفی کنیم و با توجه به روابط خوب دو کشور، این ظرفیت را به قطر و دیگر کشورهای منطقه ارائه کنیم تا موقعیت شرکتهای بیمه حمل و نقل دریایی و مؤسسات ردهبندی ایرانی را ارتقا دهیم.
وی خاطرنشان کرد: از دیگر موارد همکاری با قطریها میتواند در حوزه کشتیسازی و تعمیرات کشتی باشد.
عضو هیأت عامل سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص بانکرینگ (ارائه سوخت به کشتیها) گفت: امکان همکاری با قطریها را در زمینه بانکرینگ را داریم و روابط خوب دو کشور شرایط این همکاری را فراهم کرده است بخصوص مشترکات زیادی که ایرانیها با قطریها در زمینه نفت و گاز دارند که زمینه خوبی برای همکاری در خصوص بانکرینگ است، ما هم این موضوع را در دستور کار داریم.
حمل و نقل مسافری
وی درباره تردد شناورهای مسافری میان بنادر ایران و قطر بیان کرد: به دلیل روابط اجتماعی دو کشور و حضور ایرانیها در قطر، پتانسیل برقراری سفرهای دریایی وجود دارد، برخی استانهای جنوبی کشور با قطر رفت و آمد دارند؛ اما چند مشکل هست که باید رفع شوند.
عباسنژاد درباره علت منتفی شدن اعزام شناور مسافری ایران به قطر در سال ۱۳۹۸ اظهار کرد: در آن زمان قرار شد اول پایانه مسافری بندر حمد دوحه بازسازی شود و سپس شناور ایرانی به این کشور برود؛ بعد از آن هم کرونا شایع شد که مشکلاتی برای دنیا در حوزه گردشگری ایجاد کرد و امکان سفر کشتیهای مسافری به دیگر کشورها نبود.
وی تأکید کرد: برگزاری جام جهانی قطر، فرصت مناسبی ایجاد کرده تا بتوانیم ترددهای مسافری میان ایران و قطر را توسعه دهیم بخصوص تردد میان بنادر بوشهر و کیش و قشم با بندر دوحه؛ حتی امکان انتقال گردشگران خارجی از قطر به شهرهای بوشهر و شیراز و همچنین جزایر ایرانی کیش و قشم وجود دارد.
سرپرست معاونت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: طرفین این آمادگی را دارند تا خط دریایی مسافری برقرار شود ولی مسألهای که در این میان وجود دارد، بالا بودن حمل مسافر با کشتی به دلیل محاسبه نرخ سوخت کشتیها در مسیرهای بینالمللی از سوی وزارت نفت است؛ وقتی هزینه سفرهای دریایی به هوایی نزدیک شود، استقبال مسافر و گردشگر هم از دریا کاهش یافته و خود به خود به سمت حمل و نقل هوایی میرود.
وی ادامه داد: برای ایجاد فضای رقابتی به سود حمل دریایی مسافر، باید هزینه سوخت کشتیها را که حدوداً ۴۰ تا ۴۵ درصد هزینه جابهجایی یک کشتی را تشکیل میدهد، کاهش داد؛ وقتی وزارت نفت سوخت را به شناورها به نرخ بانکرینگ خلیج فارس میدهد که احتمالاً تُنی ۶۰۰ تا ۷۰۰ دلار است، عملاً امکان جذب مسافر دریایی نیست.
این مقام مسئول در وزارت راه گفت: با وزارت نفت مذاکراتی داشتهایم و امیدواریم وزارت نفت در خصوص محاسبه سوخت کشتیهای مسافری به مقاصد بنادر کشورهای خلیج فارس به نرخ یارانهای، همکاری کند. بخصوص که کشتیهایی که از بنادر ایران به بنادر منطقه میروند حداکثر ۱۰ تا ۱۲ فروند است و در مقابل هزینهای که دولت برای تخصیص سوخت یارانهای به دیگر بخش های حمل و نقلی میکند، رقم ناچیزی است.
عباسنژاد اضافه کرد: اتصال جزایر و قلمرو خودمان به قطر در دوره برگزاری جام جهانی با استفاده از خطوط مسافری دریایی، آورده زیادی نصیب کشور خواهد کرد و به رونق گردشگری میانجامد.
ولی اظهار داشت: ما حتی امکان ایجاد تور گردشگری میان بنادر جنوبی و جزایر ایرانی خلیج فارس داریم اما به دلیل بالا بودن هزینه سوخت، ایجاد چنین مسیری، هزینه بسیار بالایی در پی دارد و گردشگران استقبال نمیکنند؛ کما اینکه در حال حاضر هم گردشگران به دلیل ارزانتر بودن، به ترکیه میروند.
عباسنژاد خاطرنشان کرد: امیدواریم بتوانیم با وزارت نفت تعامل کنیم و سوخت با نرخ یارانهای تا ۸۰ درصد نرخ منطقه در اختیار شناورها قرار گیرد تا به صرفه باشد.
وی تأکید کرد: خطوط چابهار-مسقط، بندرعباس-دوبی و بوشهر-دوحه از خطوطی هستند که قطعاً با استقبال خوب مسافران مواجه خواهند شد.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر در گفت وگو با «ایران» تشریح کرد
تجارت آسان 5/ 1 میلیارد دلاری با همسایه جنوبی
گروه اقتصادی - بازار قطر با تمام بازارها متفاوت است، چرا که این کشور یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا است و با نرخ تورم 0.4 درصد و ذخایر ارزی بیش از 15 میلیارد دلار ، میتواند هر تاجر و فعال اقتصادی را به ثروت نزدیکتر کند. از همین رو فعالان اقتصادی که میخواهند وارد این بازار جذاب شوند باید از تمام ابزارها و شیوههای نوین استفاده کنند تا بتوانند رقبای جدی خود که ژاپن، امریکا و کره جنوبی است را کنار بگذارند. فعالان اقتصادی اعتقاد دارند که اگر به قطر مانند چین و روسیه نگاه شود، همه چیز تغییر خواهد کرد و ایران میتواند شریک اول تجاری قطر شود. حال با سفری که رئیس جمهوری به قطر خواهد داشت این امیدواری ایجاد شده است که مشکلاتی که بین دو کشور وجود دارد مرتفع شود و تجار دو کشور بدون مشکلاتی که طی چند سال اخیر درگیر آن بودند، بتوانند ادامه همکاری دهند. مخلص کلام فعالان اقتصادی این است در سفری که رئیس جمهوری به قطر خواهد داشت بین دو کشور مگا پروژههایی تعریف شود تا روابط تحکیم پیدا کند و تحریمها روز به روز بیاثرتر شود.
فروشگاههای زنجیرهای ایران
در قطر
موسی عدنان پور؛ رئیس اتاق مشترک ایران و قطر درباره توسعه همکاریهای دو کشور به «ایران» گفت: «روابط اقتصادی ایران و قطر میتواند بسیار پررنگ باشد اما به علت عدم حمایت دولتها چنین اتفاقی نیفتاده است لذا امیدواریم در دولت سیزدهم شرایطی فراهم شود که فعالان اقتصادی دو کشور، بیش از گذشته به سمت سرمایهگذاری مشترک و تجارت بروند.»
او درباره ایجاد فروشگاه زنجیرهای در قطر توسط سرمایهگذاران ایرانی، اظهار داشت: «ایجاد فروشگاه زنجیرهای در قطر نیازمند بخش خصوصی قوی و توانمند است به گونهای که بتواند با سایر فروشگاههای زنجیرهای در قطر رقابت کند. اگر سرمایهگذار ایرانی بخواهد در این حوزه ورود کند باید در انتخاب برند محصولات و استاندارد آنها دقت کند، به طور قطع ایده خوبی است که میتوان آن را پیادهسازی کرد.»
او با بیان اینکه ما سرمایهگذار قوی که بتواند در قطر فروشگاه زنجیرهای ایجاد و کالاهای ایرانی را در آنجا عرضه کند، داریم، گفت: «طی چند وقت اخیر بارها در مورد ایجاد فروشگاه زنجیرهای صحبت شده است ولی این امر اگر بخواهد اجرایی شود باید از سوی دولت پشتیبانی و حمایت ویژه شود؛ در غیر اینصورت نمیتوان به چنین سمتی رفت.»
رقبای سرسخت ایران در قطر
موسی عدنان پور ادامه داد: «کشورهای قوی وارد بازار قطر شدند لذا اگر میخواهیم در این بازار حضور مستمر و پررنگ داشته باشیم ضرورت دارد که فعالیتها در قطر هدفمند و با استانداردهای بالا باشد.
در حال حاضر کشورهای هند، امریکا، آلمان، ژاپن و ترکیه شرکای اول تجاری قطر هستند. از اینرو باید به گونهای عمل کرد که بواسطه همسایگی با قطر قیمت نهایی کالا کاهش پیدا کند و این امر بهعنوان یک مزیت محسوب شود.»
طبق آخرین آمار از ابتدای سال تا پایان دی ماه، ۱۱۷ میلیون و ۱۳۱ هزار دلار کالا به قطر صادر شده که نسبت بهمدت مشابه، ۱۳ درصد کاهش داشته است، همچنین واردات کالا از قطر در این مدت ۷ میلیون و ۲۳۷ هزار دلار بوده که نسبت بهمدت مشابه سال گذشته 5 درصد کاهش را نشان میدهد.
او گفت: «مبادله تجاری با قطر وضعیت مناسبی ندارد چرا که چالشهایی که بین طرفین وجود دارد بخوبی حل نشده است؛ لذا ضرورت دارد در برهه زمانی جدید دولتها مذاکرات را جدیتر دنبال کنند تا فعالان اقتصادی با آرامش و شرایط بهتری بتوانند همکاری کنند. برای اینکه چنین امری محقق شود باید مانند سایر کشورها قراردادهای سنگین بین ایران و قطر امضا شود، این امر سبب میشود تا به نفوذ تجاری کافی در بازار قطر دست پیدا کنیم. از طرف دیگر تأمین زیرساختها نکتهای است که فعالان اقتصادی به آن نیاز دارند.»
تعریف مگاپروژه بین ایران و قطر
رئیس اتاق مشترک ایران و قطر درباره ایجاد خط مسافری دریایی بین ایران و قطر، تصریح کرد: «در این خصوص مذاکراتی صورت گرفت اما تاکنون عملیاتی نشده است؛ به نظر میرسد که دولتها باید جدیتر در این حوزه ورود کنند تا خط مسافری دریایی برقرار شود.»
او در پاسخ به این سؤال که منظور از امضای قراردادهای سنگین چیست، افزود: «باید بین ایران و قطر مگاپروژه تعریف شود تا در قالب سرمایه گذاریهای مشترک بتوان روابط را تحکیم بخشید و بخوبی بازارسازی کرد؛ قطر یک کشور سرمایهگذار در تمام دنیا است و پروژههای زیادی در کشورهای مختلف دارد بنابراین برای داشتن روابط اقتصادی بلندمدت با قطر باید شروع به تعریف مگاپروژه کرد. اگر همان نگاه و رویکردی که در مورد چین و روسیه داریم با قطر داشته باشیم میتوان اتفاقهای خوبی را رقم زد. تحقق این امر قاعدتاً به برنامهریزی و سیاستگذاری دقیق و حساب شده نیاز دارد. همواره تجارت بین ایران و قطر در حدود 200 تا 400 میلیون دلار بوده است، اعتقاد دارم که اگر دولت بهصورت ویژه حمایت کند این عدد به 1.5 میلیارد دلار میرسد و به راحتی حجم تجارت ایران و قطر بیش از 10 برابر می شود.»
سرمایهگذاران به سه توصیه
توجه کنند
رئیس اتاق مشترک ایران و قطر با بیان اینکه محصولات غذایی و ساختمان دو حوزهای است که قطر از سرمایهگذاری در آنها استقبال میکند، گفت: «در سرمایهگذاری مشترک، فعالان اقتصادی باید به سه نکته مهم توجه کنند، اول آنکه مسائل حقوقی را جدی بگیرند، نکته دوم آنکه در حوزه تخصصی خودشان ورود کنند و سوم اینکه در سرمایهگذاری سعی کنند یک فرد قطری شریک باشد تا با درگیر بودن منافع فعال اقتصادی ایرانی دچار مشکل نشود.»
قطر؛ مشتری سیمان سفید ایران
یکی از حوزههایی که قطر تمایل به همکاری با ایران دارد، سیمان است. این کشور سالیان متمادی است که خریدار سیمان کشورمان است؛ البته طی سالهای اخیر کشورهای مختلفی سعی کردند، جای ایران را بگیرند که البته به نظر میرسد موفق هم بودهاند.
عبدالرضا شیخان؛ دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان هم درباره همکاری ایران و قطر به «ایران»، گفت: «قطر خواهان سیمان سفید و کلینکر ایران است به گونهای که طی 10 ماهه سالجاری 48 هزار و 700 تن سیمان سفید ایران به قطر صادر شده است. اکثر سازههای قطر با سیمان سفید است از همین رو ایران میتواند تأمین کننده سیمان سفید این کشور باشد.»
او ادامه داد: «10کارخانه در کشور سالانه یک میلیون و 600هزار تن سیمان سفید در کشور تولید میکنند که این کارخانهها به علت قطع گاز و برق با 80 الی 85 درصد ظرفیت خود کار میکنند. 80درصد از این میزان در داخل مصرف و 20درصد نیز صادر میشود.»
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با تأکید بر اینکه امارات رقیب سیمان سفید ایران است و میخواهد بازار قطر را از آن خود کند، گفت: «صادرکنندگان سیمان باید تمهیداتی را بیندیشند که هزینه حملونقل سیمان کاهش پیدا کند، اگر میخواهیم در بازارهای هدف صادراتی بمانیم ضرورت دارد که برای کاهش هزینهها راهکارهایی اتخاذ شود. تجار قطری که اکنون سیمان سفید ایران را خریداری میکنند از تجار قدیمی هستند به همین جهت معمولاً بهصورت نقدی خرید میکنند لذا تولیدکنندگان در راستای حفظ این تجار، باید فضایی را فراهم کنند که قیمت نهایی سیمان سفید در قیاس با سیمان سفید امارات کمتر باشد.»
گفتنی است ایران بهعنوان کشوری واقع در قاره آسیا و منطقه خاورمیانه با کشورهای پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق مرزهای زمینی و با جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، روسیه، قزاقستان، امارات، قطر، بحرین، عمان، عربستان و کویت مرز دریایی دارد که میتواند با افزایش تجارت، از مزایای همسایگی بهرهمند شود.
فروشگاههای زنجیرهای ایران
در قطر
موسی عدنان پور؛ رئیس اتاق مشترک ایران و قطر درباره توسعه همکاریهای دو کشور به «ایران» گفت: «روابط اقتصادی ایران و قطر میتواند بسیار پررنگ باشد اما به علت عدم حمایت دولتها چنین اتفاقی نیفتاده است لذا امیدواریم در دولت سیزدهم شرایطی فراهم شود که فعالان اقتصادی دو کشور، بیش از گذشته به سمت سرمایهگذاری مشترک و تجارت بروند.»
او درباره ایجاد فروشگاه زنجیرهای در قطر توسط سرمایهگذاران ایرانی، اظهار داشت: «ایجاد فروشگاه زنجیرهای در قطر نیازمند بخش خصوصی قوی و توانمند است به گونهای که بتواند با سایر فروشگاههای زنجیرهای در قطر رقابت کند. اگر سرمایهگذار ایرانی بخواهد در این حوزه ورود کند باید در انتخاب برند محصولات و استاندارد آنها دقت کند، به طور قطع ایده خوبی است که میتوان آن را پیادهسازی کرد.»
او با بیان اینکه ما سرمایهگذار قوی که بتواند در قطر فروشگاه زنجیرهای ایجاد و کالاهای ایرانی را در آنجا عرضه کند، داریم، گفت: «طی چند وقت اخیر بارها در مورد ایجاد فروشگاه زنجیرهای صحبت شده است ولی این امر اگر بخواهد اجرایی شود باید از سوی دولت پشتیبانی و حمایت ویژه شود؛ در غیر اینصورت نمیتوان به چنین سمتی رفت.»
رقبای سرسخت ایران در قطر
موسی عدنان پور ادامه داد: «کشورهای قوی وارد بازار قطر شدند لذا اگر میخواهیم در این بازار حضور مستمر و پررنگ داشته باشیم ضرورت دارد که فعالیتها در قطر هدفمند و با استانداردهای بالا باشد.
در حال حاضر کشورهای هند، امریکا، آلمان، ژاپن و ترکیه شرکای اول تجاری قطر هستند. از اینرو باید به گونهای عمل کرد که بواسطه همسایگی با قطر قیمت نهایی کالا کاهش پیدا کند و این امر بهعنوان یک مزیت محسوب شود.»
طبق آخرین آمار از ابتدای سال تا پایان دی ماه، ۱۱۷ میلیون و ۱۳۱ هزار دلار کالا به قطر صادر شده که نسبت بهمدت مشابه، ۱۳ درصد کاهش داشته است، همچنین واردات کالا از قطر در این مدت ۷ میلیون و ۲۳۷ هزار دلار بوده که نسبت بهمدت مشابه سال گذشته 5 درصد کاهش را نشان میدهد.
او گفت: «مبادله تجاری با قطر وضعیت مناسبی ندارد چرا که چالشهایی که بین طرفین وجود دارد بخوبی حل نشده است؛ لذا ضرورت دارد در برهه زمانی جدید دولتها مذاکرات را جدیتر دنبال کنند تا فعالان اقتصادی با آرامش و شرایط بهتری بتوانند همکاری کنند. برای اینکه چنین امری محقق شود باید مانند سایر کشورها قراردادهای سنگین بین ایران و قطر امضا شود، این امر سبب میشود تا به نفوذ تجاری کافی در بازار قطر دست پیدا کنیم. از طرف دیگر تأمین زیرساختها نکتهای است که فعالان اقتصادی به آن نیاز دارند.»
تعریف مگاپروژه بین ایران و قطر
رئیس اتاق مشترک ایران و قطر درباره ایجاد خط مسافری دریایی بین ایران و قطر، تصریح کرد: «در این خصوص مذاکراتی صورت گرفت اما تاکنون عملیاتی نشده است؛ به نظر میرسد که دولتها باید جدیتر در این حوزه ورود کنند تا خط مسافری دریایی برقرار شود.»
او در پاسخ به این سؤال که منظور از امضای قراردادهای سنگین چیست، افزود: «باید بین ایران و قطر مگاپروژه تعریف شود تا در قالب سرمایه گذاریهای مشترک بتوان روابط را تحکیم بخشید و بخوبی بازارسازی کرد؛ قطر یک کشور سرمایهگذار در تمام دنیا است و پروژههای زیادی در کشورهای مختلف دارد بنابراین برای داشتن روابط اقتصادی بلندمدت با قطر باید شروع به تعریف مگاپروژه کرد. اگر همان نگاه و رویکردی که در مورد چین و روسیه داریم با قطر داشته باشیم میتوان اتفاقهای خوبی را رقم زد. تحقق این امر قاعدتاً به برنامهریزی و سیاستگذاری دقیق و حساب شده نیاز دارد. همواره تجارت بین ایران و قطر در حدود 200 تا 400 میلیون دلار بوده است، اعتقاد دارم که اگر دولت بهصورت ویژه حمایت کند این عدد به 1.5 میلیارد دلار میرسد و به راحتی حجم تجارت ایران و قطر بیش از 10 برابر می شود.»
سرمایهگذاران به سه توصیه
توجه کنند
رئیس اتاق مشترک ایران و قطر با بیان اینکه محصولات غذایی و ساختمان دو حوزهای است که قطر از سرمایهگذاری در آنها استقبال میکند، گفت: «در سرمایهگذاری مشترک، فعالان اقتصادی باید به سه نکته مهم توجه کنند، اول آنکه مسائل حقوقی را جدی بگیرند، نکته دوم آنکه در حوزه تخصصی خودشان ورود کنند و سوم اینکه در سرمایهگذاری سعی کنند یک فرد قطری شریک باشد تا با درگیر بودن منافع فعال اقتصادی ایرانی دچار مشکل نشود.»
قطر؛ مشتری سیمان سفید ایران
یکی از حوزههایی که قطر تمایل به همکاری با ایران دارد، سیمان است. این کشور سالیان متمادی است که خریدار سیمان کشورمان است؛ البته طی سالهای اخیر کشورهای مختلفی سعی کردند، جای ایران را بگیرند که البته به نظر میرسد موفق هم بودهاند.
عبدالرضا شیخان؛ دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان هم درباره همکاری ایران و قطر به «ایران»، گفت: «قطر خواهان سیمان سفید و کلینکر ایران است به گونهای که طی 10 ماهه سالجاری 48 هزار و 700 تن سیمان سفید ایران به قطر صادر شده است. اکثر سازههای قطر با سیمان سفید است از همین رو ایران میتواند تأمین کننده سیمان سفید این کشور باشد.»
او ادامه داد: «10کارخانه در کشور سالانه یک میلیون و 600هزار تن سیمان سفید در کشور تولید میکنند که این کارخانهها به علت قطع گاز و برق با 80 الی 85 درصد ظرفیت خود کار میکنند. 80درصد از این میزان در داخل مصرف و 20درصد نیز صادر میشود.»
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با تأکید بر اینکه امارات رقیب سیمان سفید ایران است و میخواهد بازار قطر را از آن خود کند، گفت: «صادرکنندگان سیمان باید تمهیداتی را بیندیشند که هزینه حملونقل سیمان کاهش پیدا کند، اگر میخواهیم در بازارهای هدف صادراتی بمانیم ضرورت دارد که برای کاهش هزینهها راهکارهایی اتخاذ شود. تجار قطری که اکنون سیمان سفید ایران را خریداری میکنند از تجار قدیمی هستند به همین جهت معمولاً بهصورت نقدی خرید میکنند لذا تولیدکنندگان در راستای حفظ این تجار، باید فضایی را فراهم کنند که قیمت نهایی سیمان سفید در قیاس با سیمان سفید امارات کمتر باشد.»
گفتنی است ایران بهعنوان کشوری واقع در قاره آسیا و منطقه خاورمیانه با کشورهای پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق مرزهای زمینی و با جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، روسیه، قزاقستان، امارات، قطر، بحرین، عمان، عربستان و کویت مرز دریایی دارد که میتواند با افزایش تجارت، از مزایای همسایگی بهرهمند شود.
منابع و مصارف بودجه 1401 در کمیسیون تلفیق مجلس چقدر با برنامه دولت فاصله دارد؟
تغییر ریل بودجه در بهارستان
گروه اقتصادی/ بودجه 1401 اولین سند مالی سالانه دولت سیزدهم است که اواخر پاییز امسال به دست بهارستانیها رسید. نمایندگان سازمان برنامه و بودجه در کمیسیونهای مختلف در مورد چگونگی بودجه سال آینده توضیح دادند اما کمیسیون تلفیق بودجه سال آینده تصمیم گرفت تغییرات گستردهای در بودجه اعمال کند. با اینکه مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور بارها از تدوین بودجه با در نظر گرفتن ادامه تحریمها سخن گفته اما برخی نمایندگان مجلس با تغییرات در بخش مصارف، منابع را افزایش دادند که ممکن است چالش برانگیز باشد. سال گذشته که آخرین بودجه دولت دوازدهم قرار بود راهی مجلس شود بسیاری از رسانهها انتقاداتشان را مبنی بر اینکه این بودجه با نظر به رفع تحریمها تدوین شده مطرح کردند اما در نهایت نمایندگان مجلس به آن رأی دادند و کسری بودجه بیش از 350 هزار میلیارد تومانی نتیجه همان سیاست است. با روی کار آمدن دولت سیزدهم دولت تصمیم گرفت بودجهای عملیاتی تدوین کند و درآمدها و مصارف را واقعی ببیند تا در سال آینده مانند امسال کسری بودجه دامن دولت را نگیرد. تغییر در منابع و مصارف بودجه نشان میدهد با این وضعیت ممکن است دوباره کسری بودجه سراغ کشور بیاید و سیاستهای دولت مبنی بر کنترل تورم را با خطر مواجه کند. در این گزارش به مهمترین تغییرات منابع و مصارف در بودجه سال آینده پرداختهایم.
افزایش دو برابری سهم صندوق توسعه ملی
جزئیات احکام تغییر کرده نشان میدهد، سهم صندوق توسعه ملی از 20 درصد مد نظر دولت، در تلفیق به 40 درصد افزایش یافته است. استدلال اعضای کمیسیون تلفیق بودجه این است کاهش سهم صندوق باید با اذن رهبر معظم انقلاب باشد که در این زمینه دولت نامهای ارائه نکرده است. البته نمایندگان مجلس معتقدند، مصوبه کمیسیون تلفیق نهایی نیست و در صورت نظر موافقت رهبری امکان تغییر آن وجود دارد. طبق قانون برنامه ششم توسعه، سهم صندوق توسعه ملی از صادرات نفت و میعانات برای سال آینده 40 درصد میشود.
افزایش سقف درآمدهای نفتی
اعضای کمیسیون تلفیق بودجه در بخش درآمدی، منابع حاصل از صادرات نفت و فرآوردههای نفتی را از 381 هزار میلیارد تومان لایحه دولت به بیش از 484 هزار میلیارد تومان افزایش دادند. دولت و سازمان برنامه و بودجه میزان فروش نفت را یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز و قیمت نفت را برای سال بعد 60 دلار در هر بشکه و نرخ دلار تسعیر آن را 23 هزار تومان در نظر گرفته بودند. این محاسبات براساس منطق سالهای قبل و بدون ملاحظات سیاسی و برجام تعیین شد. درآمدهای نفتی در بودجه سالجاری تا پایان آذر ماه 70 هزار میلیارد تومان بوده است، در حالی که مصوب بودجه 350 هزار میلیارد تومان است بنابراین 20 درصد این منابع محقق شد. به عبارت دیگر کسری بودجه از این محل زیاد است و با توجه به اجتنابناپذیر بودن هزینهها، منجر به استقراض دولت به انحای مختلف از نهادها و بانکها میشود.
تغییر مفروضات فروش نفت
مجلس مفروضات درآمدهای نفتی دولت را تغییر داده، به طوری که بیش از 103 هزار میلیارد تومان به این درآمدها افزوده است. با این حال کشورهای دیگر منطقه قیمت نفت را در بودجه سالانه خود 60 دلار در نظر گرفتند اما ظاهراً این رقم در کمیسیون تلفیق به 70 دلار تغییر یافته است. نمایندگان مجلس در کمیسیون تلفیق قیمت نفت مفروض در سند مالی دولت را از 60 دلار به 70 دلار و میزان فروش نفت را به یک میلیون و 400 هزار بشکه افزایش دادند.
افزایش حقوق سربازان
در اجرای ماده(49) قانون خدمت وظیفه عمومی، حقوق سربازان وظیفه مجرد مشغول در مناطق غیرعملیاتی حداقل 60 درصد، حقوق سربازان وظیفه مجرد مشغول در مناطق عملیاتی حداقل 75 درصد و حقوق سربازان متاهل 90 درصد حداقل دریافتی کارکنان نیروهای مسلح مبتنی بر قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین شد.
افزایش وام ازدواج و فرزندآوری
تسهیلات قرضالحسنه ازدواج در طول سالهای گذشته افزایش زیادی داشته است اما شواهد نشان میدهد به منظور بالا رفتن آمار ازدواج بیش از اینکه هزینههای اقتصادی بهعنوان تسهیلات پرداخت شود باید فرهنگسازی در این بخش به اجرا در بیاید. با این حال طبق تصمیم مجلس قرار است تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای هریک از زوجهایی که تاریخ ازدواج آنها بعد از اول فروردین 1397 بوده است، به 120 میلیون تومان افزایش یابد و بازپرداخت آن 10 ساله شود. همچنین تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای زوجهای زیر 25 سال پسر و زیر 23 سال دختر به ازای هر نفر 150 میلیون تومان باشد و تسهیلات قرضالحسنه فرزندآوری، به ازای فرزند اول 20 میلیون تومان، به ازای فرزند دوم 40 میلیون تومان، فرزند سوم 60 میلیون تومان، فرزند چهارم 80 میلیون تومان و فرزند پنجم 100 میلیون تومان پرداخت شود. درمورد تولد فرزندان دوقلو و بیشتر به ازای هر فرزند یک وام تعلق میگیرد و ترتیب تولد لحاظ میشود.
افزایش اعتبار رتبهبندی معلمان
رتبهبندی معلمان از مطالبات نظام آموزشی کشور و فرهنگیان است که سالهاست مورد توجه بوده اما به دلایل مختلف از جمله نبود اعتبارات لازم به تعویق افتاد. دولت برای سال آینده 25 هزار میلیارد تومان منابع برای این بخش در نظر گرفت. اما کمیسیون تلفیق بودجه 15 هزار میلیارد تومان به آن افزوده و اکنون این طرح 40 هزار میلیارد تومان اعتبار مصوب دارد. البته پیشتر نیز شورای نگهبان هرچند با اهداف لایحه رتبهبندی معلمان موافقت کرده بود، اما بهدلیل ابهام در منابع آن که برای دولت بار مالی جدید به همراه دارد، مخالفت کرده و به مجلس بازگشته بود.
افزایش پاداش پایان خدمت بازنشستگان
نمایندگان درکمیسیون تلفیق بودجه با پاداش 445 میلیون تومانی پایان خدمت بازنشستگان براساس لایحه بودجه سال آینده مخالفت کردند و این رقم را به 472 میلیون تومان افزایش دادند. در صورتی که هر سال 3 تا 5 درصد (حدود 100 هزار نفر) از کارمندان، بازنشسته شوند مابه التفاوت این دو رقم درسال حداقل 3 هزار میلیارد تومان پول جدید میخواهد.
بالا رفتن حقوقها
براساس مصوبه کمیسیون تلفیق درخصوص حقوق دریافتی، حداقل حقوق پیشنهادی دولت در لایحه بودجه از4 میلیون و 500 هزار تومان بود که برای کارکنان و بازنشستگان به 5 میلیون و 600 هزار تومان افزایش یافت که براین اساس کف حقوق افزایش حدود 24 درصدی نسبت به مبلغ پیشنهادی دولت (29 درصد نسبت به سالجاری رشد کرده بود) در لایحه داشته است. همچنین حقوقهای پرداختی به کارکنانی که بیش از 5 میلیون و 600 هزار تومان دریافت کنند، «حداقل» 10 درصد افزایش پیدا میکند.
تغییر در مالیات حقوق بگیران
طبق مصوبه کمیسیون تلفیق دستمزدهای تا 5 میلیون و 600 هزار تومان از مالیات معاف شدند، مالیات حقوقهای بین 5 میلیون و 600هزار تا 15 میلیون تومان، 10 درصد و از 15 تا 25 میلیون تومان، 15 درصد و از 25 تا 35 میلیون تومان، 20 درصد و حقوق بیشتر از 35 میلیون تومان نیز مشمول 30 درصد مالیات میشوند.
مخالفت با حذف ارز ترجیجی
شاید مهمترین بندی که کمیسیون تلفیق با دولت مخالفت کرد به تغییر نظام یارانهای برمیگردد. دولت معتقد است بهدلیل اینکه ارز ترجیحی نتوانسته مانع از گرانی کالاهای اساسی شود مابه التفاوت نرخ 4200 تومان با نرخ محاسباتی بودجه به حساب سرپرستان خانوار واریز شود که کمیسیون تلفیق با آن مخالفت کرده و رأی به استمرار آن دادهاند. معادل مبلغ 9 میلیارد دلار موضوع ردیف (18) جدول مصارف تبصره (14) این قانون برای تأمین کالاهای اساسی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و براساس نرخ ارز ترجیحی اختصاص مییابد.
افزایش دو برابری سهم صندوق توسعه ملی
جزئیات احکام تغییر کرده نشان میدهد، سهم صندوق توسعه ملی از 20 درصد مد نظر دولت، در تلفیق به 40 درصد افزایش یافته است. استدلال اعضای کمیسیون تلفیق بودجه این است کاهش سهم صندوق باید با اذن رهبر معظم انقلاب باشد که در این زمینه دولت نامهای ارائه نکرده است. البته نمایندگان مجلس معتقدند، مصوبه کمیسیون تلفیق نهایی نیست و در صورت نظر موافقت رهبری امکان تغییر آن وجود دارد. طبق قانون برنامه ششم توسعه، سهم صندوق توسعه ملی از صادرات نفت و میعانات برای سال آینده 40 درصد میشود.
افزایش سقف درآمدهای نفتی
اعضای کمیسیون تلفیق بودجه در بخش درآمدی، منابع حاصل از صادرات نفت و فرآوردههای نفتی را از 381 هزار میلیارد تومان لایحه دولت به بیش از 484 هزار میلیارد تومان افزایش دادند. دولت و سازمان برنامه و بودجه میزان فروش نفت را یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز و قیمت نفت را برای سال بعد 60 دلار در هر بشکه و نرخ دلار تسعیر آن را 23 هزار تومان در نظر گرفته بودند. این محاسبات براساس منطق سالهای قبل و بدون ملاحظات سیاسی و برجام تعیین شد. درآمدهای نفتی در بودجه سالجاری تا پایان آذر ماه 70 هزار میلیارد تومان بوده است، در حالی که مصوب بودجه 350 هزار میلیارد تومان است بنابراین 20 درصد این منابع محقق شد. به عبارت دیگر کسری بودجه از این محل زیاد است و با توجه به اجتنابناپذیر بودن هزینهها، منجر به استقراض دولت به انحای مختلف از نهادها و بانکها میشود.
تغییر مفروضات فروش نفت
مجلس مفروضات درآمدهای نفتی دولت را تغییر داده، به طوری که بیش از 103 هزار میلیارد تومان به این درآمدها افزوده است. با این حال کشورهای دیگر منطقه قیمت نفت را در بودجه سالانه خود 60 دلار در نظر گرفتند اما ظاهراً این رقم در کمیسیون تلفیق به 70 دلار تغییر یافته است. نمایندگان مجلس در کمیسیون تلفیق قیمت نفت مفروض در سند مالی دولت را از 60 دلار به 70 دلار و میزان فروش نفت را به یک میلیون و 400 هزار بشکه افزایش دادند.
افزایش حقوق سربازان
در اجرای ماده(49) قانون خدمت وظیفه عمومی، حقوق سربازان وظیفه مجرد مشغول در مناطق غیرعملیاتی حداقل 60 درصد، حقوق سربازان وظیفه مجرد مشغول در مناطق عملیاتی حداقل 75 درصد و حقوق سربازان متاهل 90 درصد حداقل دریافتی کارکنان نیروهای مسلح مبتنی بر قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین شد.
افزایش وام ازدواج و فرزندآوری
تسهیلات قرضالحسنه ازدواج در طول سالهای گذشته افزایش زیادی داشته است اما شواهد نشان میدهد به منظور بالا رفتن آمار ازدواج بیش از اینکه هزینههای اقتصادی بهعنوان تسهیلات پرداخت شود باید فرهنگسازی در این بخش به اجرا در بیاید. با این حال طبق تصمیم مجلس قرار است تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای هریک از زوجهایی که تاریخ ازدواج آنها بعد از اول فروردین 1397 بوده است، به 120 میلیون تومان افزایش یابد و بازپرداخت آن 10 ساله شود. همچنین تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای زوجهای زیر 25 سال پسر و زیر 23 سال دختر به ازای هر نفر 150 میلیون تومان باشد و تسهیلات قرضالحسنه فرزندآوری، به ازای فرزند اول 20 میلیون تومان، به ازای فرزند دوم 40 میلیون تومان، فرزند سوم 60 میلیون تومان، فرزند چهارم 80 میلیون تومان و فرزند پنجم 100 میلیون تومان پرداخت شود. درمورد تولد فرزندان دوقلو و بیشتر به ازای هر فرزند یک وام تعلق میگیرد و ترتیب تولد لحاظ میشود.
افزایش اعتبار رتبهبندی معلمان
رتبهبندی معلمان از مطالبات نظام آموزشی کشور و فرهنگیان است که سالهاست مورد توجه بوده اما به دلایل مختلف از جمله نبود اعتبارات لازم به تعویق افتاد. دولت برای سال آینده 25 هزار میلیارد تومان منابع برای این بخش در نظر گرفت. اما کمیسیون تلفیق بودجه 15 هزار میلیارد تومان به آن افزوده و اکنون این طرح 40 هزار میلیارد تومان اعتبار مصوب دارد. البته پیشتر نیز شورای نگهبان هرچند با اهداف لایحه رتبهبندی معلمان موافقت کرده بود، اما بهدلیل ابهام در منابع آن که برای دولت بار مالی جدید به همراه دارد، مخالفت کرده و به مجلس بازگشته بود.
افزایش پاداش پایان خدمت بازنشستگان
نمایندگان درکمیسیون تلفیق بودجه با پاداش 445 میلیون تومانی پایان خدمت بازنشستگان براساس لایحه بودجه سال آینده مخالفت کردند و این رقم را به 472 میلیون تومان افزایش دادند. در صورتی که هر سال 3 تا 5 درصد (حدود 100 هزار نفر) از کارمندان، بازنشسته شوند مابه التفاوت این دو رقم درسال حداقل 3 هزار میلیارد تومان پول جدید میخواهد.
بالا رفتن حقوقها
براساس مصوبه کمیسیون تلفیق درخصوص حقوق دریافتی، حداقل حقوق پیشنهادی دولت در لایحه بودجه از4 میلیون و 500 هزار تومان بود که برای کارکنان و بازنشستگان به 5 میلیون و 600 هزار تومان افزایش یافت که براین اساس کف حقوق افزایش حدود 24 درصدی نسبت به مبلغ پیشنهادی دولت (29 درصد نسبت به سالجاری رشد کرده بود) در لایحه داشته است. همچنین حقوقهای پرداختی به کارکنانی که بیش از 5 میلیون و 600 هزار تومان دریافت کنند، «حداقل» 10 درصد افزایش پیدا میکند.
تغییر در مالیات حقوق بگیران
طبق مصوبه کمیسیون تلفیق دستمزدهای تا 5 میلیون و 600 هزار تومان از مالیات معاف شدند، مالیات حقوقهای بین 5 میلیون و 600هزار تا 15 میلیون تومان، 10 درصد و از 15 تا 25 میلیون تومان، 15 درصد و از 25 تا 35 میلیون تومان، 20 درصد و حقوق بیشتر از 35 میلیون تومان نیز مشمول 30 درصد مالیات میشوند.
مخالفت با حذف ارز ترجیجی
شاید مهمترین بندی که کمیسیون تلفیق با دولت مخالفت کرد به تغییر نظام یارانهای برمیگردد. دولت معتقد است بهدلیل اینکه ارز ترجیحی نتوانسته مانع از گرانی کالاهای اساسی شود مابه التفاوت نرخ 4200 تومان با نرخ محاسباتی بودجه به حساب سرپرستان خانوار واریز شود که کمیسیون تلفیق با آن مخالفت کرده و رأی به استمرار آن دادهاند. معادل مبلغ 9 میلیارد دلار موضوع ردیف (18) جدول مصارف تبصره (14) این قانون برای تأمین کالاهای اساسی دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و براساس نرخ ارز ترجیحی اختصاص مییابد.
مرور 7هزار سال تاریخ ایران در موزه آذربایجان تبریز
به قداست خاک به درخشش الماس
محمد مطلق
گزارش نویس
چه کسی باور میکند 7هزار سال پیش، زمانی که خبری از چرخ سفالگری نبود در اسماعیلآباد یا موشهلان تپه دشت قزوین، سفالی به این ظرافت با خطوط متقارن و نقشونگاری چنین چشمنواز بسازند؛ سفالینههای پایهدار با لبههایی به نازکی چینیهای سلطنتی شبیه میوهخوری و آجیلخوری، کاسههای بدون پایه سوپخوری و لیوانهایی بهغایت مدرن و امروزی که همین حالا هم میشود پشت ویترین گذاشت و به جوانی مشکلپسند فروخت.
برای دیدن این اشیای 7هزار ساله باید راهی تبریز و موزه آذربایجان شوید؛ موزهای که در آن فاصله هر ویترین از ویترین کناری خود هزارسال است. سیدعلی رضوی کارشناس این موزه میگوید: «گاهی که برای بازدیدکنندگان خارجی درباره قدمت اشیای هر ویترین و فاصله زمانی آنها توضیح میدهیم، دهانشان از تعجب باز میماند.» 7هزار سال برای ما عادی است، اما خودتان را بگذارید جای شهروندی که قدمت کشورش 200 سال هم نیست، آن وقت معنی هزار را بهتر درک میکنید.
موزه آذربایجان تبریز، پس از موزه ایران باستان تهران، دومین موزه ملی کشور از نظر قدمت و تعداد اشیا است و آثار آن متعلق به تمام نقاط ایران؛ از نیشابور و جیرفت و شیراز گرفته تا چشمهعلی شهرری و تبریز و مراغه. این موزه که با 60 سال قدمت یکی از قدیمیترین موزههای ایران به شمار میرود در سالهای 36 و 37خورشیدی توسط آندره گدار، معمار و باستانشناس فرانسوی طراحی و در سال 41 به بهرهبرداری رسید؛ بنایی ساده و باشکوه با 4 سالن وسیع در 3 طبقه. از دیگر بناهای گدار که زمانی رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود میتوان به حافظیه شیراز، موزه ایران باستان تهران و مدرسه ایرانشهر یزد اشاره کرد.
طبقه زیرزمین موزه جنبه نمایشگاهی دارد و هر چند ماه یکبار موضوع آن تغییر میکند و حالا هم دارند آمادهاش میکنند برای نمایش آثار به دست آمده از روستای سرند هریس. پیش از این در این نمایشگاه یا موزه موقت، عروسکهای دوره قاجار، قفلهای نفیس ایران، ظروف زرینه و سیمینه هخامنشی و ساسانی، آخرین یافتههای باستانشناسی آذربایجان و... به نمایش درآمده است.
از رضوی درباره رنگها میپرسم، میگوید: «رنگهای 7هزار سال پیش معمولاً گیاهی هستند، اما از هزاره بعد رنگهای کانی هم مورد استفاده قرار گرفتهاند. مثلاً جایی آب داخل گودی سنگ آهن جمع شده و آهن را اکسیده کرده و تبدیل به رنگ شده؛ رنگهایی که برای تزئین ظروف شهرسوخته به کار رفته از این جنس است.»
سفالهای به دست آمده از شهرسوخته سیستان و بلوچستان، کنار ویترین موشهلان تپه دشت قزوین، مجموعهای است از چند تنگ و لیوان و کاسه و ظروف کوچکی شبیه قندان که از تماشایش سیر نمیشوید. چشم که بچرخانید سفالهایی هم میبینید که به عمد کجوکوله شده و همین به زیبایی اثر افزوده و جلوهای مدرن و امروزی به آن داده است. اما اجازه دهید هزاره به هزاره پیش برویم تا برسیم به هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان. بعد باید برویم طبقه بالا و آثار پس از اسلام را مرور کنیم و سالن روبهروی آن که مخصوص سکه و مهر است و نقشه قلمرو ایران در هر حکومت هم روی ویترین سکههای رایج همان زمان. اینجا نظم و توالی تاریخی طوری است که مثل یک کلاس درس میتوانید از اولین ویترین سمت راست شروع کنید و7هزار سال تاریخ را گام به گام بیاموزید.
هزار سال بعد یا 5هزار سال پیش، ایرانیان به فنون کنترل حرارت و افزایش تراکم کربن در کوره پخت سفال دست پیدا کردند و سفالهای خاکستری را جایگزین سفالهای نخودی کردند. در این ویترین اشیایی شبیه کیف مشکی و منقش زنانه میبینید که در جیرفت به دست آمده و آن طور که میگویند مخصوص آیین برداشت محصول و جشن شکرگزاری بوده است.
تا همین جا کافی است بدانم ارزش یک مشت خاک، بارها و بارها بالاتر از طلا و جواهر است و آنچه اینجا در موزه آذربایجان، تاریخ و فرهنگ و تمدن یک ملت را روایت میکند، نه الماس و طلا و نقره که یک مشت خاک است. اما مسأله دیگری که موزه آذربایجان را از بسیاری از موزههای ایران متفاوت میکند، نگاه ملی حاکم در فضای آن است؛ رویکردی که در اغلب موزههای تخصصی آذربایجان شرقی با آن مواجه میشوم، از موزه مشروطه و موزه قاجار تبریز گرفته تا موزه ایلخانی مراغه که هرکدام گوشهای از تاریخ و فرهنگ ایران را روایت میکنند.
خنجر مفرغی 4هزار ساله خداآفرین آذربایجانشرقی و سفالهای 3هزار ساله تپه حسنلوی آذربایجانغربی، پیوند و پیوست تمدنی ایران از دورههای پیشاتاریخ را بهخوبی نشان میدهد، طوری که میشود گفت تنگ زیبای تپه حسنلو همان است که در سفالینههای جیرفت و نیشابور میبینیم. الهه زن هم یکی از همان پیوستهاست؛ اگر«مرد» را همریشه با مرگ و مردن و «زن» را هم ریشه با زندگی بدانیم، به این نکته پی میبریم که چرا تندیس الهه زن بهعنوان مظهر زایایی و زندگی در اکثر نقاط کشور ساخته میشده و اینجا در موزه آذربایجان هم تندیسی سفالین و زیبا از این الهه میتوان دید که در رستمآباد گیلان کشف شده و در کنار مجموعه آثاری از لرستان ویترینی 2هزار ساله را پیش چشم تماشاچی میگذارد.
زره و کلاهخود و ابزار جنگی تمدن عیلام هم تماشایی است؛ آثاری بجامانده از دوره پادشاهی «شیلهاک اینشوشیاک» در 1150 پیش از میلاد که محدوده پادشاهیاش استان ایلام و خوزستان و بخشی از جنوب عراق امروزی بود. اما از همه زیباتر آثار دوره هخامنشی است که در اردبیل و مناطقی از آذربایجان کشف شده است؛ سفالینههایی عجیب مثل پارچهای به هم پیوسته با نقوشی از اسب که اغلب از مشگین شهر یا اطراف دریاچه ارومیه و از میان گورها به دست آمده است. ویترین اشکانی را هم آثاری از خود آذربایجان پر کرده، مثل ماکت سفالی یک معبد یا «کاسه کتیبهای» که دورتادورش را به خط پهلوی آراستهاند؛ دو اثری که در عین زیبایی و چشمنوازی، میتواند مدتها یک محقق را به خود مشغول کند.
اینجا دو سردیس گچی بسیار زیبای اشکانی هم هست که از هشترود در جنوب آذربایجانشرقی کشف شده است و مثل اغلب تندیسهای این دوره، یونانیمآبی را میشود در آنها دید و درنهایت عطردانهای شیشهای ساسانی که محل کشف آنها را ننوشتهاند و این نشان میدهد، نیروی انتظامی از قاچاقچی گرفته است. کتیبه سنگی هخامنشی هم محل کشف ندارد، کتیبهای که به گفته رضوی کارشناس موزه، انگار با دستگاه چاپ حروف میخی را روی آن حک کردهاند؛ چنان به قاعده و منظم که باور نمیکنی کار دست باشد:«خدای بزرگ، اهورامزدا که این بوم را آفرید و آسمان و مردم را آفرید و شادی را برای مردم آفرید، خشایارشا را شاه کرد، یک شاه از بسیاری و یک فرمانروا از بسیاری.
هرگاه که شادی مردم سرزمین من را ببینید، بر شما آشکار خواهد شد که من آنان را خشنود کردم چنانکه پیش از من، داریوش که پدر من بود، به خواست اهورامزدا مردم بسیاری را خشنود کرد. پس ای اهورامزدا بپای شهریاری مرا و آنچه را که برای مردم کردم.»
وارد سالن دوره اسلامی در طبقه فوقانی میشوم. اینجا هم قدیمیترین ویترین، اولین ویترین سمت راست است با همان توالی تاریخی و نظم آهنین مربوط به هر دوره اما من که این نکته را یادم رفته، برعکس حرکت میکنم تا اینکه از قاجاریه برسم به سامانیان و حکومتهای کوچک پس از اسلام مثل طاهریان و صفاریان. در این سالن، رنگ و نقش و نگار، دورههای تاریخی را از هم متمایز میکند، مثل آبی فیروزهای که رنگ غالب دوره صفویه است و یک دست از همین چینیهای نفیس را هم شاه عباس کبیر وقف بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی کرده و رویش نوشته «وقف آستان شاه صفی نمود، بنده ولایت عباس.»
اینجا میتوانید ساعتها به چینیهای تکرنگ و بدون نقش و نگار کرمان و چینیهای پرنقش و نگار اردبیل و ظروف ساده و لعابدار گرگان و نیشابور زل بزنید و از تماشا سیر نشوید. وسط سالن هم هدیههای چشمنوازی میبینید از دربار چین و فرانسه و روسیه و... که هرکدامش داستانی دارد شنیدنی. مجال اندک است و باید به سالن سکههای تاریخی هم سر بزنم. اگر دو سالن تمدن پیش از اسلام و پس از اسلام را ندیده باشید، همین سالن هم کفایت میکند تا از ویترین سمت راست، یعنی سکههای داریوش هخامنشی شروع کنید و برسید به جمهوری اسلامی؛ ویترین به ویترین، حکومت به حکومت و فرمانروا به فرمانروا.
رضوی میگوید: «اگر کتابهای دوره راهنمایی یادتان باشد، میدانید که آنجا به ضرب سکه بهعنوان یکی از مهمترین اقدامات داریوش، جانشین کوروش کبیر اشاره شده است.» روی ویترین سکههای هر دوره نقشهای هم هست از قلمرو حکومت و در این میان نقشهای تاریخی از دوره قاجار که بزرگترین نوشته روی آن «خلیج فارس» است؛ با خودم حساب میکنم عمر همین نقشه دو تا سه برابر عمر کشورهای حاشیه خلیج فارس میتواند باشد.
از موزه بیرون میآیم و به سمت مسجد کبود حرکت میکنم. اینجا هر طرف که سر بچرخانی تو را به دورهای از تاریخ ایران پرتاب میکند؛ روبهرو تابلوی خانهموزه علی موسیو (کربلایی علی تبریزی) را میبینم که جلسات مخفیانه سران مشروطه آنجا برگزار میشد و کمی بالاتر بوستان خاقانی و گورستان مهرپرستان و... بدون هیچ اغراقی، تبریز خود یک موزه بزرگ و زنده است؛ شناسنامهای برای تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران.
گزارش نویس
چه کسی باور میکند 7هزار سال پیش، زمانی که خبری از چرخ سفالگری نبود در اسماعیلآباد یا موشهلان تپه دشت قزوین، سفالی به این ظرافت با خطوط متقارن و نقشونگاری چنین چشمنواز بسازند؛ سفالینههای پایهدار با لبههایی به نازکی چینیهای سلطنتی شبیه میوهخوری و آجیلخوری، کاسههای بدون پایه سوپخوری و لیوانهایی بهغایت مدرن و امروزی که همین حالا هم میشود پشت ویترین گذاشت و به جوانی مشکلپسند فروخت.
برای دیدن این اشیای 7هزار ساله باید راهی تبریز و موزه آذربایجان شوید؛ موزهای که در آن فاصله هر ویترین از ویترین کناری خود هزارسال است. سیدعلی رضوی کارشناس این موزه میگوید: «گاهی که برای بازدیدکنندگان خارجی درباره قدمت اشیای هر ویترین و فاصله زمانی آنها توضیح میدهیم، دهانشان از تعجب باز میماند.» 7هزار سال برای ما عادی است، اما خودتان را بگذارید جای شهروندی که قدمت کشورش 200 سال هم نیست، آن وقت معنی هزار را بهتر درک میکنید.
موزه آذربایجان تبریز، پس از موزه ایران باستان تهران، دومین موزه ملی کشور از نظر قدمت و تعداد اشیا است و آثار آن متعلق به تمام نقاط ایران؛ از نیشابور و جیرفت و شیراز گرفته تا چشمهعلی شهرری و تبریز و مراغه. این موزه که با 60 سال قدمت یکی از قدیمیترین موزههای ایران به شمار میرود در سالهای 36 و 37خورشیدی توسط آندره گدار، معمار و باستانشناس فرانسوی طراحی و در سال 41 به بهرهبرداری رسید؛ بنایی ساده و باشکوه با 4 سالن وسیع در 3 طبقه. از دیگر بناهای گدار که زمانی رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود میتوان به حافظیه شیراز، موزه ایران باستان تهران و مدرسه ایرانشهر یزد اشاره کرد.
طبقه زیرزمین موزه جنبه نمایشگاهی دارد و هر چند ماه یکبار موضوع آن تغییر میکند و حالا هم دارند آمادهاش میکنند برای نمایش آثار به دست آمده از روستای سرند هریس. پیش از این در این نمایشگاه یا موزه موقت، عروسکهای دوره قاجار، قفلهای نفیس ایران، ظروف زرینه و سیمینه هخامنشی و ساسانی، آخرین یافتههای باستانشناسی آذربایجان و... به نمایش درآمده است.
از رضوی درباره رنگها میپرسم، میگوید: «رنگهای 7هزار سال پیش معمولاً گیاهی هستند، اما از هزاره بعد رنگهای کانی هم مورد استفاده قرار گرفتهاند. مثلاً جایی آب داخل گودی سنگ آهن جمع شده و آهن را اکسیده کرده و تبدیل به رنگ شده؛ رنگهایی که برای تزئین ظروف شهرسوخته به کار رفته از این جنس است.»
سفالهای به دست آمده از شهرسوخته سیستان و بلوچستان، کنار ویترین موشهلان تپه دشت قزوین، مجموعهای است از چند تنگ و لیوان و کاسه و ظروف کوچکی شبیه قندان که از تماشایش سیر نمیشوید. چشم که بچرخانید سفالهایی هم میبینید که به عمد کجوکوله شده و همین به زیبایی اثر افزوده و جلوهای مدرن و امروزی به آن داده است. اما اجازه دهید هزاره به هزاره پیش برویم تا برسیم به هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان. بعد باید برویم طبقه بالا و آثار پس از اسلام را مرور کنیم و سالن روبهروی آن که مخصوص سکه و مهر است و نقشه قلمرو ایران در هر حکومت هم روی ویترین سکههای رایج همان زمان. اینجا نظم و توالی تاریخی طوری است که مثل یک کلاس درس میتوانید از اولین ویترین سمت راست شروع کنید و7هزار سال تاریخ را گام به گام بیاموزید.
هزار سال بعد یا 5هزار سال پیش، ایرانیان به فنون کنترل حرارت و افزایش تراکم کربن در کوره پخت سفال دست پیدا کردند و سفالهای خاکستری را جایگزین سفالهای نخودی کردند. در این ویترین اشیایی شبیه کیف مشکی و منقش زنانه میبینید که در جیرفت به دست آمده و آن طور که میگویند مخصوص آیین برداشت محصول و جشن شکرگزاری بوده است.
تا همین جا کافی است بدانم ارزش یک مشت خاک، بارها و بارها بالاتر از طلا و جواهر است و آنچه اینجا در موزه آذربایجان، تاریخ و فرهنگ و تمدن یک ملت را روایت میکند، نه الماس و طلا و نقره که یک مشت خاک است. اما مسأله دیگری که موزه آذربایجان را از بسیاری از موزههای ایران متفاوت میکند، نگاه ملی حاکم در فضای آن است؛ رویکردی که در اغلب موزههای تخصصی آذربایجان شرقی با آن مواجه میشوم، از موزه مشروطه و موزه قاجار تبریز گرفته تا موزه ایلخانی مراغه که هرکدام گوشهای از تاریخ و فرهنگ ایران را روایت میکنند.
خنجر مفرغی 4هزار ساله خداآفرین آذربایجانشرقی و سفالهای 3هزار ساله تپه حسنلوی آذربایجانغربی، پیوند و پیوست تمدنی ایران از دورههای پیشاتاریخ را بهخوبی نشان میدهد، طوری که میشود گفت تنگ زیبای تپه حسنلو همان است که در سفالینههای جیرفت و نیشابور میبینیم. الهه زن هم یکی از همان پیوستهاست؛ اگر«مرد» را همریشه با مرگ و مردن و «زن» را هم ریشه با زندگی بدانیم، به این نکته پی میبریم که چرا تندیس الهه زن بهعنوان مظهر زایایی و زندگی در اکثر نقاط کشور ساخته میشده و اینجا در موزه آذربایجان هم تندیسی سفالین و زیبا از این الهه میتوان دید که در رستمآباد گیلان کشف شده و در کنار مجموعه آثاری از لرستان ویترینی 2هزار ساله را پیش چشم تماشاچی میگذارد.
زره و کلاهخود و ابزار جنگی تمدن عیلام هم تماشایی است؛ آثاری بجامانده از دوره پادشاهی «شیلهاک اینشوشیاک» در 1150 پیش از میلاد که محدوده پادشاهیاش استان ایلام و خوزستان و بخشی از جنوب عراق امروزی بود. اما از همه زیباتر آثار دوره هخامنشی است که در اردبیل و مناطقی از آذربایجان کشف شده است؛ سفالینههایی عجیب مثل پارچهای به هم پیوسته با نقوشی از اسب که اغلب از مشگین شهر یا اطراف دریاچه ارومیه و از میان گورها به دست آمده است. ویترین اشکانی را هم آثاری از خود آذربایجان پر کرده، مثل ماکت سفالی یک معبد یا «کاسه کتیبهای» که دورتادورش را به خط پهلوی آراستهاند؛ دو اثری که در عین زیبایی و چشمنوازی، میتواند مدتها یک محقق را به خود مشغول کند.
اینجا دو سردیس گچی بسیار زیبای اشکانی هم هست که از هشترود در جنوب آذربایجانشرقی کشف شده است و مثل اغلب تندیسهای این دوره، یونانیمآبی را میشود در آنها دید و درنهایت عطردانهای شیشهای ساسانی که محل کشف آنها را ننوشتهاند و این نشان میدهد، نیروی انتظامی از قاچاقچی گرفته است. کتیبه سنگی هخامنشی هم محل کشف ندارد، کتیبهای که به گفته رضوی کارشناس موزه، انگار با دستگاه چاپ حروف میخی را روی آن حک کردهاند؛ چنان به قاعده و منظم که باور نمیکنی کار دست باشد:«خدای بزرگ، اهورامزدا که این بوم را آفرید و آسمان و مردم را آفرید و شادی را برای مردم آفرید، خشایارشا را شاه کرد، یک شاه از بسیاری و یک فرمانروا از بسیاری.
هرگاه که شادی مردم سرزمین من را ببینید، بر شما آشکار خواهد شد که من آنان را خشنود کردم چنانکه پیش از من، داریوش که پدر من بود، به خواست اهورامزدا مردم بسیاری را خشنود کرد. پس ای اهورامزدا بپای شهریاری مرا و آنچه را که برای مردم کردم.»
وارد سالن دوره اسلامی در طبقه فوقانی میشوم. اینجا هم قدیمیترین ویترین، اولین ویترین سمت راست است با همان توالی تاریخی و نظم آهنین مربوط به هر دوره اما من که این نکته را یادم رفته، برعکس حرکت میکنم تا اینکه از قاجاریه برسم به سامانیان و حکومتهای کوچک پس از اسلام مثل طاهریان و صفاریان. در این سالن، رنگ و نقش و نگار، دورههای تاریخی را از هم متمایز میکند، مثل آبی فیروزهای که رنگ غالب دوره صفویه است و یک دست از همین چینیهای نفیس را هم شاه عباس کبیر وقف بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی کرده و رویش نوشته «وقف آستان شاه صفی نمود، بنده ولایت عباس.»
اینجا میتوانید ساعتها به چینیهای تکرنگ و بدون نقش و نگار کرمان و چینیهای پرنقش و نگار اردبیل و ظروف ساده و لعابدار گرگان و نیشابور زل بزنید و از تماشا سیر نشوید. وسط سالن هم هدیههای چشمنوازی میبینید از دربار چین و فرانسه و روسیه و... که هرکدامش داستانی دارد شنیدنی. مجال اندک است و باید به سالن سکههای تاریخی هم سر بزنم. اگر دو سالن تمدن پیش از اسلام و پس از اسلام را ندیده باشید، همین سالن هم کفایت میکند تا از ویترین سمت راست، یعنی سکههای داریوش هخامنشی شروع کنید و برسید به جمهوری اسلامی؛ ویترین به ویترین، حکومت به حکومت و فرمانروا به فرمانروا.
رضوی میگوید: «اگر کتابهای دوره راهنمایی یادتان باشد، میدانید که آنجا به ضرب سکه بهعنوان یکی از مهمترین اقدامات داریوش، جانشین کوروش کبیر اشاره شده است.» روی ویترین سکههای هر دوره نقشهای هم هست از قلمرو حکومت و در این میان نقشهای تاریخی از دوره قاجار که بزرگترین نوشته روی آن «خلیج فارس» است؛ با خودم حساب میکنم عمر همین نقشه دو تا سه برابر عمر کشورهای حاشیه خلیج فارس میتواند باشد.
از موزه بیرون میآیم و به سمت مسجد کبود حرکت میکنم. اینجا هر طرف که سر بچرخانی تو را به دورهای از تاریخ ایران پرتاب میکند؛ روبهرو تابلوی خانهموزه علی موسیو (کربلایی علی تبریزی) را میبینم که جلسات مخفیانه سران مشروطه آنجا برگزار میشد و کمی بالاتر بوستان خاقانی و گورستان مهرپرستان و... بدون هیچ اغراقی، تبریز خود یک موزه بزرگ و زنده است؛ شناسنامهای برای تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران.
وزیر راه و شهرسازی از امضای 4 توافقنامه حملونقلی با قطر درجریان سفر آیت الله رئیسی به این کشور خبرداد
از حمل و نقل ترانزیتی تا افزایش خطوط هوایی
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مهمترین اهداف سفر خود به قطر گفت: در دیدار با همتای قطری، پیرامون راهاندازی خطوط منظم کشتیرانی، حملونقل ترانزیتی و افزایش پروازهای دو کشور مباحثی مطرح شد و امضای 4 توافقنامه در حضور رئیسجمهور و امیر قطر در دستور کار قرار گرفت. رستم قاسمی، درخصوص مهمترین اهدافی که در سفر به قطر و در دیدار با همتای قطریاش دنبال میشود، گفت: با حضور در قطر با وزیر حملونقل این کشور، مذاکراتی مبنی بر راهاندازی خطوط منظم کشتیرانی و دریایی، حملونقل ترانزیتی، افزایش پروازهای دو کشور و توافق برای استفاده بیشتر از خطوط هوایی انجام شد. وی با بیان اینکه در حوزه دریایی درخصوص ایجاد خط کشتیرانی منظم به ایران و قطر توافقاتی انجام شد، عنوان کرد: یک طرح مطالعاتی برای زیرگذر اتصال قطر به ایران نیز مورد مذاکره و بحث کارشناسانه قرار گرفت و خوشبختانه فردا با حضور رئیسجمهور که وارد این کشور میشوند، 4 توافقنامه را در حضور رئیسجمهور و امیر قطر خواهیم داشت که میتواند نقش مهمی در مسأله صادرات و واردات این دو کشور ایفا کند. وزیر راه و شهرسازی همچنین به موضوع تردد به قطر در جام جهانی اشاره و اظهار کرد: تردد در زمان جام جهانی و نحوه این تردد از موضوعاتی بود که امروز در دستور کار قرار دادیم.
منتظر وزش باد شدید در بسیاری از مناطق کشور باشید
ادامه بارش برف و باران در 22 استان
زهره افشار / بارش برف و باران که روز گذشته 22 استان کشور را دربر گرفته بود امروز نیز در برخی از استانهای شمالی و شرقی کشور ادامه دارد، اما امروز وزش باد شدید بسیاری از نقاط کشور را در برمیگیرد و مشکلاتی را بهوجود میآورد. «صادق ضیاییان» مدیرکل پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی در گفتوگو با«ایران» تصریح کرد: روز یکشنبه بارشهای خوبی را در استانهای کرمانشاه، ایلام، سیستان و بلوچستان، شمال فارس، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، گیلان، مازندران، قم، تهران، البرز، همدان، مرکزی، اصفهان، سمنان و خوزستان داشتیم که بارش در مناطق کوهستانی این استان ها به شکل برف بود. به گفته وی، روز گذشته شدت بارشها در چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و شمال خوزستان بود که برای آنها هشدار نارنجی صادر شده بود. امروز دوشنبه دامنه بارشها به استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان و یزد کشیده میشود که شدت بارش ها در خراسان رضوی خواهد بود و هشدار هواشناسی سطح نارنجی برای آن صادر شده است، اما پدیده غالب در روز جاری وزش باد شدید است که انتظار میرود بسیاری از نقاط کشور از جمله تهران، کرمان، سیستان و بلوچستان، یزد، شمال فارس و سمنان را درنوردد. امروز بهدلیل وزش باد شدید انتظار پدیده گرد و غبار را در خوزستان داریم و از سوی دیگر هشدار سطح نارنجی را به لحاظ بادهای شدید برای استانهای تهران، قم، سیستان و بلوچستان ، خراسان جنوبی، یزد و سمنان صادر کردهایم که امیدواریم مسئولان شهری تمهیدات لازم را در نظر بگیرند تا مشکلی برای شهروندان پیش نیاید. ضیاییان همچنین در تحلیل بارشهای بهمن ماه توضیح داد: هر چند بارشهای بسیار خوبی را در دیماه داشتیم اما همانگونه که قبلاً هم پیشبینی کرده بودیم بارش ها در ماه دوم زمستان یعنی بهمن زیر نرمال بود.وی خاطرنشان کرد: پیشبینی میشود در اسفندماه نیز در مجموع بارشها کمتر از نرمال باشد البته در برخی نقاط کشور بارشهای بسیار خوبی خواهیم داشت. وی تصریح کرد: در سال آبی جاری (اول مهرماه) تاکنون میزان بارش ها نسبت به بلند مدت 13.5 درصد کاهش داشته است. در ماه بهمن در مجموع به طور میانگین در کشور 14.7 میلیمتر بارش ثبت شد که نسبت به 35.9 میلیمتر بلند مدت در همین ماه، بیش از 60 درصد کاهش نشان میدهد. مدیر کل پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی گفت: آنچه نگران کننده است سطح پوشش برف در حاشیه جنوبی البرز و دوسوی زاگرس مرکزی است که میتواند مشکلاتی را در بحث منابع آبی مورد نیاز برای تابستان بهوجود بیاورد. این در حالی است که ما سال گذشته نیز با کاهش سطح پوشش برف مواجه بودیم.
«ایران» در گفتوگو با کارشناسان دلایل عدم توجه به مخاطرات ترقهبازی و ترقهسازیهای چهارشنبهسوری را بررسی کرد
ترقه های پشیمانی
پرستو رفیعی
خبرنگار
نخستین حادثه مربوط به چهارشنبه سوری امسال در حالی اتفاق افتاد که مصدومان آن دو پسربچه 10 و 11 ساله بودند. به گفته سخنگوی سازمان آتشنشانی خوشبختانه حجم مواد محترقه آن قدری نبوده که موجب شعلهور شدن یا تخریب ساختمان شود اما تأسف بار اینکه هر دو پسربچه از ناحیه سر، صورت و چشمها دچار مصدومیت شدهاند. انتشار خبر آسیب دیدگی دو مصدوم کم سن و سال آن هم در زمانی که حدود یک ماه به آخرین سهشنبه سال مانده و در شرایطی که بهدلیل اوجگیری سویه جدید کرونا بسیاری از تختهای بیمارستانی برای بیماران مبتلا به کرونا درنظر گرفته شده، کمی بهت آور است.
سؤال این است که چرا با وجود هشدارهای مکرر در سالهای اخیر و مصدومیتهای شدید ناشی از انفجار مواد محترقه، همچنان برخی از افراد جامعه ایمنی را جدی نمیگیرند و تمایل به برگزاری جشن با چاشنی مواد منفجره دارند؟ چرا سوزاندن و سوخته شدن را برای لحظهای هیجان به جان میخرند؟ چرا ایجاد رعب و وحشت در جامعه به بخشی از مراسم چهارشنبه سوری و به گفته بسیاری چهارشنبه سوزی در کشور ما تبدیل شده است؟ چون اگر تقاضایی از سوی جامعه نباشد بهصورت خودکار بازار عرضه نیز کاهشی و در نهایت جمع میشود. سعید معدنی جامعه شناس براین باور است که مسائلی از این دست بهدلیل کنجکاوی نوجوانان روی میدهد.
وی در گفتوگو با «ایران» میگوید: معمولاً زمانی که انسان گمان میکند حادثه و آسیبهای ناشی از یک رویداد گریبان او را نخواهد گرفت و این دیگری است که به این مشکلات دچار میشود، خودش دچار آسیب و مشکل خواهد شد.
وی اضافه میکند: ما همه ساله از صفحه تلویزیون آثار زخم و جراحت بر بدن هممیهنان و حتی کشته شدن آنها بر اثر انفجار مواد محترقه را میبینیم اما تکرار این حوادث به دلایل متعددی روی میدهد. نخست اینکه نوجوانان معمولاً گمان میکنند این اتفاقها برای آنها روی نمیدهد و آنها در امان هستند و این دیگری است که دچار آسیب خواهد شد. دوم اینکه لذت آنی را به فکر کردن و پیشگیری ترجیح میدهند. بنابراین، این دلایل سبب میشود روند بروز حادثه و مصدومیت افراد مختلف جامعه همه ساله تکرار شود.
این جامعهشناس با اشاره به اینکه این پدیده قابل کنترل است، بیان میکند: نمیتوانیم برای هر خانه یک پلیس بگذاریم که نظارت روی افراد را انجام دهد. از این رو خانوادهها باید خودشان از نوجوانان و جوانان مراقبت کنند. از سوی دیگر باید همچنان سطح آگاهیها افزایش یابد. به نظر من در این یک ماه باقی مانده تا چهارشنبه سوری، روزنامهها و وسایل ارتباط جمعی باید دائماً هشدار دهند، خطرات و حوادث را یادآوری کنند و حتی تصاویری که قابلیت پخش دارد را منتشر کنند تا آگاهیها افزایش یابد.
نوجوانانی که دنبال هیجان کاذب می گردند
معدنی تأکید میکند: از سوی دیگر تا حدامکان باید فروشندهها و توزیعکنندگان این مواد رصد و کنترل شوند تا این مواد خطرناک در دسترس مردم قرار نگیرد. اما با همه این اوصاف باز هم شاهد اتفاقاتی از این دست خواهیم بود. در واقع سالهاست که این قبیل حوادث به یک رویه و عادت تبدیل شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا عدهای دنبال این ماجراجوییها و استفاده از مواد محترقه خطرناک هستند، میگوید: در گذشتهها مردم در شب چهارشنبه سوری فقط آتش روشن میکردند اما در مقطعی این مراسم به مکانهایی منتقل شد که پدیده ترقه بازی را هم شکل داد چون در محلهایی بود که کمتر دیده میشد. حالا پس از سالها برگزاری این مراسم به شیوهای که ترقه و مواد منفجره در واقع از آن حذف شود ظاهراً از کنترل خارج شده است.
معدنی خاطرنشان میکند: به یاد دارم که در حدود 20 سال پیش و شاید هم بیشتر، شهرداری عنوان کرد که حاضر است میادین و مکانهایی را برای برگزاری مراسم شب چهارشنبه سوری اختصاص دهد تا علاقهمندان در آن مکانها آتش روشن کنند و از ترقههای مجاز استفاده کنند و در واقع شادی و هیجان خود را در این مکانهای کنترل شده بروز دهند ولی انگار نوعی لج بازی صورت میگیرد و نوجوانان و جوانان نمیخواهند به نوعی از دستورات والدین، خانواده و جامعه اطاعت کنند.
این جامعهشناس به این پرسش که چرا این افراد به استفاده از وسایل آتش بازی استاندارد تمایلی ندارند و بیشتر به استفاده از مواد منفجره خطرناک گرایش دارند، چنین پاسخ میدهد: این امر از روحیه ماجراجویی انسان نشأت میگیرد. در حقیقت این افراد به نوعی درجستوجوی ارضای هیجان خود هستند. هر چقدر یک پدیده خطرناکتر باشد و باعث توجه دیگران به نوجوان شود، برای او جذابتر است و او به سمت آن پدیده تمایل و گرایش بیشتری خواهد داشت. در واقع هرکسی که انفجار بزرگتری را بهوجود آورد و صدای مهیب تری را تولید کند، جایگاه شاخصتری در بین دوستان خود خواهد یافت. وی تصریح میکند: نکته ظریفی که در این مورد وجود دارد، این است که بیشتر این افراد بهصورت گروهی دست به اقدامات دلهره آور، خطرناک و رعبآور میزنند. آنها در دستههای کوچک در محلات حرکت میکنند و انگار هرچقدر این کارها را با شیرین کاری بیشتری انجام دهند، تشخص بیشتری مییابند و مورد تحسین دوستان خود قرار میگیرند. از اینرو رفع این معضل تنها با هشدارهای مکرر و بیان مخاطرات آن از طریق وسایل ارتباط جمعی و افزایش سطح آگاهی جامعه امکان پذیر است. اینکه نوجوانان در جاهای واقعی مورد تأیید قرار بگیرند نیز بیتأثیر نخواهد بود.
تداوم ترقه بازی با وجود مخاطرات فراوان
فربد فدایی روانپزشک در این باره به «ایران» میگوید: مرتباً در اخبار حوادث، بویژه در روزهای منتهی به چهارشنبه سوری، حوادث منجر به زخمی شدن یا فوت بر اثر ترقه و فشفشه بازها و نارنجک سازها را میخوانیم. اما با شگفتی دیده میشود که بازهم عدهای در جامعه از این کارها دست برنمی دارند و خسارات جانی و مالی ادامه مییابد.
وی میافزاید: دلایل متعددی میتوان برای این امر برشمرد. نخست اینکه این کار برای نوجوانی که از نمایش تواناییهای مثبت خود محروم است، نوعی تشخص به وجود میآورد و بین همگان او را متمایز میکند.
فدایی البته از منظری متفاوت هم به ماجرا نگاه میکند و میگوید: اما از نظر روانشناسی طبق فرضیه یونگ باید منشأ این امر را در نمودگار باستانی نیرو و انرژی جستوجو کرد. نمودگارهای باستانی در روان انسان، ودیعههایی هستند ابدی از تجربههایی که پیوسته در نسلها تکرار شده است. برای نمونه نسلهای بیشمار انسانهای کهن شاهد گردش هر روزه خورشید از افقی به افق دیگر بودهاند. تکرار این رویداد در ناخودآگاه گروهی بهصورت خدای خورشید، هیأت نیرومند چشمگیر روشنی بخش وضع ثابتی پیدا کرد. به همین شکل بشر در طول زندگی خود با نیروهای فراوان طبیعی چون طوفان، سیلاب، زمین لرزه، رعد و برق و آتشسوزی در جنگل روبهرو شده است که در نتیجه این تجربیات، نمودگار باستانی نیرو و کارمایی به وجود آمد که باعث میشود در فرد آمادگی ادراک انرژی و تمایل به ایجاد و کنترل آن وجود داشته باشد.علاقه کودکان به ماشینهای آتشنشانی، علاقه بزرگترها به انرژی اتمی و جستوجوی منابع نوین انرژی و شاید هم علاقه به نفت، ریشه در نمودگار باستانی انرژی دارد و عصر انرژی کنونی هم در نتیجه وجود همین نمودگار باستانی است. بنابراین کودک و نوجوان ترقه و فشفشه باز، نارنجکساز و آتش به پاکن به طور ناخودآگاه از ایجاد و کنترل انرژی لذت میبرد.
به اعتقاد این روانپزشک، راه چاره آن ایجاد مناطقی است که در آن مناطق، اینگونه نوجوانان بتوانند تمایل خود را بهصورت ایمن و زیرنظر مأموران آتشنشانی و بدون صدمه به دیگران ارضا کنند. او میگوید: برخی از این جوانان میتوانند آتشنشانهای خوبی نیز بشوند. اینها همه در حالی بیان میشود که هنوز در سالی کرونایی قرار داریم و مشخص نیست که در سهشنبه آخر سال چه میزان شیوع اُمیکرون در کشور کنترل شده یا رو به وخامت گذاشته است که این مسأله رفتارهای پیشگیرانه ما را میطلبد. در این شرایط آنچه مسلم است و در گفته کارشناسان نیز به چشم میخورد، همراهی والدین و رسانهها برای آگاهی بخشی به قشر عظیم نوجوانان و جوانان و همچنین تمهیدات مسئولان برای کنترل تولیدکنندگان این مواد و در عین حال ایجاد تمهید برای برگزاری جشنی بیخطر است.
بــــرش
آگاهی، آموزش و الزام شرط لازم برای پیشگیری
مصطفی فروتن روانشناس و پژوهشگر علوم رفتاری معتقد است، هیچ رفتاری صرفاً تحت تأثیر یک دلیل به وجود نمیآید. او به «ایران» میگوید: هیچ پدیدهای تک عاملی نیست یعنی در تدوین و بروز یک رفتار، مجموعهای از عوامل در کنار هم هستند تا یک فعل یا ترک فعل انجام شود. در مورد رفتارهای به دور از ایمنی و رفتارهای پرخطر منتسب به چهارشنبه سوری اولین متغیر که باید مورد توجه قرار گیرد، متغیر سن است. بیشترین فراوانی سنی مرتکبین رفتارهای خطرناک مورد بحث در گروه سنی بین 12 تا 23 سال است. در این سنین اوج هیجانهای انسان بروز میکند.
این پژوهشگر علوم رفتاری با تأکید بر اینکه هیجانها منشأ بسیاری از رفتارهای ما هستند و جایگاهی بسیار بنیادی دارند، بیان میکند: دومین عامل، کمبود درگاههای تخلیه هیجانهای ایمن است. به این معنا که هنگامی که در طول سال هیچ جایگاهی وجود ندارد تا افراد بتوانند هیجانهای موجود در بدن خود و گازهای سمی که در نوع تفکرشان وجود دارد را تخلیه کنند، همواره مترصد و منتظر جایگاهی خواهند بود که این رفتار را بروز دهند. این درگاهها هم در خانواده و هم در اجتماع میتوانند باشند. فروتن با اشاره به مبحث اختلال شخصیت بهعنوان عامل سوم میگوید: شاید بسیاری از رفتارها ناشی از تصورات اشتباه و غلطی باشد که افراد به واسطه درک نادرست از موضوع دارند. گاهی این درک نادرست بهدلیل اختلال شخصیت یعنی رفتارهای ضد اجتماعی اتفاق میافتد. این روانشناس تصریح میکند: برخی رفتارها هم نشانه اعتراض منفعلانه نسبت به گروه حاکمیتی است. گاهی این حاکمیت والدین است و گاهی مدرسه یا مکانی که فرد تحت تأثیر آن قرار دارد. اما موضوع مهم این است که وقتی در مورد پیشگیری صحبت میکنیم باید بدانیم پیشگیری در دل یک مثلث، شامل آگاهی، آموزش و الزام اتفاق میافتد. از این رو فرد ابتدا باید ضرورت و اهمیت موضوع را درک کرده باشد سپس آگاهی در بدنه آموزش قرار بگیرد در غیر این صورت اجبار و اصرار در بسیاری از موارد شرایط را وخیمتر میکند.
وی با تأکید بر اینکه مادامی که ریشه یک نیاز در داخل ارگانیسم هوشمند وجود داشته باشد مشکلی حل نمیشود، میگوید: باید نیازها با هموزن خود در نظر گرفته شوند یعنی شب چهارشنبهسوری به نوجوان نگوییم در خانه بمان فیلم ببینیم یا منچ بازی کنیم. همراهی والدین با فرزندان در چنین مراسمی به شکل ایمن و اصولی، وجود سامانههای مرتبط امن برای چنین شرایطی و پرهیز از خشونت و رفتارهای خشن از سوی افرادی که میخواهند این رفتارها را مدیریت کنند همه وهمه قسمتی کوچک از رفتارهای بزرگ اجتماعی ما به شمار میآیند.
فروتن تأکید میکند: همراهی تخصصی، آگاهی و خردمندی شرط لازمه پیروزی در هرنوع آموزش و مفاهیم اینچنینی در ساختار تغییر رفتار در یک نظام اجتماعی است.
خبرنگار
نخستین حادثه مربوط به چهارشنبه سوری امسال در حالی اتفاق افتاد که مصدومان آن دو پسربچه 10 و 11 ساله بودند. به گفته سخنگوی سازمان آتشنشانی خوشبختانه حجم مواد محترقه آن قدری نبوده که موجب شعلهور شدن یا تخریب ساختمان شود اما تأسف بار اینکه هر دو پسربچه از ناحیه سر، صورت و چشمها دچار مصدومیت شدهاند. انتشار خبر آسیب دیدگی دو مصدوم کم سن و سال آن هم در زمانی که حدود یک ماه به آخرین سهشنبه سال مانده و در شرایطی که بهدلیل اوجگیری سویه جدید کرونا بسیاری از تختهای بیمارستانی برای بیماران مبتلا به کرونا درنظر گرفته شده، کمی بهت آور است.
سؤال این است که چرا با وجود هشدارهای مکرر در سالهای اخیر و مصدومیتهای شدید ناشی از انفجار مواد محترقه، همچنان برخی از افراد جامعه ایمنی را جدی نمیگیرند و تمایل به برگزاری جشن با چاشنی مواد منفجره دارند؟ چرا سوزاندن و سوخته شدن را برای لحظهای هیجان به جان میخرند؟ چرا ایجاد رعب و وحشت در جامعه به بخشی از مراسم چهارشنبه سوری و به گفته بسیاری چهارشنبه سوزی در کشور ما تبدیل شده است؟ چون اگر تقاضایی از سوی جامعه نباشد بهصورت خودکار بازار عرضه نیز کاهشی و در نهایت جمع میشود. سعید معدنی جامعه شناس براین باور است که مسائلی از این دست بهدلیل کنجکاوی نوجوانان روی میدهد.
وی در گفتوگو با «ایران» میگوید: معمولاً زمانی که انسان گمان میکند حادثه و آسیبهای ناشی از یک رویداد گریبان او را نخواهد گرفت و این دیگری است که به این مشکلات دچار میشود، خودش دچار آسیب و مشکل خواهد شد.
وی اضافه میکند: ما همه ساله از صفحه تلویزیون آثار زخم و جراحت بر بدن هممیهنان و حتی کشته شدن آنها بر اثر انفجار مواد محترقه را میبینیم اما تکرار این حوادث به دلایل متعددی روی میدهد. نخست اینکه نوجوانان معمولاً گمان میکنند این اتفاقها برای آنها روی نمیدهد و آنها در امان هستند و این دیگری است که دچار آسیب خواهد شد. دوم اینکه لذت آنی را به فکر کردن و پیشگیری ترجیح میدهند. بنابراین، این دلایل سبب میشود روند بروز حادثه و مصدومیت افراد مختلف جامعه همه ساله تکرار شود.
این جامعهشناس با اشاره به اینکه این پدیده قابل کنترل است، بیان میکند: نمیتوانیم برای هر خانه یک پلیس بگذاریم که نظارت روی افراد را انجام دهد. از این رو خانوادهها باید خودشان از نوجوانان و جوانان مراقبت کنند. از سوی دیگر باید همچنان سطح آگاهیها افزایش یابد. به نظر من در این یک ماه باقی مانده تا چهارشنبه سوری، روزنامهها و وسایل ارتباط جمعی باید دائماً هشدار دهند، خطرات و حوادث را یادآوری کنند و حتی تصاویری که قابلیت پخش دارد را منتشر کنند تا آگاهیها افزایش یابد.
نوجوانانی که دنبال هیجان کاذب می گردند
معدنی تأکید میکند: از سوی دیگر تا حدامکان باید فروشندهها و توزیعکنندگان این مواد رصد و کنترل شوند تا این مواد خطرناک در دسترس مردم قرار نگیرد. اما با همه این اوصاف باز هم شاهد اتفاقاتی از این دست خواهیم بود. در واقع سالهاست که این قبیل حوادث به یک رویه و عادت تبدیل شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا عدهای دنبال این ماجراجوییها و استفاده از مواد محترقه خطرناک هستند، میگوید: در گذشتهها مردم در شب چهارشنبه سوری فقط آتش روشن میکردند اما در مقطعی این مراسم به مکانهایی منتقل شد که پدیده ترقه بازی را هم شکل داد چون در محلهایی بود که کمتر دیده میشد. حالا پس از سالها برگزاری این مراسم به شیوهای که ترقه و مواد منفجره در واقع از آن حذف شود ظاهراً از کنترل خارج شده است.
معدنی خاطرنشان میکند: به یاد دارم که در حدود 20 سال پیش و شاید هم بیشتر، شهرداری عنوان کرد که حاضر است میادین و مکانهایی را برای برگزاری مراسم شب چهارشنبه سوری اختصاص دهد تا علاقهمندان در آن مکانها آتش روشن کنند و از ترقههای مجاز استفاده کنند و در واقع شادی و هیجان خود را در این مکانهای کنترل شده بروز دهند ولی انگار نوعی لج بازی صورت میگیرد و نوجوانان و جوانان نمیخواهند به نوعی از دستورات والدین، خانواده و جامعه اطاعت کنند.
این جامعهشناس به این پرسش که چرا این افراد به استفاده از وسایل آتش بازی استاندارد تمایلی ندارند و بیشتر به استفاده از مواد منفجره خطرناک گرایش دارند، چنین پاسخ میدهد: این امر از روحیه ماجراجویی انسان نشأت میگیرد. در حقیقت این افراد به نوعی درجستوجوی ارضای هیجان خود هستند. هر چقدر یک پدیده خطرناکتر باشد و باعث توجه دیگران به نوجوان شود، برای او جذابتر است و او به سمت آن پدیده تمایل و گرایش بیشتری خواهد داشت. در واقع هرکسی که انفجار بزرگتری را بهوجود آورد و صدای مهیب تری را تولید کند، جایگاه شاخصتری در بین دوستان خود خواهد یافت. وی تصریح میکند: نکته ظریفی که در این مورد وجود دارد، این است که بیشتر این افراد بهصورت گروهی دست به اقدامات دلهره آور، خطرناک و رعبآور میزنند. آنها در دستههای کوچک در محلات حرکت میکنند و انگار هرچقدر این کارها را با شیرین کاری بیشتری انجام دهند، تشخص بیشتری مییابند و مورد تحسین دوستان خود قرار میگیرند. از اینرو رفع این معضل تنها با هشدارهای مکرر و بیان مخاطرات آن از طریق وسایل ارتباط جمعی و افزایش سطح آگاهی جامعه امکان پذیر است. اینکه نوجوانان در جاهای واقعی مورد تأیید قرار بگیرند نیز بیتأثیر نخواهد بود.
تداوم ترقه بازی با وجود مخاطرات فراوان
فربد فدایی روانپزشک در این باره به «ایران» میگوید: مرتباً در اخبار حوادث، بویژه در روزهای منتهی به چهارشنبه سوری، حوادث منجر به زخمی شدن یا فوت بر اثر ترقه و فشفشه بازها و نارنجک سازها را میخوانیم. اما با شگفتی دیده میشود که بازهم عدهای در جامعه از این کارها دست برنمی دارند و خسارات جانی و مالی ادامه مییابد.
وی میافزاید: دلایل متعددی میتوان برای این امر برشمرد. نخست اینکه این کار برای نوجوانی که از نمایش تواناییهای مثبت خود محروم است، نوعی تشخص به وجود میآورد و بین همگان او را متمایز میکند.
فدایی البته از منظری متفاوت هم به ماجرا نگاه میکند و میگوید: اما از نظر روانشناسی طبق فرضیه یونگ باید منشأ این امر را در نمودگار باستانی نیرو و انرژی جستوجو کرد. نمودگارهای باستانی در روان انسان، ودیعههایی هستند ابدی از تجربههایی که پیوسته در نسلها تکرار شده است. برای نمونه نسلهای بیشمار انسانهای کهن شاهد گردش هر روزه خورشید از افقی به افق دیگر بودهاند. تکرار این رویداد در ناخودآگاه گروهی بهصورت خدای خورشید، هیأت نیرومند چشمگیر روشنی بخش وضع ثابتی پیدا کرد. به همین شکل بشر در طول زندگی خود با نیروهای فراوان طبیعی چون طوفان، سیلاب، زمین لرزه، رعد و برق و آتشسوزی در جنگل روبهرو شده است که در نتیجه این تجربیات، نمودگار باستانی نیرو و کارمایی به وجود آمد که باعث میشود در فرد آمادگی ادراک انرژی و تمایل به ایجاد و کنترل آن وجود داشته باشد.علاقه کودکان به ماشینهای آتشنشانی، علاقه بزرگترها به انرژی اتمی و جستوجوی منابع نوین انرژی و شاید هم علاقه به نفت، ریشه در نمودگار باستانی انرژی دارد و عصر انرژی کنونی هم در نتیجه وجود همین نمودگار باستانی است. بنابراین کودک و نوجوان ترقه و فشفشه باز، نارنجکساز و آتش به پاکن به طور ناخودآگاه از ایجاد و کنترل انرژی لذت میبرد.
به اعتقاد این روانپزشک، راه چاره آن ایجاد مناطقی است که در آن مناطق، اینگونه نوجوانان بتوانند تمایل خود را بهصورت ایمن و زیرنظر مأموران آتشنشانی و بدون صدمه به دیگران ارضا کنند. او میگوید: برخی از این جوانان میتوانند آتشنشانهای خوبی نیز بشوند. اینها همه در حالی بیان میشود که هنوز در سالی کرونایی قرار داریم و مشخص نیست که در سهشنبه آخر سال چه میزان شیوع اُمیکرون در کشور کنترل شده یا رو به وخامت گذاشته است که این مسأله رفتارهای پیشگیرانه ما را میطلبد. در این شرایط آنچه مسلم است و در گفته کارشناسان نیز به چشم میخورد، همراهی والدین و رسانهها برای آگاهی بخشی به قشر عظیم نوجوانان و جوانان و همچنین تمهیدات مسئولان برای کنترل تولیدکنندگان این مواد و در عین حال ایجاد تمهید برای برگزاری جشنی بیخطر است.
بــــرش
آگاهی، آموزش و الزام شرط لازم برای پیشگیری
مصطفی فروتن روانشناس و پژوهشگر علوم رفتاری معتقد است، هیچ رفتاری صرفاً تحت تأثیر یک دلیل به وجود نمیآید. او به «ایران» میگوید: هیچ پدیدهای تک عاملی نیست یعنی در تدوین و بروز یک رفتار، مجموعهای از عوامل در کنار هم هستند تا یک فعل یا ترک فعل انجام شود. در مورد رفتارهای به دور از ایمنی و رفتارهای پرخطر منتسب به چهارشنبه سوری اولین متغیر که باید مورد توجه قرار گیرد، متغیر سن است. بیشترین فراوانی سنی مرتکبین رفتارهای خطرناک مورد بحث در گروه سنی بین 12 تا 23 سال است. در این سنین اوج هیجانهای انسان بروز میکند.
این پژوهشگر علوم رفتاری با تأکید بر اینکه هیجانها منشأ بسیاری از رفتارهای ما هستند و جایگاهی بسیار بنیادی دارند، بیان میکند: دومین عامل، کمبود درگاههای تخلیه هیجانهای ایمن است. به این معنا که هنگامی که در طول سال هیچ جایگاهی وجود ندارد تا افراد بتوانند هیجانهای موجود در بدن خود و گازهای سمی که در نوع تفکرشان وجود دارد را تخلیه کنند، همواره مترصد و منتظر جایگاهی خواهند بود که این رفتار را بروز دهند. این درگاهها هم در خانواده و هم در اجتماع میتوانند باشند. فروتن با اشاره به مبحث اختلال شخصیت بهعنوان عامل سوم میگوید: شاید بسیاری از رفتارها ناشی از تصورات اشتباه و غلطی باشد که افراد به واسطه درک نادرست از موضوع دارند. گاهی این درک نادرست بهدلیل اختلال شخصیت یعنی رفتارهای ضد اجتماعی اتفاق میافتد. این روانشناس تصریح میکند: برخی رفتارها هم نشانه اعتراض منفعلانه نسبت به گروه حاکمیتی است. گاهی این حاکمیت والدین است و گاهی مدرسه یا مکانی که فرد تحت تأثیر آن قرار دارد. اما موضوع مهم این است که وقتی در مورد پیشگیری صحبت میکنیم باید بدانیم پیشگیری در دل یک مثلث، شامل آگاهی، آموزش و الزام اتفاق میافتد. از این رو فرد ابتدا باید ضرورت و اهمیت موضوع را درک کرده باشد سپس آگاهی در بدنه آموزش قرار بگیرد در غیر این صورت اجبار و اصرار در بسیاری از موارد شرایط را وخیمتر میکند.
وی با تأکید بر اینکه مادامی که ریشه یک نیاز در داخل ارگانیسم هوشمند وجود داشته باشد مشکلی حل نمیشود، میگوید: باید نیازها با هموزن خود در نظر گرفته شوند یعنی شب چهارشنبهسوری به نوجوان نگوییم در خانه بمان فیلم ببینیم یا منچ بازی کنیم. همراهی والدین با فرزندان در چنین مراسمی به شکل ایمن و اصولی، وجود سامانههای مرتبط امن برای چنین شرایطی و پرهیز از خشونت و رفتارهای خشن از سوی افرادی که میخواهند این رفتارها را مدیریت کنند همه وهمه قسمتی کوچک از رفتارهای بزرگ اجتماعی ما به شمار میآیند.
فروتن تأکید میکند: همراهی تخصصی، آگاهی و خردمندی شرط لازمه پیروزی در هرنوع آموزش و مفاهیم اینچنینی در ساختار تغییر رفتار در یک نظام اجتماعی است.
کارآگاه بازی زن همسایه راز جسد مومیایی را فاش کرد
گروه حوادث/ مرجان همایونی: زن جوان وقتی از پنجره خانهاش داخل حیاط همسایه را نگاه میکرد با دیدن جسدی که شبیه مومیایی پوشانده شده بود راز قتل مرد مبل ساز را فاش کرد.
به گزارش «ایران»، ظهر شنبه 30 بهمن زن جوانی هراسان با پلیس تماس گرفت و در حالی که صدایش میلرزید، گفت: همین الان پشت پنجره اتاقم ایستاده بودم و با تلفن صحبت میکردم که ناگهان با صحنه عجیبی رو به رو شدم. مقابل خانه ما ساختمانی قرار دارد که مدتهاست به کارگاه تولیدی و تعمیرات مبل تبدیل شده است. من در کمال ناباوری مردی را در حیاط آنجا دیدم که یک جسد را روی زمین میکشاند و به داخل زیرزمین کارگاه میبرد. با دیدن این صحنه تلفن را فوری قطع کردم و با موبایلم چندین عکس از انتقال جسد گرفتم.
به دنبال تماس زن جوان، موضوع از سوی مأموران کلانتری 140 باغ فیض به بازپرس محمدرضا صاحب جمعی اعلام شد. با اعلام این خبر تیم جنایی به محل حادثه که ساختمانی در خیابان حیدری مقدم در بزرگراه اشرفی اصفهانی بود، راهی شدند.
با ورود به خانه، مأموران با جسد مردی که داخل پارچهای سفید شبیه مومیایی پیچیده شده بود رو به رو شدند. مرد جوانی نیز که به زبان خاصی صحبت میکرد و ایرانی نبود در محل حضور داشت که بلافاصله بازداشت شد و تحت بازجویی قرار گرفت.
در بررسیهای اولیه تیم تحقیق مشخص شد از زمان مرگ حدود 12 ساعت میگذرد و متخصصان پزشکی قانونی، علت اولیه مرگ را اصابت جسمی سنگین به سر اعلام کردند. مرد جوان در تحقیقات اولیه به قتل همکارش اعتراف کرد و به دستور بازپرس شعبه ششم دادسرای امور جنایی تهران در اختیار کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی پایتخت قرار داده شد. تحقیقات در رابطه با این جنایت ادامه دارد.
گفتوگو با متهم
چرا همکارت را کشتی؟
من با او اختلافی نداشتم، قتل خیلی ناگهانی و ناخواسته رخ داد و من از کاری که کردهام بهشدت پشیمانم.
از چه زمانی او را می شناختی؟
این خانه ویلایی که به کارگاه ساخت و تعمیر مبل تبدیل شده متعلق به پدرزن و برادرزن مقتول بود. من هم دو سالی میشد که در اینجا مشغول به کار شده بودم. جمعه شب مبلهای ساخت مقتول داخل سالن بود و مبلهایی که کار تعمیر و ساخت آن را من به عهده داشتم داخل بالکن بود. به او گفتم هوا ابری است و به احتمال زیاد باران ببارد بهتر است من هم مبلها را بیارم داخل تا آسیب نبیند. اما او اجازه نداد و گفت نگران نباش باران نمیبارد. سر همین موضوع بین من و مقتول جر و بحث درگرفت و کم کم این جر و بحث به فحاشی کشیده شد. در این میان او ناگهان به من سیلی زد، من که بهشدت خشمگین و عصبانی شده بودم، ناخودآگاه میله آهنی را که کنار سالن بود برداشتم. چشم هایم را بستم و شروع کردم به ضربه زدن، تصور میکردم که ضربهها را به بدن و کتفش میزنم ولی چشمهایم را که باز کردم دیدم ضربهها به سر او اصابت کرده و خونین روی زمین افتاده است.
چرا جسد را شبیه مومیایی بستهبندی کردی؟
می خواستم آن را مخفی کنم بلافاصله جسد را لابهلای مبلها مخفی کردم و در اتاق را هم قفل کردم. ما یک همکار دیگر به نام شایان داشتیم، ساعتی بعد شایان آمد اما برای اینکه به ماجرا پی نبرد ساعت 5 صبح به بهانه انتقال بار به کرج، او را از کارگاه بیرون فرستادم تا راز این قتل برملا نشود. بعد از رفتن شایان به سراغ جنازه رفتم و شروع کردم با پارچه و ابر و پارچههایی که داخل کارگاه بود، جسد را شبیه مومیایی پیچیدم. با خودم گفتم جنازه را به زیرزمین میبرم که از جلو دید دور شود، بعد یا داخل زیرزمین دفن میکنم یا به نحوی سر به نیستش میکنم. آن زمان تنها چیزی که فکر میکردم این بود که جنازه را کسی نبیند و اصلاً تصور نمیکردم زمان انتقال جسد به زیرزمین، کسی مرا دیده باشد. تازه در فکر این بودم که با جنازه چه کنم که مأموران سر رسیدند و مرا بازداشت کردند.
اهل کجا هستی؟
مادرم سوری و پدرم پاکستانی است و خودم هم در سوریه به دنیا آمدم. 31 سال قبل به ایران آمدم، در بچگی مادرم فوت کرد و 12 سالم که بود پدرم را هم از دست دادم. کم کم وارد بازار کار شدم و در هر صنفی هم وارد شدم و کار کردم. از ساخت و ساز گرفته تا پوشاک و مبل سازی. در کار پوشاک ورشکسته شدم و همان موقعها بود که با برادر زن مقتول آشنا شدم. زمانی که وارد کار تعمیرات و ساخت مبل شدم، بعد از مدتی برادرزن مقتول، مرا به او معرفی کرد. دو سالی میشود که باهم کار میکنیم. درست است که رابطه خیلی دوستانهای نداشتیم، اما دشمن هم نبودیم و دلم نمیخواست که کشته شود. من آن شب از ترس اینکه باران مبلهای مشتریها را خراب نکند با او درگیر شدم مقتول اجازه نمیداد مبلها را به داخل بیاورم همین باعث عصبانیت من شد و الان هم از کاری که کردهام پشیمانم.
به گزارش «ایران»، ظهر شنبه 30 بهمن زن جوانی هراسان با پلیس تماس گرفت و در حالی که صدایش میلرزید، گفت: همین الان پشت پنجره اتاقم ایستاده بودم و با تلفن صحبت میکردم که ناگهان با صحنه عجیبی رو به رو شدم. مقابل خانه ما ساختمانی قرار دارد که مدتهاست به کارگاه تولیدی و تعمیرات مبل تبدیل شده است. من در کمال ناباوری مردی را در حیاط آنجا دیدم که یک جسد را روی زمین میکشاند و به داخل زیرزمین کارگاه میبرد. با دیدن این صحنه تلفن را فوری قطع کردم و با موبایلم چندین عکس از انتقال جسد گرفتم.
به دنبال تماس زن جوان، موضوع از سوی مأموران کلانتری 140 باغ فیض به بازپرس محمدرضا صاحب جمعی اعلام شد. با اعلام این خبر تیم جنایی به محل حادثه که ساختمانی در خیابان حیدری مقدم در بزرگراه اشرفی اصفهانی بود، راهی شدند.
با ورود به خانه، مأموران با جسد مردی که داخل پارچهای سفید شبیه مومیایی پیچیده شده بود رو به رو شدند. مرد جوانی نیز که به زبان خاصی صحبت میکرد و ایرانی نبود در محل حضور داشت که بلافاصله بازداشت شد و تحت بازجویی قرار گرفت.
در بررسیهای اولیه تیم تحقیق مشخص شد از زمان مرگ حدود 12 ساعت میگذرد و متخصصان پزشکی قانونی، علت اولیه مرگ را اصابت جسمی سنگین به سر اعلام کردند. مرد جوان در تحقیقات اولیه به قتل همکارش اعتراف کرد و به دستور بازپرس شعبه ششم دادسرای امور جنایی تهران در اختیار کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی پایتخت قرار داده شد. تحقیقات در رابطه با این جنایت ادامه دارد.
گفتوگو با متهم
چرا همکارت را کشتی؟
من با او اختلافی نداشتم، قتل خیلی ناگهانی و ناخواسته رخ داد و من از کاری که کردهام بهشدت پشیمانم.
از چه زمانی او را می شناختی؟
این خانه ویلایی که به کارگاه ساخت و تعمیر مبل تبدیل شده متعلق به پدرزن و برادرزن مقتول بود. من هم دو سالی میشد که در اینجا مشغول به کار شده بودم. جمعه شب مبلهای ساخت مقتول داخل سالن بود و مبلهایی که کار تعمیر و ساخت آن را من به عهده داشتم داخل بالکن بود. به او گفتم هوا ابری است و به احتمال زیاد باران ببارد بهتر است من هم مبلها را بیارم داخل تا آسیب نبیند. اما او اجازه نداد و گفت نگران نباش باران نمیبارد. سر همین موضوع بین من و مقتول جر و بحث درگرفت و کم کم این جر و بحث به فحاشی کشیده شد. در این میان او ناگهان به من سیلی زد، من که بهشدت خشمگین و عصبانی شده بودم، ناخودآگاه میله آهنی را که کنار سالن بود برداشتم. چشم هایم را بستم و شروع کردم به ضربه زدن، تصور میکردم که ضربهها را به بدن و کتفش میزنم ولی چشمهایم را که باز کردم دیدم ضربهها به سر او اصابت کرده و خونین روی زمین افتاده است.
چرا جسد را شبیه مومیایی بستهبندی کردی؟
می خواستم آن را مخفی کنم بلافاصله جسد را لابهلای مبلها مخفی کردم و در اتاق را هم قفل کردم. ما یک همکار دیگر به نام شایان داشتیم، ساعتی بعد شایان آمد اما برای اینکه به ماجرا پی نبرد ساعت 5 صبح به بهانه انتقال بار به کرج، او را از کارگاه بیرون فرستادم تا راز این قتل برملا نشود. بعد از رفتن شایان به سراغ جنازه رفتم و شروع کردم با پارچه و ابر و پارچههایی که داخل کارگاه بود، جسد را شبیه مومیایی پیچیدم. با خودم گفتم جنازه را به زیرزمین میبرم که از جلو دید دور شود، بعد یا داخل زیرزمین دفن میکنم یا به نحوی سر به نیستش میکنم. آن زمان تنها چیزی که فکر میکردم این بود که جنازه را کسی نبیند و اصلاً تصور نمیکردم زمان انتقال جسد به زیرزمین، کسی مرا دیده باشد. تازه در فکر این بودم که با جنازه چه کنم که مأموران سر رسیدند و مرا بازداشت کردند.
اهل کجا هستی؟
مادرم سوری و پدرم پاکستانی است و خودم هم در سوریه به دنیا آمدم. 31 سال قبل به ایران آمدم، در بچگی مادرم فوت کرد و 12 سالم که بود پدرم را هم از دست دادم. کم کم وارد بازار کار شدم و در هر صنفی هم وارد شدم و کار کردم. از ساخت و ساز گرفته تا پوشاک و مبل سازی. در کار پوشاک ورشکسته شدم و همان موقعها بود که با برادر زن مقتول آشنا شدم. زمانی که وارد کار تعمیرات و ساخت مبل شدم، بعد از مدتی برادرزن مقتول، مرا به او معرفی کرد. دو سالی میشود که باهم کار میکنیم. درست است که رابطه خیلی دوستانهای نداشتیم، اما دشمن هم نبودیم و دلم نمیخواست که کشته شود. من آن شب از ترس اینکه باران مبلهای مشتریها را خراب نکند با او درگیر شدم مقتول اجازه نمیداد مبلها را به داخل بیاورم همین باعث عصبانیت من شد و الان هم از کاری که کردهام پشیمانم.
امریکا از سال 2014 تاکنون میلیونها دلار علیه روسیه در اوکراین هزینه کرده است
جنگ خاموش
بنفشه غلامی/ در شرایطی که نزدیک به یک ماه است استقرار نیروهای نظامی روسیه در مرزهای اوکراین از سوی جناح غرب به تهدید علیه کییف تعبیر شده است و به طور خاص رئیس جمهور و وزیر خارجه امریکا چندباره شمارش معکوس را برای جنگی که به ادعای آنان از سوی روسیه صورت خواهد گرفت، آغاز کردهاند، برخی گزارشها حاکی از آن است که کاخ سفید در سالهای اخیر برای ایجاد روسهراسی و ایجاد «هیستری» غرب نسبت به کرملین از هیچ کوششی فروگذار نکرده و تاکنون میلیون ها دلار صرف ایجاد چنین پروپاگاندایی کرده است.
بنابر تحقیقاتی که «مینت»، یک وبسایت تحلیلی امریکایی انجام داده است، بنیادی که از سوی واشنگتن برای ایجاد چنین هراسی در اوکراین مأمور شده است، بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» است. بنیادی شناخته شده در راهاندازی انواع قیامها و انقلابهای رنگی در گوشه و کنار جهان که سال 1983 در دولت «رونالد ریگان» راهاندازی شد و همان طور که «ران پال»، نماینده حزب جمهوریخواه امریکا اذعان داشته است، هیچ ربطی به دموکراسی ندارد اما سالانه میلیونها دلار از مالیات مردم امریکا را به خود اختصاص میدهد. براساس گزارش سالانهای که «مینت» از بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» به آن دست یافته است، این بنیاد به بهانه آنکه اوکراین دارای اهمیتی فوقالعاده برای اروپا است، در صدها مورد کمک مالی به اوکراین اختصاص داده است. این بنیاد در گزارش خود به طور رسمی اعلام کرده که تنها در سال 2019 به منظور مقابله با نفوذ مخرب کشورهای دیگر در اوکراین مبلغ 37.7 میلیون دلار خرج کرد که 22.4 میلیون دلار آن به مقابله با نفوذ روسیه و ایجاد پروپاگاندا علیه این کشور اختصاص داشته است. با این حال در این گزارش مشخص نشده که این مبالغ به چه اشخاص، گروهها و یا سازمانهایی پرداخت شده است. اما از فحوای این گزارش برمیآید، این کمکها که در واقع در جهت مقابله با روسیه بودهاند، به شیوههای مختلف انجام شدهاند.
کمکهای اقتصادی
آنچه از این گزارش مشخص میشود این است که «موقوفه ملی برای دموکراسی» به طور خاص از سال 2014 فعالیتهای خود را در اوکراین شروع کرده است. یعنی از زمانی که در انقلابی با حمایت امریکا در این کشور «ویکتور یانوکوویچ»، رئیس جمهور وقت که مورد حمایت روسیه بود، برکنار شد و از کشور گریخت. از همین رو «موقوفه ملی برای دموکراسی» به دولت برآمده از انقلابی که با حمایت امریکا در اوکراین رخ داده بود، کمک مالی کرد تا اندک اندک وضعیت اقتصادی آن بهبود یابد و به این ترتیب مردم از انقلابی که کرده و به نوعی دست روسیه را از عرصه سیاسی این کشور کوتاه کرده بودند، پشیمان نشوند. بویژه که بعد از انقلاب 2014 که به «میدان» معروف شد، این کشور وارد دورهای بحرانی شد و حتی لقب فقیرترین کشور اروپایی را دریافت کرد.
کمک به احزاب و پرورش نسل جدید رهبران
با این حال به نظر میرسد، این کمکهای اقتصادی در کنار کمک به دولت، دو هدف عمده دیگر را نیز در اوکراین دنبال کرده است: نخست ایجاد خصوصیسازی گسترده در دولت اوکراین و دوم ایجاد احزابی در اوکراین که به طور مشخص نماینده امریکا در اوکراین و حافظ منافع این کشور در کییف باشند. در این بخش امریکا هزاران دلار به احزابی که آشکارا از امریکا حمایت و به روسیه حمله میکردند، پرداخته است. بنابر آماری که «مینت» منتشر کرده، امریکا تاکنون 595 هزار دلار صرف احزاب حامی امریکا در اوکراین کرده است. ضمن اینکه 385 هزار دلار نیز بهطور مستقیم به فعالیتهای جوانانی اختصاص داده است که به زعم این بنیاد میتوانند در آینده تبدیل به نسل جدید رهبران وابسته به غرب در اوکراین شوند. رهبرانی که گرایشهای شدید ضد روسی داشته باشند.
تمرکز بر رسانهها
بخش دیگری از کمکهای این بنیاد در جهت ایجاد روسهراسی در اوکراین، کمک به رسانهها است. امریکا برای برآورده شدن این هدف خود از طریق «مرکز رسانهای بحران اوکراین» وارد عمل شده و دست به ایجاد شبکهای رسانهای در این کشور زده است که باانتشار اخبار و تحلیلهای ضد روسی به ترویج احساسات ضد کرملین در اوکراین دست میزنند. در تمامی سالهای اخیر در مطالعات این رسانهها بیش از هرچیز بر این مسأله تأکید شده که روسیه درحال تلاش برای تحریف حقایق است و علاوه بر آن مشابه آنچه این روزها بسیار در رسانههای غربی مشاهده میشود، همواره در فکر آن است که به اوکراین حمله کند و دیر یا زود این کار را انجام خواهد داد. امریکا از طریق بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» پولهای کلانی در این ارتباط هزینه کرده است. برای مثال از سال 2016 مرکز آزادیهای مدنی در اوکراین حداقل 204 هزار دلار کمک برای انتشار چنین مطالبی دریافت کرده است.
امریکا در این راستا همچنین مبارزهای بی امان را با رسانههای روسزبان در اوکراین آغاز کرده است. طوری که از سال 2014 به این سو اغلب این رسانهها به تعطیلی کشیده شدهاند. البته بجز این با تلاشها و کمکهای اقتصادی امریکا دولت اوکراین زبان روسی را از مدارس و مکانهای عمومی حذف کرده و هر نمادی را که مربوط به روسیه است از این کشور برچیده است. این در حالی است که حداقل یک سوم مردم اوکراین به زبان روسی سخن میگویند. بخش زیادی از این روسزبانان در دونباس متمرکز هستند که اکنون دستخوش انفجارهایی است که از مناطق نزدیک به دونباس علیه این منطقه صورت میگیرد.
بنابر تحقیقاتی که «مینت»، یک وبسایت تحلیلی امریکایی انجام داده است، بنیادی که از سوی واشنگتن برای ایجاد چنین هراسی در اوکراین مأمور شده است، بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» است. بنیادی شناخته شده در راهاندازی انواع قیامها و انقلابهای رنگی در گوشه و کنار جهان که سال 1983 در دولت «رونالد ریگان» راهاندازی شد و همان طور که «ران پال»، نماینده حزب جمهوریخواه امریکا اذعان داشته است، هیچ ربطی به دموکراسی ندارد اما سالانه میلیونها دلار از مالیات مردم امریکا را به خود اختصاص میدهد. براساس گزارش سالانهای که «مینت» از بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» به آن دست یافته است، این بنیاد به بهانه آنکه اوکراین دارای اهمیتی فوقالعاده برای اروپا است، در صدها مورد کمک مالی به اوکراین اختصاص داده است. این بنیاد در گزارش خود به طور رسمی اعلام کرده که تنها در سال 2019 به منظور مقابله با نفوذ مخرب کشورهای دیگر در اوکراین مبلغ 37.7 میلیون دلار خرج کرد که 22.4 میلیون دلار آن به مقابله با نفوذ روسیه و ایجاد پروپاگاندا علیه این کشور اختصاص داشته است. با این حال در این گزارش مشخص نشده که این مبالغ به چه اشخاص، گروهها و یا سازمانهایی پرداخت شده است. اما از فحوای این گزارش برمیآید، این کمکها که در واقع در جهت مقابله با روسیه بودهاند، به شیوههای مختلف انجام شدهاند.
کمکهای اقتصادی
آنچه از این گزارش مشخص میشود این است که «موقوفه ملی برای دموکراسی» به طور خاص از سال 2014 فعالیتهای خود را در اوکراین شروع کرده است. یعنی از زمانی که در انقلابی با حمایت امریکا در این کشور «ویکتور یانوکوویچ»، رئیس جمهور وقت که مورد حمایت روسیه بود، برکنار شد و از کشور گریخت. از همین رو «موقوفه ملی برای دموکراسی» به دولت برآمده از انقلابی که با حمایت امریکا در اوکراین رخ داده بود، کمک مالی کرد تا اندک اندک وضعیت اقتصادی آن بهبود یابد و به این ترتیب مردم از انقلابی که کرده و به نوعی دست روسیه را از عرصه سیاسی این کشور کوتاه کرده بودند، پشیمان نشوند. بویژه که بعد از انقلاب 2014 که به «میدان» معروف شد، این کشور وارد دورهای بحرانی شد و حتی لقب فقیرترین کشور اروپایی را دریافت کرد.
کمک به احزاب و پرورش نسل جدید رهبران
با این حال به نظر میرسد، این کمکهای اقتصادی در کنار کمک به دولت، دو هدف عمده دیگر را نیز در اوکراین دنبال کرده است: نخست ایجاد خصوصیسازی گسترده در دولت اوکراین و دوم ایجاد احزابی در اوکراین که به طور مشخص نماینده امریکا در اوکراین و حافظ منافع این کشور در کییف باشند. در این بخش امریکا هزاران دلار به احزابی که آشکارا از امریکا حمایت و به روسیه حمله میکردند، پرداخته است. بنابر آماری که «مینت» منتشر کرده، امریکا تاکنون 595 هزار دلار صرف احزاب حامی امریکا در اوکراین کرده است. ضمن اینکه 385 هزار دلار نیز بهطور مستقیم به فعالیتهای جوانانی اختصاص داده است که به زعم این بنیاد میتوانند در آینده تبدیل به نسل جدید رهبران وابسته به غرب در اوکراین شوند. رهبرانی که گرایشهای شدید ضد روسی داشته باشند.
تمرکز بر رسانهها
بخش دیگری از کمکهای این بنیاد در جهت ایجاد روسهراسی در اوکراین، کمک به رسانهها است. امریکا برای برآورده شدن این هدف خود از طریق «مرکز رسانهای بحران اوکراین» وارد عمل شده و دست به ایجاد شبکهای رسانهای در این کشور زده است که باانتشار اخبار و تحلیلهای ضد روسی به ترویج احساسات ضد کرملین در اوکراین دست میزنند. در تمامی سالهای اخیر در مطالعات این رسانهها بیش از هرچیز بر این مسأله تأکید شده که روسیه درحال تلاش برای تحریف حقایق است و علاوه بر آن مشابه آنچه این روزها بسیار در رسانههای غربی مشاهده میشود، همواره در فکر آن است که به اوکراین حمله کند و دیر یا زود این کار را انجام خواهد داد. امریکا از طریق بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» پولهای کلانی در این ارتباط هزینه کرده است. برای مثال از سال 2016 مرکز آزادیهای مدنی در اوکراین حداقل 204 هزار دلار کمک برای انتشار چنین مطالبی دریافت کرده است.
امریکا در این راستا همچنین مبارزهای بی امان را با رسانههای روسزبان در اوکراین آغاز کرده است. طوری که از سال 2014 به این سو اغلب این رسانهها به تعطیلی کشیده شدهاند. البته بجز این با تلاشها و کمکهای اقتصادی امریکا دولت اوکراین زبان روسی را از مدارس و مکانهای عمومی حذف کرده و هر نمادی را که مربوط به روسیه است از این کشور برچیده است. این در حالی است که حداقل یک سوم مردم اوکراین به زبان روسی سخن میگویند. بخش زیادی از این روسزبانان در دونباس متمرکز هستند که اکنون دستخوش انفجارهایی است که از مناطق نزدیک به دونباس علیه این منطقه صورت میگیرد.
واقعیت سرعت اینترنت
عیسی زارعپور
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
در دهه فجر انقلاب اسلامی بسیاری از دستاوردهای حوزه ارتباطات از جمله افتتاح نیممیلیون پورت فیبرنوری، اتصال بیش از ۱۰۰۰ روستای کشور به شبکه پایدار و پرسرعت، آغاز بهرهبرداری از باند فرکانسی ۲۳۰۰ با همت اپراتورهای سیار رونمایی و اجرای برخی از کلانپروژهها مثل «طرح ملی فیبرنوری نقاط» را نیز آغاز کردیم که بتدریج به بهرهبرداری خواهند رسید. اما هنوز تا شرایط ایدهآل مورد مطالبه مردم بسیار فاصله داریم؛ شرایطی که تحقق آن تلاش شبانهروزی میطلبد تا جاماندگی در توسعه زیرساختهای ارتباطی جبران شود و بهترین کیفیت و سرعت و خدمات ارتباطی را برای مردم عزیزمان فراهم کند. از اول مهر و شروع کلاسهای مجازی و افزوده شدن درخواست استفاده از خدمات برخط، فشار بیش از حدی به شبکه تلفن همراه وارد شد تا این شبکه با محدودیتهای تجهیزاتی، زیرساختی و فرکانسی، آنگونه که شایسته است پاسخگوی انتظارات مردم نباشد. پس باید طرحی نو دراندازیم و علاوهبر توسعه زیرساختهای تلفن همراه، زیرساختهای شبکه ارتباطات ثابت را که دارای عقبماندگی چنددههای است، جبران کنیم.
بر اساس اطلاعات یکی از سایتهای جهانی مرجع اندازهگیری سرعت اینترنت (speedtest)، میانه جهانی سرعت ارتباطات تلفن همراه در سال ۲۰۲۲، ۲۹ مگابیت بر ثانیه است و ایران با سرعت حدود ۲۴ مگابیت در نقطه نسبتاً متوسطی قرار دارد و میتواند بلکه باید بهتر هم باشد. همینطور برای تأخیر در ارتباطات موبایل اندکی وضعیت بهتر است و در شرایطی که جهان، میانهای حدود ۲۹میلیثانیه دارد، برای ایران حدود ۳۰ میلیثانیه است. در ارتباطات ثابت وضعیت به این خوبی نیست، ایران با سرعت حدود ۱۰مگابیت بر ثانیه تفاوت زیادی با میانه جهانی در سال ۲۰۲۲ یعنی ۵۹ مگابیت بر ثانیه دارد و میزان تأخیر هم ۳۰میلیثانیه است که با ۱۰میلیثانیه میانه جهانی فاصله معناداری دارد.
بررسی نمودار سرعت کشورها (در ابتدا، میانه یا انتهای فهرست) نشان میدهد که رشد یا کاهش سرعت مستمر نیست و در مقاطعی دچار افت و خیز میشود. معمولاً روندهای رشد سالانه با دقت بیشتری قابل محاسبه است. با این همه، سرعت دسترسی ارتباطات ثابت و سیار در 6ماهه اول آغاز به کار دولت سیزدهم به ترتیب 12 و 10 درصد رشد داشته است. نکته مهمی که وجود دارد این است که ظرفیت شبکه تلفن همراه در شرایط فعلی تقریباً اشباع شده است و هرگونه افزایش بار در این بخش، باعث کاهش کیفیت این شبکه میشود. بنابراین توسعه ظرفیت شبکه تلفن همراه و بهرهگیری از محدودههای فرکانسی جدید و فناوریهای جدید در دستور کار وزارت ارتباطات قرار دارد.
اما نسخه شفابخشی که در همه کشورهای پیشرفته دنبال میشود، توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر نوری است که با توجه به وابستگی شدید ارتباطات سیار به بخش ثابت، میتواند این بخش را هم نجات دهد. جالب است بدانید که هماکنون، بیش از 70 درصد پهنای باند و ارتباطات درون استانی مورد نیاز تمامی اپراتورهای ثابت و سیار را شرکت مخابرات ایران تأمین میکند اما متأسفانه این شرکت در یک دهه گذشته به دلایل گوناگون که از حوصله این بحث خارج است، زیرساختهای خود را توسعه نداده است و هم اکنون شبکه انتقال درون استانی این شرکت در چند استان مهم بسیار فرسوده یا اشباع شده و امکان پاسخگویی به نیازهای کاربران شرکت مخابرات و کاربران سایر اپراتورهای سیار و ثابت را ندارد.
برای گذر از این محدودیت و با وجود موانع اساسی مثل تحریم، راهکارهای زیر ضروری است که بهصورت جدی از سوی وزارت ارتباطات در حال پیگیری است:
سهامداران عمده شرکت مخابرات ایران در راستای ایفای نقش سهامداری شایسته در بخش خصوصی و حفظ جایگاه بلندمدت این شرکت در صنعت، باید با تدبیر مناسب مسیر این شرکت را برای سرمایهگذاری در توسعه زیرساختهای ارتباطی سراسر کشور فراهم کنند و ضمن نوسازی شبکه انتقال این شرکت بویژه در استانهای بحرانی، پهنای باند لازم را برای تأمین نیاز کاربران مخابرات و سایر اپراتورهای ثابت تأمین کنند.
واگذاری ظرفیتهای جدید فرکانسی: وزارت ارتباطات در سالجاری باند ۲۳۰۰ را واگذار کرد و سال آینده هم مجدداً نسبت به واگذاری بخش دیگری از باند فرکانسی اقدام خواهد کرد. حالا نوبت اپراتورهاست که تجهیزات خود را متناسب با این باند به روز کنند و باید در انجام این کار تسریع کنند. شرکت ارتباطی ایرانسل بهرهبرداری از این محدوده فرکانسی را از دهه فجر کلید زد و سایر اپراتورها هم لازم است بسرعت این کار را آغاز کنند. نکته مهمی که در این بخش وجود دارد، همکاری مردم عزیز و شهرداریهای سراسر کشور با اپراتورهای مخابراتی برای نصب دکلهای ارتباطی است که قطعاً میتواند به توسعه شبکه ارتباطی سیار کشور کمک مؤثری کند.
انتقال بار ترافیکی از شبکه موبایل به شبکه ثابت با توسعه این شبکه: عملیات اجرایی «طرح ملی فیبر نوری نقاط» هفته قبل و همزمان با ولادت مولا علی علیهالسلام آغاز شد و با افتتاح بیش از نیممیلیون پورت فیبر نوری در شهرهای مختلف کلید خورد. وزارت نیرو، شهرداریها، استانداریها، مردم و اپراتورهای ثابت و سیار کشور باید برای اجرای این پروژه ملّی، به یاری وزارت ارتباطات بیایند تا طبق برنامهریزی صورت گرفته تا پایان دولت سیزدهم، ظرفیت لازم برای واگذاری ۲۰ میلیون پورت پرسرعت فراهم شود. هموطنان عزیز از طریق سایت www.iranfttx.ir میتوانند روند پیشرفت این پروژه را مشاهده کنند.
توسعه شبکه زیرساخت کشور: ارتباطات بیناستانی از طریق شبکه زیرساخت کشور انجام میشود که توسعه و نگهداری آن بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است. ظرفیت کنونی این شبکه که حدود 30 ترابیت بر ثانیه است، پاسخگوی نیازهای فعلی و یک سال آینده کشور است اما با توجه به توسعه روزافزون نیازهای کشور و اجرای طرح ملی «فیبرنوری نقاط»، توسعه ظرفیت این شبکه ضروری است و باید در افق 1404 به 120 ترابیت بر ثانیه برسد. این توسعه ظرفیت از ابتدای دولت سیزدهم کلید خورده است و این هفته، قرارداد افزودن 20 ترابیت ظرفیت جدید با استفاده از تجهیزات کاملاً بومی منعقد خواهد شد تا طی ۹ ماه ظرفیت شبکه زیرساخت کشور به بیش از 50 ترابیت بر ثانیه برسد.
تأمین پهنای باند خارجی مورد نیاز کشور: این فرایند بهصورت مستمر و متناسب با نیاز کشور در حال انجام است.
همکارانم شبانهروز در تلاشند تا عقبافتادگیها و کاستیهای شبکه ارتباطی ثابت و همراه را جبران کنند تا همه مردم ایران در همه جای این سرزمین، در شهر و روستا، به ارتباطات باکیفیت و پرسرعت دسترسی داشته باشند. با این همه، امروز با افتخار تمام شهرها و بیش از ۸۰ درصد روستاهای ایران از فناوری 3Gو 4G بهرهمندند و مسیر تکمیل حلقههای کم ارتباط در سراسر ایران ادامه دارد. تأخیر اپراتورهای ثابت و همراه و سهامداران آنان در توسعه زیرساختهای ارتباطی، خرید و به روزرسانی تجهیزات و پهنای باند مورد نیاز به هیچوجه پذیرفته نیست و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف است هر نوع تأخیر، جاماندگی یا کوتاهی را رصد کند و در موقع لزوم به اپراتورها و ارائهدهندگان خدمات ارتباطی و اینترنتی هشدار دهد و اگر هشدارها اثر نداشت نام اپراتور متخلف را به مردم اعلام کند.
پیش از این گفتهام و باز هم میگویم که شبکه پر سرعت و با کیفیت امروز به یک ضرورت در زندگی مردم تبدیل شده است و ما تمام توانمان را بدون هیچ ملاحظهای برای تأمین این خواسته حیاتی به کار بسته و خواهیم بست.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
در دهه فجر انقلاب اسلامی بسیاری از دستاوردهای حوزه ارتباطات از جمله افتتاح نیممیلیون پورت فیبرنوری، اتصال بیش از ۱۰۰۰ روستای کشور به شبکه پایدار و پرسرعت، آغاز بهرهبرداری از باند فرکانسی ۲۳۰۰ با همت اپراتورهای سیار رونمایی و اجرای برخی از کلانپروژهها مثل «طرح ملی فیبرنوری نقاط» را نیز آغاز کردیم که بتدریج به بهرهبرداری خواهند رسید. اما هنوز تا شرایط ایدهآل مورد مطالبه مردم بسیار فاصله داریم؛ شرایطی که تحقق آن تلاش شبانهروزی میطلبد تا جاماندگی در توسعه زیرساختهای ارتباطی جبران شود و بهترین کیفیت و سرعت و خدمات ارتباطی را برای مردم عزیزمان فراهم کند. از اول مهر و شروع کلاسهای مجازی و افزوده شدن درخواست استفاده از خدمات برخط، فشار بیش از حدی به شبکه تلفن همراه وارد شد تا این شبکه با محدودیتهای تجهیزاتی، زیرساختی و فرکانسی، آنگونه که شایسته است پاسخگوی انتظارات مردم نباشد. پس باید طرحی نو دراندازیم و علاوهبر توسعه زیرساختهای تلفن همراه، زیرساختهای شبکه ارتباطات ثابت را که دارای عقبماندگی چنددههای است، جبران کنیم.
بر اساس اطلاعات یکی از سایتهای جهانی مرجع اندازهگیری سرعت اینترنت (speedtest)، میانه جهانی سرعت ارتباطات تلفن همراه در سال ۲۰۲۲، ۲۹ مگابیت بر ثانیه است و ایران با سرعت حدود ۲۴ مگابیت در نقطه نسبتاً متوسطی قرار دارد و میتواند بلکه باید بهتر هم باشد. همینطور برای تأخیر در ارتباطات موبایل اندکی وضعیت بهتر است و در شرایطی که جهان، میانهای حدود ۲۹میلیثانیه دارد، برای ایران حدود ۳۰ میلیثانیه است. در ارتباطات ثابت وضعیت به این خوبی نیست، ایران با سرعت حدود ۱۰مگابیت بر ثانیه تفاوت زیادی با میانه جهانی در سال ۲۰۲۲ یعنی ۵۹ مگابیت بر ثانیه دارد و میزان تأخیر هم ۳۰میلیثانیه است که با ۱۰میلیثانیه میانه جهانی فاصله معناداری دارد.
بررسی نمودار سرعت کشورها (در ابتدا، میانه یا انتهای فهرست) نشان میدهد که رشد یا کاهش سرعت مستمر نیست و در مقاطعی دچار افت و خیز میشود. معمولاً روندهای رشد سالانه با دقت بیشتری قابل محاسبه است. با این همه، سرعت دسترسی ارتباطات ثابت و سیار در 6ماهه اول آغاز به کار دولت سیزدهم به ترتیب 12 و 10 درصد رشد داشته است. نکته مهمی که وجود دارد این است که ظرفیت شبکه تلفن همراه در شرایط فعلی تقریباً اشباع شده است و هرگونه افزایش بار در این بخش، باعث کاهش کیفیت این شبکه میشود. بنابراین توسعه ظرفیت شبکه تلفن همراه و بهرهگیری از محدودههای فرکانسی جدید و فناوریهای جدید در دستور کار وزارت ارتباطات قرار دارد.
اما نسخه شفابخشی که در همه کشورهای پیشرفته دنبال میشود، توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر نوری است که با توجه به وابستگی شدید ارتباطات سیار به بخش ثابت، میتواند این بخش را هم نجات دهد. جالب است بدانید که هماکنون، بیش از 70 درصد پهنای باند و ارتباطات درون استانی مورد نیاز تمامی اپراتورهای ثابت و سیار را شرکت مخابرات ایران تأمین میکند اما متأسفانه این شرکت در یک دهه گذشته به دلایل گوناگون که از حوصله این بحث خارج است، زیرساختهای خود را توسعه نداده است و هم اکنون شبکه انتقال درون استانی این شرکت در چند استان مهم بسیار فرسوده یا اشباع شده و امکان پاسخگویی به نیازهای کاربران شرکت مخابرات و کاربران سایر اپراتورهای سیار و ثابت را ندارد.
برای گذر از این محدودیت و با وجود موانع اساسی مثل تحریم، راهکارهای زیر ضروری است که بهصورت جدی از سوی وزارت ارتباطات در حال پیگیری است:
سهامداران عمده شرکت مخابرات ایران در راستای ایفای نقش سهامداری شایسته در بخش خصوصی و حفظ جایگاه بلندمدت این شرکت در صنعت، باید با تدبیر مناسب مسیر این شرکت را برای سرمایهگذاری در توسعه زیرساختهای ارتباطی سراسر کشور فراهم کنند و ضمن نوسازی شبکه انتقال این شرکت بویژه در استانهای بحرانی، پهنای باند لازم را برای تأمین نیاز کاربران مخابرات و سایر اپراتورهای ثابت تأمین کنند.
واگذاری ظرفیتهای جدید فرکانسی: وزارت ارتباطات در سالجاری باند ۲۳۰۰ را واگذار کرد و سال آینده هم مجدداً نسبت به واگذاری بخش دیگری از باند فرکانسی اقدام خواهد کرد. حالا نوبت اپراتورهاست که تجهیزات خود را متناسب با این باند به روز کنند و باید در انجام این کار تسریع کنند. شرکت ارتباطی ایرانسل بهرهبرداری از این محدوده فرکانسی را از دهه فجر کلید زد و سایر اپراتورها هم لازم است بسرعت این کار را آغاز کنند. نکته مهمی که در این بخش وجود دارد، همکاری مردم عزیز و شهرداریهای سراسر کشور با اپراتورهای مخابراتی برای نصب دکلهای ارتباطی است که قطعاً میتواند به توسعه شبکه ارتباطی سیار کشور کمک مؤثری کند.
انتقال بار ترافیکی از شبکه موبایل به شبکه ثابت با توسعه این شبکه: عملیات اجرایی «طرح ملی فیبر نوری نقاط» هفته قبل و همزمان با ولادت مولا علی علیهالسلام آغاز شد و با افتتاح بیش از نیممیلیون پورت فیبر نوری در شهرهای مختلف کلید خورد. وزارت نیرو، شهرداریها، استانداریها، مردم و اپراتورهای ثابت و سیار کشور باید برای اجرای این پروژه ملّی، به یاری وزارت ارتباطات بیایند تا طبق برنامهریزی صورت گرفته تا پایان دولت سیزدهم، ظرفیت لازم برای واگذاری ۲۰ میلیون پورت پرسرعت فراهم شود. هموطنان عزیز از طریق سایت www.iranfttx.ir میتوانند روند پیشرفت این پروژه را مشاهده کنند.
توسعه شبکه زیرساخت کشور: ارتباطات بیناستانی از طریق شبکه زیرساخت کشور انجام میشود که توسعه و نگهداری آن بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است. ظرفیت کنونی این شبکه که حدود 30 ترابیت بر ثانیه است، پاسخگوی نیازهای فعلی و یک سال آینده کشور است اما با توجه به توسعه روزافزون نیازهای کشور و اجرای طرح ملی «فیبرنوری نقاط»، توسعه ظرفیت این شبکه ضروری است و باید در افق 1404 به 120 ترابیت بر ثانیه برسد. این توسعه ظرفیت از ابتدای دولت سیزدهم کلید خورده است و این هفته، قرارداد افزودن 20 ترابیت ظرفیت جدید با استفاده از تجهیزات کاملاً بومی منعقد خواهد شد تا طی ۹ ماه ظرفیت شبکه زیرساخت کشور به بیش از 50 ترابیت بر ثانیه برسد.
تأمین پهنای باند خارجی مورد نیاز کشور: این فرایند بهصورت مستمر و متناسب با نیاز کشور در حال انجام است.
همکارانم شبانهروز در تلاشند تا عقبافتادگیها و کاستیهای شبکه ارتباطی ثابت و همراه را جبران کنند تا همه مردم ایران در همه جای این سرزمین، در شهر و روستا، به ارتباطات باکیفیت و پرسرعت دسترسی داشته باشند. با این همه، امروز با افتخار تمام شهرها و بیش از ۸۰ درصد روستاهای ایران از فناوری 3Gو 4G بهرهمندند و مسیر تکمیل حلقههای کم ارتباط در سراسر ایران ادامه دارد. تأخیر اپراتورهای ثابت و همراه و سهامداران آنان در توسعه زیرساختهای ارتباطی، خرید و به روزرسانی تجهیزات و پهنای باند مورد نیاز به هیچوجه پذیرفته نیست و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف است هر نوع تأخیر، جاماندگی یا کوتاهی را رصد کند و در موقع لزوم به اپراتورها و ارائهدهندگان خدمات ارتباطی و اینترنتی هشدار دهد و اگر هشدارها اثر نداشت نام اپراتور متخلف را به مردم اعلام کند.
پیش از این گفتهام و باز هم میگویم که شبکه پر سرعت و با کیفیت امروز به یک ضرورت در زندگی مردم تبدیل شده است و ما تمام توانمان را بدون هیچ ملاحظهای برای تأمین این خواسته حیاتی به کار بسته و خواهیم بست.
سلام ایران
هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021
پیامک: 3000451213
جـوابیه
پاسخ به مطلب روزنامه ایران، مورخ 30/10/1400 صفحه یک با عنوان: افزایش ساعت کار مترو: احتراماً خواهشمند است درخصوص مطلب مندرج در آن روزنامه، پنجشنبه مورخ 30/10/1400 صفحه یک با عنوان: افزایش ساعت کار مترو، پاسخ زیر در همان صفحه به چاپ برسد:
با سلام، احتراماً ضمن تشکر از مسافر گرامی، به اطلاع میرساند: قبل از شیوع ویروس کرونا، پایان ساعت کار قطارهای مترو در کلیه خطوط،
10 و 30دقیقه شب بود که با تصمیم ستاد مقابله با کرونا، از آن زمان تاکنون نیم ساعت کاهش یافته است. گفتنی است که شرکت بهرهبرداری مترو پس از تصمیم و ابلاغ جدیدترین دستورالعمل این ستاد، طبق برنامهریزی و جدول تنظیمی جدید، در خدمت مسافران گرامی این وسیله حمل و نقل عمومی خواهد بود.
احسان حامد مقدم
سرپرست مدیریت ارتباطات و امور بینالملل
نظــــــر مـــردم
پرداخت عادلانه یارانه معیشتی بین افراد واجد شرایط/ آقای میشاوی: لطفاً نسبت به پرداخت یارانه معیشتی یک بازنگری صورت گیرد زیرا متأسفانه افرادی که مستحق این یارانه هستند آن را دریافت نمیکنند.
قیمتهای خودسرانه فروشندگان مواد خوراکی در ترمینال بیهقی (آرژانتین)/ یک شهروند: در ترمینال آرژانتین بعضی از فروشندگان بالاتر از قیمت درج شده کالا اقدام به فروش میکنند. لطفاً مسئولان بازرسی نظارت دقیقتری داشته باشند.
افزایش نرخ نان در بعضی از نانواییها / خانم خامسی: علت افزایش نرخ نان در بعضی از نانواییها چیست؟ از شورای آرد و نان درخواست رسیدگی داریم.
افزایش قیمت خودروهای سنگین / آقای کمالی: لطفاً دولتمردان جلوی گرانی خودروهای سنگین را بگیرند.
تلفن: 88769075 - 021
پیامک: 3000451213
جـوابیه
پاسخ به مطلب روزنامه ایران، مورخ 30/10/1400 صفحه یک با عنوان: افزایش ساعت کار مترو: احتراماً خواهشمند است درخصوص مطلب مندرج در آن روزنامه، پنجشنبه مورخ 30/10/1400 صفحه یک با عنوان: افزایش ساعت کار مترو، پاسخ زیر در همان صفحه به چاپ برسد:
با سلام، احتراماً ضمن تشکر از مسافر گرامی، به اطلاع میرساند: قبل از شیوع ویروس کرونا، پایان ساعت کار قطارهای مترو در کلیه خطوط،
10 و 30دقیقه شب بود که با تصمیم ستاد مقابله با کرونا، از آن زمان تاکنون نیم ساعت کاهش یافته است. گفتنی است که شرکت بهرهبرداری مترو پس از تصمیم و ابلاغ جدیدترین دستورالعمل این ستاد، طبق برنامهریزی و جدول تنظیمی جدید، در خدمت مسافران گرامی این وسیله حمل و نقل عمومی خواهد بود.
احسان حامد مقدم
سرپرست مدیریت ارتباطات و امور بینالملل
نظــــــر مـــردم
پرداخت عادلانه یارانه معیشتی بین افراد واجد شرایط/ آقای میشاوی: لطفاً نسبت به پرداخت یارانه معیشتی یک بازنگری صورت گیرد زیرا متأسفانه افرادی که مستحق این یارانه هستند آن را دریافت نمیکنند.
قیمتهای خودسرانه فروشندگان مواد خوراکی در ترمینال بیهقی (آرژانتین)/ یک شهروند: در ترمینال آرژانتین بعضی از فروشندگان بالاتر از قیمت درج شده کالا اقدام به فروش میکنند. لطفاً مسئولان بازرسی نظارت دقیقتری داشته باشند.
افزایش نرخ نان در بعضی از نانواییها / خانم خامسی: علت افزایش نرخ نان در بعضی از نانواییها چیست؟ از شورای آرد و نان درخواست رسیدگی داریم.
افزایش قیمت خودروهای سنگین / آقای کمالی: لطفاً دولتمردان جلوی گرانی خودروهای سنگین را بگیرند.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
استقلال به معنای واقعی«تیم» است
-
واکسیناسیون کامل ۷۶ درصد دانشآموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله
-
حمایت دولت از تولیدات فاخر هنری
-
توافق بدون تضمین معتبر ممنوع
-
کاهش 8 درصدی تورم نقطهای
-
۲۴۲ نفر دیگر قربانی کرونا شدند
-
قطر می تواند سکوی ترانزیت گاز مایع ایران باشد
-
برقراری خط دریاییمسافری قبل از جام جهانی
-
تجارت آسان 5/ 1 میلیارد دلاری با همسایه جنوبی
-
تغییر ریل بودجه در بهارستان
-
به قداست خاک به درخشش الماس
-
از حمل و نقل ترانزیتی تا افزایش خطوط هوایی
-
ادامه بارش برف و باران در 22 استان
-
ترقه های پشیمانی
-
کارآگاه بازی زن همسایه راز جسد مومیایی را فاش کرد
-
جنگ خاموش
-
واقعیت سرعت اینترنت
-
سلام ایران
اخبارایران آنلاین